'Όλοι μας χορεύουμε! Αυτοί που δεν χορεύουν είναι δυστυχείς..."

Εδώ και 33 χρόνια, η Επιτροπή Χορού του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου – Unesco, καθιέρωσε την Παγκόσμια Ημέρα Χορού στις 29 Απριλίου, με αφορμή την ημερομηνία  γέννησης του δημιουργού του σύγχρονου μπαλέτου, Ζαν – Ζορζ Νοβέρ (1727 – 1810).

Όπως συμβαίνει και με την αντίστοιχη Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου, έτσι και εδώ, κάθε χρόνο αναλαμβάνει να γράψει ένα μήνυμα κάποια μεγάλη προσωπικότητα από τον χώρο της Ορχηστικής Τέχνης, δηλώνοντας με αυτό τον τρόπο την ουσιαστική παγκοσμιότητα της τέχνης αυτής, οι μορφές της οποίας ποικίλλουν ανάλογα με την παράδοση, τα καλλιτεχνικά ρεύματα ή τις κοινωνικές συνθήκες, ωστόσο προσλαμβάνονται άμεσα από οποιονδήποτε μετέχει ή παρακολουθεί κάποιο δρώμενο. Η ιέρεια του χορού Martha Graham έλεγε ότι ο χορός είναι η κρυμμένη γλώσσα της ψυχής του σώματος. Ο Κομφούκιος, να μη δώσεις ποτέ σπαθί σε κάποιον που δεν ξέρει να χορεύει. Και ο Νίτσε, που θα πίστευε μόνο σε έναν Θεό που θα ήξερε να χορεύει, θεωρούσε ότι κάθε ημέρα που δεν χορεύουμε είναι χαμένη και παρομοίαζε το πνεύμα ενός φιλοσόφου με χορευτή, λέγοντας μάλιστα ότι αυτός που θα μάθει να πετάει, πρέπει πρώτα να μάθει να στέκεται, να περπατάει, να τρέχει, να σκαρφαλώνει και να χορεύει.

Φέτος το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Χορού έγραψε ο σπουδαίος χορευτής φλαμένκο Israel Galván:

