Σκαλίζοντας τα γεγονότα | 24 Νοεμβρίου

Το Περιοδικό και οι εκδόσεις Historical Quest συνεργάζονται και σας παρουσιάζουν μια καθημερινή ματιά στα γεγονότα. Γιατί η Ιστορία υπάρχει για να τη σκαλίζουμε…

24 Νοεμβρίου 1632: Γεννιέται ο Ολλανδός φιλόσοφος εβραϊκής καταγωγής Μπαρούχ ντε Σπινόζα. Θεωρείται μαζί με τους Ρενέ Ντεκάρ (Καρτέσιο) και Γκότφριντ Βίλχελμ Λάιμπιτς ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της προκαντιανής ορθολογιστικής φιλοσοφίας. Η οικογένειά του κατέφυγε από την Ισπανία στην Ολλανδία για να αποφύγει τους διωγμούς. Μορφώθηκε στα ισραηλιτικά σχολεία του Άμστερνταμ αλλά αποβλήθηκε αργότερα από αυτά λόγω των θρησκευτικών του πεποιθήσεων. Άσκησε το επάγγελμα του κατασκευαστή και στιλβωτή φακών για οπτικά όργανα, αρνούμενος πολλάκις τις πανεπιστημιακές θέσεις που του προτείνονταν. Το 1663 εκδόθηκε το πρώτο του έργο που παρουσίαζε και ασκούσε κριτική στην καρτεσιανή φιλοσοφία. Το 1670 ακολούθησε το έργο του «Θεολογικο-πολιτική πραγματεία», που καταδικάστηκε τόσο από την Καθολική όσο και την Προτεσταντική Εκκλησία. Μετά το θάνατό του στις 21 Φεβρουαρίου 1677 εκδόθηκε το έργο του «Ηθική αποδεδειγμένη με γεωμετρική πράξη», που αποτελεί και το σημαντικότερο έργο του. Επίσης, εκδόθηκαν και τα ημιτελή έργα του: «Πραγματεία για τη θεραπεία του πνεύματος» και «Πολιτική Πραγματεία». Στο επίκεντρο της φιλοσοφίας του Σπινόζα βρίσκεται ο καρτεσιανός ορισμός της ουσίας, ότι δηλαδή ουσία είναι εκείνο που είναι αίτιο του εαυτού του, αντίθετα όμως από τον Ντεκάρ, ο Σπινόζα αποκατέστησε την απόλυτη «ενότητα» του είναι. Για το φιλόσοφο η μόνη ουσία είναι ο Θεός, γιατί αυτός είναι ο μοναδικός που δε χρειάζεται κάποια άλλη πραγματικότητα για να υπάρξει. Αποτελεί την αιτία χάρις την οποία ενυπάρχει ο κόσμος. Τέλος, ο Σπινόζα προσπάθησε να συμφιλιώσει τον μεσαιωνικό αριστοτελισμό με τα δεδομένα μιας νέας επιστημονικής σκέψης.

24 Νοεμβρίου 1642: Ο Άμπελ Τάσμαν γίνεται ο πρώτος Ευρωπαίος που ανακαλύπτει το νησί Γη του Βαν Ντίμεν (αργότερα μετονομάστηκε σε Τασμανία). Ο Άμπελ Γιανσζόον Τάσμαν (1603 – 1659) ήταν Ολλανδός ναυτικός και εξερευνητής, γνωστός περισσότερο από τα ταξίδια του του 1642 και 1644, στην υπηρεσία της VOC (Ολλανδική Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών). Η αποστολή του ήταν η πρώτη Ευρωπαϊκή που έφτασε στα νησιά της Γης του Φαν Ντίεμεν και τη Νέα Ζηλανδία και ο πρώτος που είδε τα νησιά Φίτζι, το 1643. Επίσης, χαρτογράφησε μεγάλα τμήματα της Αυστραλίας. Για περισσότερο από έναν αιώνα (μέχρι την εποχή του Τζέιμς Κουκ), η Τασμανία και η Νέα Ζηλανδία δεν δέχτηκαν ξανά επισκέψεις από Ευρωπαίους. Την Αυστραλία την επισκέφθηκαν, αλλά συνήθως μόνο κατά λάθος.

