Ο φόβος του άγνωστου
Τρέμοντας κάποιο άγνωστο μέλλον να αποδεχτούμε το παράλογο παρόν;
Τρέμοντας κάποιο άγνωστο, απροσδιόριστο και απρόβλεπτο μέλλον αποδεχτήκαμε το παράλογο, ακατανόητο και ανήκουστο παρόν.
Χάος θα φέρει κάθε διαφορετικό σενάριο, δεν υπάρχει εναλλακτική, μια ρήξη θα έχει απρόβλεπτες συνέπειες. Άγνωστο θα είναι το αύριο, αν δε συμφωνήσουμε, υπογράψουμε, ψηφίσουμε. Ποιος μπορεί να πάρει αυτή την απόφαση, να σύρει τη χώρα, το λαό, τα παιδιά σε τέτοια καταστροφή που κανείς δεν ξέρει που θα βγάλει.
Με τέτοιες σκέψεις, έχασαν τον ύπνο τους οι υπεύθυνοι αυτής της χώρας, στο πολιτικό σύστημα, τα κανάλια, τις δεξιώσεις των πλουσίων την περασμένη βδομάδα, φοβούμενοι την επικράτηση του ΟΧΙ. Τέτοιες σκέψεις μαυρίζουν και τις καρδιές των μέχρι πρότινος ανεύθυνων της κυβέρνησης της Αριστεράς, αναγκάζοντας τους να ψηφίζουν τις νέες μνημονιακές συμφωνίες. Είναι οδυνηρό αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς, λένε οι παλιοί μας φίλοι. Αλλιώς το μέλλον είναι άγνωστο, σκοτεινό με απρόβλεπτες συνέπειες.
Και αναρωτιέσαι: Δε θέλουμε να πάμε στο άγνωστο, φοβόμαστε το απρόβλεπτο. Άρα υπάρχει κάτι που είναι γνωστό, προβλέψιμο, λογικό. Ίσως κάπως άδικο αλλά βατό και αναμενόμενο σαν τα θέματα των πανελλαδικών εξετάσεων.
Μέσα στις μέρες που στην Ελλάδα συζητούσαμε για το δημοψήφισμα, ενημερωθήκαμε πώς στην Κίνα χάθηκαν αρκετά τρισεκατομμύρια δολάρια. Ήταν άραγες αυτό προβλέψιμο; Είναι γνωστό τι και γιατί έγινε; Κάποιοι μάλλον θα γνωρίζουν αλλά οι περισσότεροι κοιτάμε όπως πάντα σα χαζοί τις παγκόσμιες εξελίξεις, σίγουροι πώς πολλά πράγματα μας είναι άγνωστα. Ένας 45χρονος αυτοκτόνησε στη Στυλίδα, στις αρχές της βδομάδας. Πόσο προβλέψιμο ήταν αυτό για την οικογένειά του; Μια φίλη μου έχασε τη δουλειά της την περασμένη Τετάρτη και δεν ξέρει αν θα μπορεί να συνεχίσει να κατοικεί στην Αθήνα ή θα γυρίσει στους γονείς της στην επαρχία. Το περίμενε άραγε; Ήταν γνωστό το μέλλον της την προηγούμενη μέρα;
Ποιος και ποια ζουν μια προβλέψιμη ζωή, τα τελευταία χρόνια; Ποιανού και ποιανής το μέλλον δεν είναι άγνωστο; Αν σκληρύνουν τα μέτρα για την είσπραξη διάφορων οφειλών, ώστε να μπορούμε να αποπληρώνουμε τους δανειστές, είναι αρκετά πιθανό εγώ προσωπικά να αδυνατώ να συντηρήσω τον εαυτό μου. Το τι θα κάνω τότε μου είναι άγνωστο. Ένας συνταξιούχος που θα μειωθεί η σύνταξη του και δε θα μπορεί να καλύψει τα φάρμακά του, θα αντιμετωπίσει προβλέψιμες συνέπειες; Ή μήπως η γειτόνισσα μου, που θα απολυθεί από την εταιρεία της γνωρίζει πώς θα τα βγάλει πέρα; Και ο φιλαράκος που καμιά φορά που δίνει χαρτομάντηλα στο κοντινό φανάρι, έχει άραγε εικόνα για το μέλλον του ή μπορεί να βρεθεί μαχαιρωμένος;
Πέντε χρόνια τώρα μάθαμε να ζούμε με απρόβλεπτες συνέπειες. Μάθαμε να ζούμε με το φόβο του άγνωστου. Άγνωστο δεν είναι τι θα γίνει με το Grexit. Άγνωστο είναι αν θα πάει κανείς μας διακοπές. Άγνωστο είναι αν θα γυρίσουν ποτέ οι φίλοι και οι φίλες μας από το εξωτερικό. Αν το ζευγάρι της δίπλα πολυκατοικίας θα μπορέσει να μεγαλώσει το παιδί που περιμένει. Αν θα υλοποιήσει την απειλή το αφεντικό και θα απολύσει τους δύο υπαλλήλους που ψήφισαν ΟΧΙ γιατί η κυβέρνηση του κάλεσε να σηκώσουν ψηλά το κεφάλι.