“Η Carmen Amaya, η Valeska Gert, η Suzushi Hanayagi, ο Michael Jackson…Τους βλέπω ως γεννήτριες ενέργειας και αυτό με κάνει να σκέφτομαι την σπουδαιότητα της χορογραφίας που βασίζεται πάνω σε αυτή την ενέργεια του χορευτή. Το σημαντικό είναι, όχι τόσο η χορογραφία, όσο η ενέργεια, αυτός o ανεμοστρόβιλος που ενεργοποιείται.
Φαντάζομαι να έλκονται όλοι τους από μια περιδίνηση η οποία εκπέμπει μια θεραπευτική λάμψη και προκαλεί την μεταμόρφωση των σωμάτων τους: η Pina Bausch ως αλογάκι της Παναγίας που προσεύχεται, ο Raimund Hoghe μεταμορφωμένος σε σκαθάρι, ο Vicente Escudero σε έντομο, ακόμα και ο Bruce Lee σε σαρανταποδαρούσα.
Χόρεψα το πρώτο μου ντουέτο με τη μητέρα μου, επτά μηνών έγκυο. Μπορεί να φαίνεται υπερβολή. Παρ’ όλα αυτά σχεδόν πάντα χορεύω μόνος και φαντάζομαι ότι συνοδεύομαι από φαντάσματα που με κάνουν να ξεχνώ το ρόλο μου ως “χορευτή της μοναξιάς”. Μήπως ο Didi-Huberman ήθελε να πει: των τραγουδιών της μοναξιάς:
Όταν ήμουν μικρός δεν μου άρεσε ο χορός, αλλά ήταν κάτι που βγήκε από μένα φυσικά και εύκολα. Σχεδόν ενστικτωδώς. Με τον καιρό κατάλαβα ότι ο χορός μπορούσε να ιάσει, ότι μπορούσε να έχει μία σχεδόν θεραπευτική επίδραση, με βοήθησε να μην είμαι τόσο εσωστρεφής και να είμαι πιο ανοιχτός με τους ανθρώπους. Έχω δει ένα παιδί που έπασχε από έμπολα να θεραπεύεται μέσω του χορού. Το ξέρω ότι είναι δεισιδαιμονία, αλλά μήπως θα μπορούσε να είναι εφικτό;
Στη συνέχεια ο χορός κατέληξε να γίνει μια εμμονή που γέμιζε τις ώρες μου και που με έκανε να χορεύω ακόμα και όταν παρέμενα ακίνητος, ασάλευτος, απομονωμένος από την πραγματικότητα των πραγμάτων. Γνωρίζω ότι αυτό δεν είναι καλό, ούτε κακό ή απαραίτητο, αλλά…έτσι είναι. Η κόρη μου, η Μιλένα, όταν κάθομαι ακίνητος στον καναπέ, και σκέπτομαι μουρμουρίζοντας δικά μου θέματα, μου λέει: μπαμπά, μη χορεύεις.
Το σημαντικό είναι ότι βλέπω ανθρώπους να κινούνται, όταν περπατάνε στο δρόμο, όταν καλούν ταξί, όταν μετακινούνται με το δικό τους διαφορετικό τρόπο, στυλ και ιδιομορφία ο καθένας. Όλοι τους χορεύουν! Δεν το γνωρίζουν αλλά όλοι τους χορεύουν. Θα ήθελα να τους το φωνάξω: υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που δεν το γνωρίζουν! Όλοι μας χορεύουμε! Αυτοί που δεν χορεύουν είναι δυστυχείς. Είναι νεκροί, δεν νοιώθουν ή δεν υποφέρουν!
Μου αρέσει η λέξη “συγχώνευση”, όχι ως μια λέξη του μάρκετινγκ για να πουλήσει κανείς κάτι, ένα όνομα ή μια εταιρεία. Αλλά ως χαρακτηρισμός για ένα πολυδιάστατο άτομο: ένα κοκτέιλ που περιέχει τα καρφωμένα στο έδαφος πόδια του Juan Belmonte, τα αέρινα χέρια της Isadora Duncan και τη μισο-ταλαντευόμενη κοιλιά του Jeff Cohen στο Goonies. Με όλα αυτά τα συστατικά μπορεί κανείς να δημιουργήσει ένα ευχάριστο και δυνατό ποτό, που να είναι εύγευστο ή πικρό ή να χτυπάει στο κεφάλι. Η παράδοσή μας, ακόμα, εμπεριέχει αυτή τη σύνθεση, ερχόμαστε από μια μείξη που οι ορθόδοξοι θέλουν να κρατήσουν μυστική τη συνταγή της. Αλλά, κάθε φυλή και θρησκεία και πολιτικό δόγμα εμπεριέχουν διαφορετικά στοιχεία! Όλοι μπορούν να χορέψουν μαζί! Ίσως όχι αγκαλιάζοντας ο ένας τον άλλον, αλλά πλάι-πλάι.
Υπάρχει μια παλιά Κινέζικη παροιμία που λέει: «το φτερούγισμα μιας πεταλούδας μπορεί να γίνει αισθητό σε όλο τον κόσμο». Όταν μια μύγα πετάει στην Ιαπωνία, ένας τυφώνας ταρακουνάει τα νερά στην Καραϊβική. Ο Pedro G. Ramero, μετά από μια εκρηκτική σεβιλιάνα, είπε: την ίδια μέρα που έπεσε η βόμβα στη Χιροσίμα, ο Nijinsky επανέλαβε το ξακουστό του grand saut σε ένα δάσος στην Αυστρία. Και εγώ συνεχίζω με τη φαντασία μου: ένα coup de fouet/ μια βουρδουλιά του Savion Glover κάνει τον Mikhail Baryshnikov να στροβιλίζεται. Την ίδια στιγμή, ο Kazuo Ono στέκεται ακίνητος και πυροδοτεί με ηλεκτρική ενέργεια την María Muñoz, που σκέφτεται τον Vonrad Veidt και αναγκάζει τον Akram Khan να προκαλέσει σεισμό στο καμαρίνι του: τα κουδούνια να χτυπούν και το πάτωμα να καλύπτεται από κουρασμένες σταγόνες ιδρώτα.
Θα ήθελα να μπορούσα να αφιερώσω αυτή τη Διεθνή Ημέρα Χορού και αυτές τις λέξεις σε κάθε άτομο που χορεύει αυτή τη στιγμή. Αλλά, επιτρέψτε μου να κλείσω με ένα αστείο και μια ευχή: χορευτές, μουσικοί, παραγωγοί, προγραμματιστές ας κάνουμε μια γιορτή, όπως έκανε ο Maurice Béjart, ας χορέψουμε με στυλ, ας χορέψουμε το Μπολερό του Ραβέλ, ας το χορέψουμε όλοι μαζί.” Israel Galván

“Why walk when you can dance?” Ellen Van Dam. Στη φωτογραφία η Isadora Duncan