Πριν τη λευκή σελίδα| Χαμένος Παράδεισος

Πώς “γεννήθηκε” ο “Χαμένος Παράδεισος” του Τζον Μίλτον

| 17/05/2018

Τι υπάρχει στο «πριν» κάθε συγγραφέα, κάθε ποιητή; Σαν αναγνώστες βρισκόμαστε πάντα στο «μετά», στη στιγμή που «περπατάει» το έργο του κάθε λογοτέχνη. Τη στιγμή που κατεβάζουμε το βιβλίο από το ράφι και το ξεσκονίζουμε, ο δημιουργός «ξεσκονίζει» τις σκέψεις του, τις προσλαμβάνουσες και τα ερεθίσματα που θα οδηγήσουν το χέρι του στο χαρτί για να γράψει κάτι καινούριο. Η διαδικασία ίσως είναι επίπονη και κοπιαστική πνευματικά για τον ίδιο, όμως θέλουμε να συμμετάσχουμε. Το διάβασμα είναι απόλαυση, αλλά τι ήταν αυτό που άναψε τη σπίθα για να πάρει φωτιά η πένα και να «ζωντανέψει» η λευκή σελίδα; Ποια ήταν η αφορμή για να «γεννηθούν» τα μεγάλα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας; Ψάχνουμε, βρίσκουμε και απαντάμε.

 Πώς “γεννήθηκε” ο “Χαμένος Παράδεισος” του Τζον Μίλτον

Ο Τζον Μίλτον, στα μέσα του 17ου αιώνα, ήταν πετυχημένος ποιητής και πολιτικός ακτιβιστής. Εγραψε για τη διαφθορά στην Αγγλικανική Εκκλησία  και τη σχέση της με τον Βασιλιά Κάρολο (King Charles). Την εποχή του, πουριτανισμός σήμαινε να έχεις πολιτικά ριζοσπαστικές απόψεις. Μάλιστα, κάποια στιγμή φυλακίστηκε επειδή τις κατέγραψε στο χαρτί. Ο Χαμένος Παράδεισος είναι σειρά επιχειρημάτων τα οποία διατυπώνουν οι χαρακτήρες του. Στην ουσία πρόκειται για την προσωπική αλήθεια του Μίλτον. Υπ’ αυτή την έννοια είναι ένα πουριτανικό έργο.

Ο Μίλτον είχε σκεφτεί τη σύνθεση ενός επικού ποιήματος για πολλά χρόνια και άντλησε από τη χριστιανική θεολογία για τη δημιουργία του. Η κεντρική ιστορία βασίζεται στο ξεκίνημα της Γένεσις, στην ιστορία του Αδάμ και της Εύας. Το έπος του Μίλτον χρησιμοποιεί στοιχεία κι από αλλά μέρη της Βίβλου, ιδιαίτερα αυτό για τον ρόλο του Σατανά. Επικεντρώνει στα γεγονότα που περιβάλλουν την πτώση των πρωτόπλαστων και σκοπός του ήταν -σύμφωνα με τα λόγια του- “να δικαιολογήσει τους τρόπους του Θεού στους ανθρώπους” εντοπίζοντας τα αίτια και το αποτέλεσμα.

Το σπουδαιότερο επικό ποίημα της αγγλικής γλώσσας

Ο Μίλτον, στα τέλη των 1650’s, είχε χάσει την όραση του και χρειάστηκε να υπαγορεύσει το έργο σε γραμματείς. Ο “Χαμένος Παράδεισος” έχει πολλά από τα στοιχεία που ορίζουν το επικό έργο. Πρόκειται για μακρύ, αφηγηματικό ποίημα. Ακολουθεί τα ανδραγαθήματα ενός ήρωα. Περιλαμβάνει πολεμικές επιχειρήσεις και το υπερφυσικό. Ξεκινά στη μέση της δράσης με τις προηγούμενες κρίσεις να μπαίνουν στην ιστορία αργότερα με αναδρομή στο παρελθόν. Τέλος, εκφράζει τα ιδανικά και τις παραδόσεις του ανθρώπου. Ο “Χαμένος Παράδεισος” έχει κοινά στοιχεία με την “Αινειάδα” του Βιργίλιου, την Ιλιάδα και την Οδύσσεια του Ομήρου.

Το ποίημα είναι σε στίχο ανομοιοκατάληκτο. Μάλιστα, ο Μίλτον δεν έκρυβε την περιφρόνηση του για τη ομοιοκαταληξία. Ο “Χαμένος Παράδεισος” είναι γραμμένος σε ιαμβικό πεντάμετρο, το ίδιο που χρησιμοποιούσε ο Σαίξπηρ. […]

Για αιώνες οι κριτικοί ήταν διχασμένοι. Επαινούσαν αλλά και χλεύαζαν το έργο. Κοινή διαπίστωση πως άθελα του, μέσα από την απεικόνιση των σκέψεων και των κινήτρων, κάνει ήρωα τον Σατανά! Παρ’ όλα αυτά, ο “Χαμένος Παράδεισος” είναι το σπουδαιότερο επικό ποίημα της αγγλικής γλώσσας.

-Στην Ελλάδα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις “Οδός Πανός”, “Γκοβόστη”

 

Πηγή

paradiselost.org

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Σπούδασε αθλητική δημοσιογραφία και παρά την αγάπη και την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία, συνεχίζει να ασχολείται με το αθλητικό ρεπορτάζ. Έχει εργαστεί σε εφημερίδες, περιοδικά, ραδιοφωνικούς σταθμούς, κάνοντας βιβλιοπαρουσιάσεις