Ο Wadada Leo Smith και τα Δέκα Καλοκαίρια Ελευθερίας

Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών . 1 Νοεμβρίου 2014. 20:30 Κεντρική Σκηνή

| 29/10/2014

Wadada Leo Smith’s Golden QuartetΤen Freedom Summers. Αυτοσχεδιάζοντας στη Στέγη

 

Η συζήτηση για τον τρομπετίστα Wadada Leo Smith και το, εν γένει, έργο του δεν μπορεί να χωρέσει σε κείμενο γραμμένο για τις ανάγκες της εδώ συναυλίας του. Γεννημένος στο Δέλτα Μισισίπι, το 1941, ο Leo Smithμετά σαν Rastafarian πρόσθεσε το Wadada–  έπαιζε στην αρχή ακουστικά και ηλεκτρικά  μπλουζ  πριν δημιουργήσει, το ’68 στο Σικάγο μαζί με τον Anthony Braxton κ.α., την περίφημη ΑΑCM (Ένωση για την Προαγωγή Δημιουργικών Μουσικών).

Απαιτητικός τεχνίτης, ώθησε τα όρια της τρομπέτας σχετικά με τον τρόπο φυσήματος, τις  ατάκες και τις διάρκειες του ήχου, παράγοντας ένα εντελώς προσωπικό σύστημα ρυθμών ανάμεσα στη Μεγάλη Μαύρη Μουσική και στις επιρροές από τον Τρίτο Κόσμο. Ένας πολύ χρωματικός ήχος, κοντά σε αυτόν του Don Cherry αλλά και πέρα από αυτόν, καθώς ανέπτυξε μια δική του μέθοδο θεωρίας, σημειογραφίας και αυτοσχεδιασμού, που την ονόμασε Ankhrasmation. Τον ταμπελάρουν σαν καινοτόμο της free- jazz, αλλά ο ίδιος σημειώνει πως «βασίζεται σε συστήματα και τα συστήματα δεν είναι free» για να δηλώσει πως μέσα στο ηχητικό χάος υπάρχει πάντοτε ένα είδος οργάνωσης. Επίσης πιστεύει πως ύστερα από τον Ornette Coleman και την νέα  του γραφή των harmolodics -όπου η μουσική αποκτά αυτοστιγμεί ελεύθερη έκφραση χωρίς να συναντά  τονικούς περιορισμούς, ρυθμικούς προκαθορισμούς και αρμονικούς κανόνες- ύστερα από αυτό, δεν μιλάμε πλέον για τζαζ αλλά για δημιουργική μουσική.

wadada

Παραθέτουμε από το δελτίο τύπου της Στέγης τις πολυάριθμες συνεργασίες του Wadada Leo Smith: Dave Holland, Derek Bailey, John Zorn, Steve Lacy, John Tchicai, Vijay Iyer, Greg Osby, Mal Waldron, Jack DeJohnette, Sonny Simmons, Cecil Taylor, Ravi Coltrane, Lester Bowie, Roscoe Mitchell, George Lewis  χωρίς να παραλείψουμε και τους πολλούς δεξιοτέχνες μοντέρνας / παραδοσιακής μουσικής κυρίως από την Αφρική και την Άπω Ανατολή.

Το έργο που θα ερμηνεύσει το Golden Quartet του Smith αναφέρεται στην εποχή ενηλικίωσης του μουσικού, στην δεκαετία 1954- 64. Σαν βάση έχει το Pittsburgh Cycle, του August Wilson, που αποτελείται από δέκα θεατρικά έργα.  Μέσα από 22 συνθέσεις εκφράζει την ιστορία και τα  συναισθήματα των Αφροαμερικάνων στον αγώνα για τα δικαιώματά τους. Χωρίς να εξιστορεί γενικά, σχολιάζει και αναδεικνύει συγκλονιστικές ιστορικές στιγμές, σαν την ομιλία του Martin Luther King στο Μέμφις ή την μεγάλη πορεία διαμαρτυρίας για ελευθερία και ισονομία στην Ουάσινγκτον το  1963 με την ιστορική φράση, I have a dream…”. Επίσης, την αγωνίστρια Rosa Parks και το 381 ημερών μποϊκοτάζ στα λεωφορεία του Μοντγκόμερι όπως και τις δολοφονίες των ακτιβιστών Medgar Evers και Emmett Till.

Το Golden Quartet, Anthony Davis (πιάνο), John Lindberg (κοντραμπάσο) και Pheeroan akLaff (ντραμς), μαζί με τον βίντεο καλλιτέχνη Jesse Gilbert δημιουργούν ένα περιεκτικό και συνάμα απολαυστικό ηχητικό / οπτικό συμβάν, ενώ αποκαλύπτουν τη συνειδητή στάση του Parker ως πολίτη και πρωτοπόρο της σύγχρονης δημιουργικής μουσικής.

wada

Βέβαια το άλμπουμ “Ten Freedom Summers” που κυκλοφόρησε το ’12,  αποτελείται από τέσσερα cd διάρκειας τεσσερισήμισι ωρών και δεκάδων στυλιστικών παραλλαγών –πρόκειται για έργο που έγραφε ο τρομπετίστας επί 34 χρόνια! Η συναυλία  περιλαμβάνει χαρακτηριστικά αποσπάσματα του έργου με την τρομπέτα του WLS να αναδύει επιρροές από το ατμοσφαιρικό παίξιμο του Miles Davis, την προτίμησή του στον οποίον ποτέ δεν έκρυψε.

Να συμπληρώσουμε, εδώ, πως ο Wadada Leo Smith είναι καθηγητής πανεπιστημίου και έχει  γράψει πολλά βιβλία με σημαντικότερα τα:  «Τι είναι Δημοκρατία;» και «Τι είναι Μουσική;». Επιπλέον, το 1981 κυκλοφόρησε στα Ελληνικά το έργο του, «Σημειώσεις πάνω στη φύση της μουσικής» από τις εκδόσεις Νεφέλη και το περιοδικό Jazz, στο φεστιβάλ Praxis του οποίου ο τρομπετίστας είχε εμφανιστεί  την προηγούμενη χρονιά και είχαμε την τύχη να τον δούμε και εμείς!

Παράλληλα, στα πλαίσια του τριημέρου «Αυτοσχεδιάζοντας στη Στέγη» πραγματοποιείται το Συμπόσιο: “Ηχηρές δυνατότητες: Αυτοσχεδιασμός και κοινοτική δράση” και δύο ακόμη μοναδικές συναυλίες: Medea Electronique Koumaria Residency 2014 και Glue  – 1 και 3 Νοεμβρίου αντίστοιχα.

Γεννήθηκε στην Αθήνα και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε Βιολογία στην Ιταλία και στην Ελλάδα. Παράλληλα, έπαιξε ως μουσικός παραγωγός σε πολλά ραδιόφωνα για πολλά χρόνια και έγραψε ως μουσικός κριτικός σε μια σειρά περιοδικά. Αυτό συνεχίζει μέχρι και σήμερα.