Στέργια Κάββαλου: «Τα ζώα ζούνε μαζί μας»

Ξυπνάς και βλέπεις ουρές σηκωμένες, μουστάκια να κουνιόνται και βλέμματα παιχνιδιάρικα και υπεροπτικά. Συνήθως η σιωπή της αδιαφορίας και του άγχους της καθημερινότητας κυριαρχεί, όμως ένα «μιάου» αρκεί για να αλλάξουν όλα. Ανθρωπος και γάτες συνυπάρχουν, άλλοτε αρμονικά, άλλοτε δύσκολα έως επώδυνα για τα ζώα. Η Στέργια Κάββαλου στο νέο της παιδικό βιβλίο «Τα αδεσποτάκια της Μπαρτσελόνα» (Εκδόσεις Ελληνοεκδοτική) γράφει γι’ αυτά τα πλάσματα που είναι εδώ μαζί μας, πριν από μας… Γράφει για να αφυπνίσει τους ενήλικους και να μάθει στα παιδιά ότι πρέπει και αξίζει να φροντίζουμε τα αδέσποτα, αξίζει να νοιαζόμαστε γι’ αυτά, αξίζει να τους δίνουμε μια οικογένεια όταν το χρειάζονται. Κέρδος μόνο θα ’χουμε. Η ευαισθησία, το χιούμορ και η σοβαρή προσέγγιση του θέματος διακρίνονται στον λόγο της Κάββαλου. Η εικονογράφηση της Πετρούλας Κρίγκου ακολουθεί το παιχνιδιάρικο πνεύμα του βιβλίου, την αθωότητα και τη χαριτωμένη συμπεριφορά ζώων και παιδιών. Απλά και εύληπτα σχήματα, καθαρές γραμμές, σκίτσα που λες και ξεπήδησαν από την «Αμελί». Η συγγραφέας δέχτηκε να μας μιλήσει για το βιβλίο, τα αδέσποτα, τη φροντίδα τους. Την ευχαριστούμε.

-Πώς προέκυψαν τα «Αδεσποτάκια της Μπαρτσελόνα»;

Κάποιο βράδυ έξω από το παράθυρο του δωματίου μου άκουσα να κλαίνε μωρά γατάκια. Τα φρόντισα μία μέρα μα δυστυχώς τη δεύτερη, και πριν προλάβω να σκεφτώ πώς θα μπορούσα να βοηθήσω μαμά και γατιά, είχαν εξαφανιστεί. Η γειτονιά μου έχει πολλά αδέσποτα. Και σκυλιά. Άγρια σκυλιά. Η τελευταία μου γάτα, η Μπρουκ, κοιμόταν στην αυλή μας όταν της επιτέθηκε ένα από αυτά και το επόμενο πρωί βρήκαμε τα σπλάχνα της σε όλο τον δρόμο. Αυτές είναι σκληρές εικόνες το ξέρω, όμως φαντάσου τι συμβαίνει με τα αδέσποτα, τι μάχες δίνουν για την επιβίωσή τους. Όλα είναι εναντίον τους. Ακούμε τόσο συχνά για παιδιά που κακοποιούν ζώα «για
πλάκα», για μερικά views. Κάθε μέρα φιλόζωοι ενημερώνουν για φόλες και επικίνδυνες περιοχές. Και μέσα σε όλα κάποιοι στειρώνουν, ταΐζουν και υιοθετούν αυτά τα πλάσματα και γίνονται λίγο περισσότερο άνθρωποι. Υποθέτω ότι όλα αυτά μαζί με οδήγησαν στο να μιλήσω για ένα θέμα που με απασχολεί καθημερινά χρόνια τώρα και που αφορά όλους. Ήθελα να πω στους μικρούς αναγνώστες ότι μπορούν και εκείνοι να πάρουν πρωτοβουλίες για την προστασία των αδέσποτων, αλλάζοντας έτσι την τύχη τόσων και τόσων ζώων.

-Τι σε δυσκόλεψε περισσότερο;

Να βρεθούν οι σωστές οικογένειες για να υιοθετήσουν τα τρία αδεσποτάκια της Μπαρτσελόνα. Και φυσικά την ίδια τη μαμά γάτα.