Έτσι μάθαμε να μετράμε εμείς τις οικονομικές εξελίξεις. Μας έδειχναν δείκτες και διαγράμματα και σκεφτόμασταν ανθρώπους, απολύσεις, αυτοκτονίες, ψυχολογικά προβλήματα, ρατσιστικές επιθέσεις. Και ξέραμε ότι το μέλλον ήταν άγνωστο. Όταν αποφασίσαμε να ψηφίσουμε ΟΧΙ, το κάναμε γιατί θέλαμε να σταματήσει πια αυτό το άγνωστο μέλλον.
Να σας πω τι είναι γνωστό και προβλέψιμο. Η γιατρός να δουλεύει στο νοσοκομείο και να βοηθά τους ασθενείς. Ο ξυλουργός να αξιοποιεί το μεράκι του. Η γιαγιά να ξεκουράζεται στον κήπο της και να μαλώνει τα εγγόνια της που κάνουν ζημιές, μαλακώνοντας στη συνέχεια δίνοντάς τους ένα γλυκό. Μια οικογένεια να μπορεί να κάνει ένα μπάνιο σε ένα νησί του Αιγαίου τον Αύγουστο. Να ζούμε από τη δουλειά μας, με αξιοπρέπεια, δημιουργικότητα, επαρκείς απολαβές και ελεύθερο χρόνο, σε μια χώρα δημοκρατική και λεύτερη από χρέη, ανισότητες, άδικες και παράλογες συμφωνίες, σε ένα κόσμο ειρηνικό, χωρίς πείνα, εκμετάλλευση και πολέμους. Έτσι θέλουμε να ζήσουμε, κι έτσι δε μας αφήνουν να ζήσουμε. Αυτό δεν είναι άγνωστο, είναι γνωστό. Δεν είναι απρόβλεπτο. Ο παρανοϊκός καπιταλισμός και τα δολοφονικά μνημόνιά του είναι παράλογα, άδικα, απρόβλεπτα και άγνωστα.
Λαϊκισμοί, όπως πάντα, θα πείτε. «Εδώ κρίνεται το μέλλον της χώρας μας». Θέλετε να μας βάλετε σε περιπέτειες; Το 61% ζει σαν περιπέτεια τη ζωή του καιρό τώρα. Το θέμα είναι αν θα ζήσουμε μια περιπέτεια που μπορεί να ξεκινά με θυσίες αλλά οι πρωταγωνιστές της παλεύουν για να φτάσουν στα όνειρά τους ή αν θα μείνουμε μέσα στη δυστοπία που μάθαμε να αναγνωρίζουμε ως λογική πραγματικότητα. «Εδώ κρίνεται το μέλλον της χώρας». Και το δικό μου μέλλον; Αυτό πότε θα κριθεί; Πότε θα ζυγιαστεί;
Φόβος για το άγνωστο, φυσικά και πρέπει να υπάρχει. Αλλά το άγνωστο που βαφτίστηκε γνωστό, το φοβόμαστε περισσότερο. Αυτό ήταν νομίζω το 61%. Δεν ήταν μια συγκεκριμένη πολιτική γραμμή, αλλά η απελπισμένη απόφαση. «Όχι άλλο». Καλύτερα αχαρτογράφητα νερά παρά το συνηθισμένο σκοτάδι. Όσοι και όσες πίστεψαν στο φως, πιστεύουν ότι είναι φορείς του, πρέπει ακόμα και με κόστος προσωπικό και πολιτικό, να μη συνταχτούν με το σκοτάδι.
*Στη φωτογραφία πίνακας της Άννας Φιλίνη