24 Νοεμβρίου  1859: Ο Κάρολος Δαρβίνος δημοσιεύει το μνημειώδες έργο του «Η καταγωγή των ειδών».Το έργο αυτό θεωρείται ότι έθεσε τις βάσεις της εξελικτικής βιολογίας. Στο έργο του ο Κάρολος Δαρβίνος υποστήριξε ότι οι διάφορες μορφές ζώων και φυτών που υπάρχουν στη σήμερα στη Γη έχουν προέλθει, έπειτα από βραδεία εξέλιξη, από απλούστερα είδη. Σύμφωνα με το δαρβινισμό η μεταμόρφωση αυτή αποτελεί καρπό φυσικής επιλογής, η οποία επενεργεί στις μικρές, τυχαίες, οργανικές και κληρονομικές παραλλαγές χαρακτήρων, που ήταν συχνές στα άτομα του ίδιου είδους. Ως αποτέλεσμα επικρατούσαν όσοι είχαν πλεονεκτικούς χαρακτήρες και ήταν κατά συνέπεια ισχυρότεροι στον αγώνα ύπαρξης. Οι χαρακτήρες αυτοί γίνονται εντονότεροι στις επόμενες γενιές για τους ίδιους λόγους, οδηγώντας σταδιακά σε μια προοδευτική μετατροπή του είδους και στη διαρκή προσπάθειά του να προσαρμόζεται στο φυσικό περιβάλλον που το περιβάλλει. Οι παρατηρήσεις του Δαρβίνου ενισχύθηκαν και από τις δημοσιεύσεις του Άλφρεντ Ράσελ Γουάλας. Στις μέρες μας, στο βιολογικό τομέα, η θεωρία του Δαρβίνου είναι αποδεκτή, αν και έχουν επέλθει ορισμένες τροποποιήσεις χάρις στην πρόοδο των μελετών.

24 Νοεμβρίου 1864: Γεννιέται ο  Γάλλος ζωγράφος Ανρί ντε Τουλούζ-Λωτρέκ (1864 – 1901).  Αποτέλεσε σημαντικό καλλιτέχνη του μετα-ιμπρεσιονισμού ενώ θεωρείται από πολλούς και ο επίσημος εικονογράφος της νυχτερινής ζωής εκείνης της εποχής – της λεγόμενης Μπελ Επόκ (belle epoque) – στα καμπαρέ του Παρισιού. Οι πίνακές του χαρακτηρίζονταν από έντονα χρώματα και ανθρώπινες παρουσίες.  Η εμβάθυνση του Λωτρέκ στην πολύχρωμη και θεατρική παριζιάνικη ζωή στα τέλη του 19ου αιώνα, έδωσε μία συλλογή από συναρπαστικές, κομψές και προκλητικές εικόνες της σύγχρονης και μερικές φορές παρακμιακής ζωής εκείνης της εποχής.Θεωρείται επιπλέον ένας από τους πρωτοπόρους στην τέχνη της αφίσας, γνωστός κυρίως για τις αφίσες που φιλοτέχνησε για το καμπαρέ Μουλέν Ρουζ (Moulin Rouge). Ασχολήθηκε ακόμα με την τεχνική της λιθογραφίας, επηρεασμένος από την ιαπωνική τέχνη και τα ιαπωνικά χαρακτικά. Έζησε κυρίως στη Μονμάρτρη, που αποτελούσε το κυρίαρχο κέντρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής του αντιμετώπισε πρόβλημα αλκοολισμού και πέθανε σε ηλικία 37 ετών, έχοντας προσβληθεί από σύφιλη.

24 Νοεμβρίου 1887: Γεννιέται ο Γερμανός στρατιωτικός Έριχ φον Μάνσταϊν (1887 – 1973),  ένας από τους σημαντικότερους ηγέτες της Βέρμαχτ. Θεωρήθηκε ένας από τους ευφυέστερους ηγέτες της εποχής σύμφωνα με τους συναδέλφους του.

24 Νοεμβρίου 1922: Γεννιέται ο  Άρης Αλεξάνδρου, πραγματικό όνομα: Αριστοτέλης Βασιλειάδης (1922 – 1978), Έλληνας αντιστασιακός, ποιητής, πεζογράφος, και μεταφραστής έργων κυρίως της ρωσικής λογοτεχνίας. Θεωρείται ως ένας από τους σημαντικότερους μεταπολεμικούς Έλληνες συγγραφείς, με πολύ σημαντικό μεταφραστικό έργο. To μοναδικό μυθιστόρημά του, Το Κιβώτιο (1975), αποτιμάται ως “ένα πραγματικά σημαντικό έργο” της νεοελληνικής πεζογραφίας,  με την ουσιαστική έννοια του όρου, πέρα από τις συμβατικές και αστόχαστες χρήσεις αυτού του χαρακτηρισμού.