«Σπούτνικ - 1»: Η... «μπάλα» που άνοιξε τον δρόμο στ' άστρα!

Η «Washington Рost» τον χαρακτήρισε ως… το «απόλυτο όπλο». Το περιοδικό «Reporter» πήγε πιο μακριά: Το σύγκρινε… με την ιαπωνική επίθεση στο Περλ Χάρμπορ το 1941. O John McCormack, ο Δημοκράτης πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, θεώρησε ότι πλέον η Αμερική είναι καταδικασμένη να καταστραφεί. Φράσεις όπως «καθυστέρηση στην εκπαίδευση» και «καθυστέρηση στην πυραυλική έρευνα» κυκλοφόρησαν ευρέως στον Τύπο των ΗΠΑ.

Οι παραπάνω είναι μόνο μερικές από τις αντιδράσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας αμέσως μετά την εκτόξευση του «Σπούτνικ – 1», του πρώτου τεχνητού δορυφόρου της ανθρωπότητας, σαν σήμερα, 4 Οκτώβρη του 1957, με τον οποίο η Σοβιετική Ενωση άνοιξε τον δρόμο προς τα άστρα.

Με μόλις 58 εκατοστά διάμετρο και 83 κιλά βάρος, αυτό το μικρό τεχνολογικό θαύμα, για την εποχή, προκάλεσε τόσο ισχυρό «σοκ» στην καπιταλιστική Δύση, που η καταφυγή στην κωμικοτραγική προπαγανδιστική υστερία ήταν η αναμενόμενη «καταφυγή» της.

Με την αμερικανική ηγεσία να έχει «πιαστεί στον ύπνο», ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος, Dwight Eisenhower, έδωσε εντολή να αξιολογηθεί η κατάσταση, ενώ, έντονα πιεσμένος από το κλίμα που είχε διαμορφωθεί στην κοινή γνώμη, προϋπολόγισε, εκτάκτως, δισεκατομμύρια δολάρια προς την επιστημονική έρευνα, αλλά και την πολεμική βιομηχανία.

Ο «Σπούτνικ – 1» δημιουργήθηκε από μια ομάδα εμπνευσμένων ερευνητών με επικεφαλής τον Σεργκέι Καραλιόφ, στην οποία συμμετείχαν οι: Μστισλάβ Κέλντις, Μιχαήλ Τιχονράβοφ, Νικολάι Ντιντορένκο, Βλαντίμιρ Λαπκό, Μπορίς Τσεκούνοφ κ.ά.

Επιδιώκοντας τη δημιουργία ενός μεγάλου βεληνεκούς βαλλιστικού πυραύλου, ιδιαίτερα του διηπειρωτικού R-7, ο Σεργκέι Καραλιόφ διαρκώς επέστρεφε στο όραμα της εξερεύνησης του διαστήματος. Στις 27 Μαΐου του 1954, ο ίδιος απηύθυνε έκκληση προς τον υπουργό Αμυντικής Βιομηχανίας της ΕΣΣΔ, Ντμίτρι Ουστίνοφ, με μια πρόταση για την ανάπτυξη ενός τεχνητού δορυφόρου. Αρχικά σχεδιάστηκε κάτι πιο περίπλοκο και βαρύτερο, ωστόσο, στην πορεία αποφασίστηκε να αναπτυχθεί μια συσκευή όσο το δυνατόν πιο απλή, έτσι ώστε να μην δοθεί χρόνος στις ΗΠΑ στην περίπτωση που δούλευαν πάνω σε ανάλογο σχέδιο.

Ο δορυφόρος, που ήταν το πρώτο τεχνητό ουράνιο σώμα, εκτοξεύθηκε στις 4 Οκτωβρίου του 1957, πάνω σε έναν πύραυλο R-7, από τον 5ο χώρο δοκιμών Έρευνας του υπουργείου Άμυνας της ΕΣΣΔ, ο οποίος αργότερα θα γινοταν διάσημος με το όνομα κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ.

Μέσα σε 295 δευτερόλεπτα από την εκτόξευση, το κεντρικό τμήμα του πυραύλου – το οποίο ζύγιζε 7,5 τόνους – τέθηκε σε ελλειπτική τροχιά με υψομετρικό «ταβάνι» τα 947 χλιόμετρα και χαμηλότερο ύψος τα 288 χιλιόμετρα.

Στα 315 δευτερόλεπτα μετά την εκτόξευση, ο «Σπούτνικ» διαχωρίστηκε από το δεύτερο τμήμα του πυραύλου – φορέα και αμέσως αρχίζει να εκπέμπει το διακριτικό του σήμα, το οποίο ακούστηκε σε όλο τον κόσμο.

Ο «Σπούτνικ» πέταξε επί 92 μέρες, μέχρι τις 4 Ιανουαρίου του 1958, έχοντας κάνει 1.440 περιστροφές γύρω από τη Γη (περίπου 60 εκατομμύρια χιλιόμετρα) και καταγράφηκε ως το πρώτο «βήμα» του ανθρώπου στην εξερεύνηση του διαστήματος.