Ο Κάφκα στην ακτή, του Haruki Murakami

Ο μαγικός κόσμος της πραγματικότητας

| 11/01/2016

[br]

Ο Κάφκα στην ακτή, Haruki Murakami, μετάφραση Αργυρώ Μαντόγλου, Εκδ. Ψυχογιός

 Ο Χαρούκι Μουρακάμι ανήκει στους μεγάλους συγγραφείς. Για αρκετά χρόνια το όνομά του εμφανίζεται ανάμεσα σε αυτά των υποψηφίων για Νομπέλ Λογοτεχνίας. Το “1Q84” ήταν το έργο για το οποίο πολλοί αναγνώστες και κριτικοί λογοτεχνίας πίστευαν ότι θα βραβευτεί. Τρεις τόμοι, πάνω από χίλιες σελίδες και μια συναρπαστική ιστορία συνάντησης, περιπλάνησης και σασπένς. 

καφκα

Με τον “Κάφκα στην ακτή” συναντάμε έναν άλλο ήρωα του Μουρακάμι, αυτή τη φορά ένα νεαρό αγόρι, τον Κάφκα Ταμούρα, που το σκάει από το σπίτι του. Και αυτό προκαλεί μια ακόμη ιστορία συναντήσεων, περιπλάνησης και σασπένς. Το αγόρι τρέχει να ξεφύγει από την εκπλήρωση μιας τραγικής οιδιπόδειας προφητείας. Τρέχει για να ψάξει τη μητέρα του και την αδερφή του που έχουν εξαφανιστεί από χρόνια. Τον πλησιάζει ένας αφελής και όχι ιδιαίτερα έξυπνος γέρος, ο Νακάτα. Τον νιώθει δικό του άνθρωπο για λόγους που δεν μπορεί να καταλάβει.

Το σενάριο είναι απλό, αλλά τόσο καλά δεμένο. Το αναπάντεχο κυριαρχεί, αλλά ο Μουρακάμι το ελέγχει και μαζί την πορεία των ηρώων του. Φυσικά, αυτό στα βιβλία του δεν γίνεται ποτέ σε αμιγώς ρεαλιστική βάση. Αναδρομές σε γεγονότα φαινομενικά ασύνδετα, με το σουρεαλιστικό, μυστικιστικό στοιχείο να δίνει τον τόνο. Η πραγματικότητα εμπλέκεται με το μεταφυσικό και το ονειρικό, με τρόπο που η ιστορία προχωράει μπροστά. Ο Μουρακάμι σε παρασύρει με την ομορφιά του λόγου και των σκέψεών του και δεν μπορείς να σταματήσεις να τον διαβάζεις. Ξέρει να μας κρατά σε αγωνία και να περνά τα μηνύματα του (μοναξιά, αναζήτηση ταυτότητας, ανθρωπισμού), ενώ χωρίς να το παρακάνει δίνει την εικόνα της ιαπωνικής κοινωνίας, μιας κοινωνίας όπου η σύνδεση των χρόνων και των γενεών έχει μία ξεχωριστή σημασία και το νήμα που συνδέει την παράδοση με τον πιο εξελιγμένο τρόπο καθημερινότητας διατρέχεται από μια ενιαία θεώρηση του κόσμου και του ανθρώπου, όσο και αν αυτό μας ξενίζει.

Και όμως, αν διαβάσουμε την ιστορία της σχέσης του Κάφκα με τον Νακάτα θα καταλάβουμε καλά αυτό το νήμα. Και δεν θα μας ξενίσει καθόλου. Ούτε όταν ψάρια πέφτουν από τον ουρανό, ούτε όταν μιλούν οι γάτες, ούτε όταν τα πνεύματα εγκαταλείπουν το σώμα για να κάνουν έρωτα ή μία δολοφονία. Γιατί πίσω από όλα αυτά, κατανοούμε πλήρως την ολότητα και περιπλοκότητα της ύπαρξης, και την ίδια στιγμή την απλότητά της. Είναι το νεαρό αγόρι που αναζητώντας αγγίζει την ενηλικίωσή του και ο γέρος που μιλώντας προσπαθεί να ξεφύγει από την παιδική του ηλικία. Και γι’ αυτό ο «Κάφκα στην ακτή», όπως και τα υπόλοιπα βιβλία του Μουρακάμι –με το «Νορβηγικό Δάσος» να κρατάει τα ηνία σε αυτή την κατεύθυνση, μπορεί να θεωρηθεί διαχρονικό.

Το σίγουρο είναι ότι ο Μουρακάμι έχει την ικανότητα να μας πάει ακόμη πιο μακριά και “Ο Κάφκα στην ακτή” δεν μπορεί να λείπει από τη λίστα των πιο αξιόλογων έργων του 2015. Η μετάφραση ανήκει στην Αργυρώ Μαντόγλου για την οποία το έργο του Ιάπωνα δεν είναι άγνωστο. Πάντα εύστοχη και στο πνεύμα του έργου.

*στην κεντρική φωτογραφία, σχέδιο του Daniel Shaffer εμπνευσμένο από το βιβλίο

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Σπούδασε αθλητική δημοσιογραφία και παρά την αγάπη και την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία, συνεχίζει να ασχολείται με το αθλητικό ρεπορτάζ. Έχει εργαστεί σε εφημερίδες, περιοδικά, ραδιοφωνικούς σταθμούς, κάνοντας βιβλιοπαρουσιάσεις