-Τι θες να κρατήσουν τα παιδιά και οι μεγάλοι που θα το διαβάσουν;

Ότι η προστασία των αδέσποτων ζώων δεν είναι κάτι που αφορά μια μερίδα ανθρώπων που τρελαίνονται για γατάκια, που έχουν δεκατρείς γάτες στο σπίτι τους, που βλέπουν όλη μέρα βιντεάκια με τα κατορθώματα των τετράποδων. Τα ζώα ζούνε μαζί μας. Γεννιούνται και πεθαίνουν δίπλα μας. Ακόμα κι αν εμείς, όπως ο Γιώργος της ιστορίας, δεν μπορούμε να τα βάλουμε στο σπίτι μας δεν σημαίνει ότι κλείνουμε τα αυτιά μας στα κλάματά τους. Με την έγκαιρη κινητοποίηση και ενημέρωση μπορούμε να φροντίσουμε ώστε αυτά τα πλάσματα να βρουν τους ανθρώπους που θα τα αγαπήσουν και θα τα προστατέψουν.

-Πού αποδίδεις τη βία απέναντι στα ζώα;

Υπάρχουν άνθρωποι που σκοτώνουν ζώα επειδή τους ενοχλεί το γάβγισμά τους, τα νιαουρίσματά τους, το ότι κατουράνε τις αυλές τους, το ότι κρύβονται μέσα στα αυτοκίνητά τους. Υπάρχουν και αυτοί που έχουν ανάγκη να αποδείξουν ότι είναι ανώτερα όντα. Το να σκοτώνεις ένα αδύναμο πλάσμα σε κάνει δυνατό. Κάτι τέτοιο πρέπει να συμβαίνει στο νου τους. Μπορεί στην πραγματικότητα να είναι δυστυχείς και καταπιεσμένοι και να ξεσπάνε έτσι. Από την άλλη, έχω δει παιδιά να βασανίζουν ζώα από ανία η οποία δεν είναι ποτέ μόνη αλλά συνοδεύεται από μια έντονη ανάγκη ελέγχου και επιβεβαίωσης μαζί.

-Τι πρέπει να ’χει στο νου ο/η συγγραφέας όταν γράφει παιδικό βιβλίο;

Ότι ένα βιβλίο μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που σκέφτεται ένα παιδί για κάποια πράγματα, ότι μπορεί να το παρηγορήσει, να του δώσει κουράγιο, την αίσθηση ότι έχει συμμάχους, ότι δεν είναι μόνο. Ότι του δείχνει έναν φωτεινό δρόμο να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες, ότι του δίνει εναλλακτικές, ότι δεν το τιμωρεί, ότι θέλει να το γαληνέψει. Να σκέφτεται ότι το βιβλίο που γράφει μπορεί έστω για ένα παιδί να κάνει τη διαφορά.

-Ποια η διαφορά με τα βιβλία για ενήλικες;

Όταν γράφω μια ιστορία που απευθύνεται σε παιδιά, δεν έχω την πραγματική μου ηλικία. Τα τελευταία χρόνια είμαι συνήθως γύρω στα 8. Τελευταία και αρκετά μικρότερη αφού ξεκίνησα να γράφω για παιδιά προσχολικής ηλικίας.

-Τι θα μπορούσαν να μάθουν οι συγγραφείς και οι αναγνώστες/-ριες της λογοτεχνίας ενηλίκων;

Μέσα από τα θέματα που πραγματεύονται τα παιδικά βιβλία μπορούν να έρθουν σε επαφή με τους προβληματισμούς και τις αναρωτήσεις των μικρών τους. Να ανοίξουν ένα παράθυρο που δεν είχαν σκεφτεί καν ότι υπήρχε. Και όσοι δεν είναι γονείς, να θυμηθούν τις πρώτες τους σκέψεις, τις πρώτες τους εμπειρίες, να πιστέψουν έστω και για λίγο στο happy end, να αποδεχτούν ότι η ζωή τελικά, θέλουμε δε θέλουμε, είναι μαγική και πως η παιδική λογοτεχνία είναι κάτι σαν μαλακτικό για την ψυχή.

-Το γεγονός ότι υπάρχει εικονογράφηση σε περιορίζει;

Δεν είναι κάτι που σκέφτομαι κατά τη διαδικασία της συγγραφής. Από την άλλη είναι κάτι που ανυπομονώ να δω με το που τελειώσω το βιβλίο. Εμπιστεύομαι τον/την εικονογράφο και δεν επιδιώκω καθόλου να διαμορφώσω εγώ το όραμά του/της. Εκτιμώ όσους σε ρωτούν αν έχω κάποια εικόνα που θέλω πολύ να υπάρχει, αν προτιμώ κάτι ρεαλιστικό ή πιο αφαιρετικό αλλά μιλάω λίγο. Την Πετρούλα Κρίγκου, που έκανε την εικονογράφηση του συγκεκριμένου βιβλίου, τη θαυμάζω τόσο πολύ και την ευχαριστώ που ενώ είχε μόλις γεννήσει το μωράκι της δέχτηκε να δώσει εικόνα στα αδεσποτάκια. Περιμένω με λαχτάρα να συνεργαστούμε για τρίτη φορά…