Ποιήματα στο ξέφωτο της ψυχής
«Τίτλοι αρχής» της Σύλβας Γάλβα και «Φαντάσματα» του Φώτη Σκουρλέτη από τις εκδόσεις «Βακχικόν»
Δυο ποιητικές συλλογές που διεκδικούν και κερδίζουν το δικό τους κομμάτι φως. Δύσκολη πορεία, μέσα από στενά περάσματα. Από τον ακάλυπτο της ψυχής στον φασματικό τόπο.
Η αρχή γίνεται με τους τίτλους αρχής. Πάντα. Σε λευκό πανί. Πάντα. Το βλέμμα παρακολουθεί τα γράμματα να φτιάχνουν ονόματα, ιδιότητες, καταστάσεις, συναισθήματα και το κλειδί για τα δίχως όρια υπόγεια. Το φως που εκπέμπουν οι τίτλοι γίνεται οδηγός και ο θεατής πιάνει το σκουριασμένο κλειδί και ανοίγει την πόρτα του υπογείου. Το φως γλιστράει από το πανί και καλύπτει τους αραχνιασμένους τοίχους. Σέρνεσαι και ακούς τον πόνο των φωνηέντων, το απαλό σφύριγμα των συμφώνων και στο τέλος της διαδρομής η τελευταία πίσω πόρτα. Ξέφωτο. Ακάλυπτος. Λουλούδι και τσιμέντο κρατάνε τον κόσμο. Οι «Τίτλοι αρχής» της Σύλβας Γάλβα μας καλούν.
Η δεύτερη συλλογή της ποιήτριας παρακολουθεί τη ροή του ποταμού που περνά κάτω από τα πόδια του ανθρώπου. Τα ποιήματα της διαθέτουν κάτι το μυστικιστικό, κάτι από τη γοητεία του αγνώστου. Δεν είναι στοχασμοί και οδηγοί σοφίας, όχι. Είναι αυτά που μένουν και αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου, είναι αυτά που θα γίνουν και αυτά που έγιναν και έμειναν ατακτοποίητα. Και καλώς έμειναν έτσι. Τα ποιητικά λόγια της Γάλβα είναι ρευστά και δημιουργούν τον χώρο τους, δεν τον ψάχνουν. Σαν εικόνα του Νταλί. Η σκέψη της ταλαντεύεται στη συνείδηση της και συλλέγει τα σκιρτήματα αυτής. Προχωρά, μένει, φεύγει, επιστρέφει και ξανά.
Οι «Τίτλοι αρχής» διαθέτουν λυρισμό και μάλιστα αιχμηρό. Η Γάλβα αφηγείται ψιθυριστά, ατμοσφαιρικά και αντλεί από μέσα της. Κρατά τη νοσταλγία της και προσπαθεί να ερμηνεύσει το μέγα μυστήριο, τον άνθρωπο. Η δημιουργική φαντασία της διαθέτει κάτι το παιδικό που της προσφέρει τη δυνατότητα να εισχωρεί στα βάθη της ψυχής. Σε ξαφνιάζει, γίνεται απρόβλεπτη και χωρίς να το καταλάβεις έχει γεμίσει το λευκό με πάθος και ομορφιά. Η Γάλβα θα μπορούσε να επικοινωνήσει με ζωγραφιές στους τοίχους, όπως στο ποίημα «Σκίτσο». Τα ποιήματα της κάνουν τους κοινούς τόπους, όμορφους τόπους. Αξιόλογη η προσπάθεια της.
Και μετά έρχονται τα φαντάσματα! Αν και προηγούνται, στο «μετά» της ζωής εμφανίζονται. Οταν το κορμί ασθενεί και η ψυχή πονά, έρχονται. Στον κόσμο της σκιάς και της φευγαλέας ματιάς εισέρχεσαι και όταν βρεις ξανά το φως, κάτι από τη σκιά έχει μείνει. Ο άνθρωπος γεννήθηκε για να αντέχει, να πονά, να υπομένει και στο ημίφως να ζει. Κυνηγά και αγκαλιάζει φαντάσματα, νιώθει τις εύθραυστες κλωστές που τον κρατούν όρθιο και ευάλωτο στις καταστάσεις που δεν μπορεί να ελέγξει. Στο φως της φλόγας που τρεμοπαίζει χορεύει, παλεύει, θεριεύει και προχωρά. Ενα φάντασμα ζει μέσα μας και μας ψιθυρίζει: «ζήσε και άσε τη σκιά να σε τυλίξει». Ας διαβάσουμε, λοιπόν, τα «Φαντάσματα» του Φώτη Σκουρλέτη.
Η πρώτη ποιητική συλλογή και η πρώτη προειδοποίηση. Σαν θραύσμα εξομολόγησης. «Εκείνα τα χρόνια έχασα τη δύναμη μου» γράφει στο σημείωμα πριν ξεχυθούν τα φαντάσματα. Εκτός από τον χρόνο –από το 2007 μέχρι το 2008- εξηγείται και το «γιατί» της συλλογής. «Αυτή ήταν η πιο ταραγμένη και βασανιστική περίοδος για την ψυχή και το σώμα μου». Ο,τι λοιπόν έμεινε αθέατο στην ψυχή και το σώμα, πέρασε στο χαρτί. Με προσοχή, δίχως φόβο, δίχως εγωισμό, με τη διακριτικότητα και την αλήθεια του ποιητικού λόγου.
Το φασματικό πεδίο της συλλογής διαμορφώνεται από το ύφος και τις μετέωρες φράσεις. Ο Σκουρλέτης δημιουργεί ατμόσφαιρα οικεία και ανοίκεια την ίδια στιγμή. Το βλέμμα του δεν προσπερνά, δεν αγνοεί την πραγματικότητα, δεν αφήνει το «μετά» στην τύχη του. Αποφεύγει υπερβολές, απωθητικούς κυνισμούς και ο λυρισμός του συμβαδίζει με την προσωπική του ανησυχία. Η ποίηση του είναι πορεία μες στο πλήθος, ταξίδι στις ψυχές τους, παρακολούθηση του πόνου και των βασάνων. Τα ποιήματα είναι γραμμένα σε ελεύθερο στίχο, βγαλμένα από τη μεγάλη ανησυχία του ανθρώπου. Ο Φώτης Σκουρλέτης σίγουρα θα μας απασχολήσει και στο μέλλον.