«Τέκνο του Θεού», του Κόρμακ Μακάρθι

Το κοράκι δεν τίναξε από πάνω του το μαύρο. Δεν έκρωξε. Δεν αναζήτησε φωτεινές ρωγμές. Δεν πλησίασε ανοιχτά παράθυρα. Δεν πάτησε σε μαρμαρωμένες σοφίες. Δεν έψαξε για ανθρώπους και φαντάσματα. Δεν κουνήθηκε από το γυμνό κλαδί. Δεν εγκατέλειψε τον Πόε και δεν έβγαλε τα μάτια του. Ακίνητο έμεινε. Νεκρό έδειχνε. Οι πύρινες σφαίρες του παρακολουθούσαν. Περίμενε. Αφουγκραζόταν. Το φεγγάρι ρουφούσε ήλιο και έφτυνε λευκό φως, παγωμένο. Τα πρώτα βήματα ακούστηκαν πάνω στις πέτρες που μιμούνταν τον ήχο των θρυμματισμένων οστών. Το ιερό πουλί παρατηρούσε και κρατούσε το σημείο συνάντησης ζεστό. Ο άνθρωπος όρθιος και στις πλάτες του η σκοτωμένη ανθρωπιά. Το κορακίσιο κεφάλι γύρισε απότομα και είδε την άπιαστη ελπίδα, τη μεταμόρφωση που μόνο ένας Γκρέγκορ Σάμσα έζησε, κατέκτησε, έραψε στο κορμί του. Το εβένινο πλάσμα ξαναβρήκε την πορεία του ανθρώπου. Τα κόκαλά του κροτάλιζαν και το δέρμα του είχε στραγγίξει. Τα πόδια είχαν τον έλεγχο και τα χέρια το μοναδικό μέσο. Και εκεί στο ύψωμα ακούστηκε η πρώτη απόκοσμη φωνή. Ο άντρας, που είχε ράψει το στόμα του με αιμάτινη κλωστή, γύρισε το κεφάλι. Η φρικτή λογική τον έκανε να καταλάβει αμέσως το μήνυμα του κορακιού. Αστραπιαία όπλισε (η καραμπίνα ήτα το μέσο) και απάντησε: ναι, ναι, σκότωσε, σκότωσε…Εκείνη τη στιγμή το κοράκι πέταξε και άφησε μόνο του το «Τέκνο του Θεού» (Εκδόσεις Gutenberg).

Ο Κόρμακ Μακάρθι σπρώχνει τα όρια της ύπαρξης και αγγίζει αυτά του χάους. Αν θέλετε να δώσουμε την τελική (;) εικόνα αυτού του μυθιστορήματος σκεφτείτε το Η φρίκη… η φρίκη του «Αποκάλυψη Τώρα!». Εδώ έχουμε τη συνέχεια του. Ο Μακάρθι πάει πέρα από τη ζούγκλα, πέρα από τους υγρούς λασπότοπους, πέρα από την ιδέα του ανθρώπου, πέρα από την παρουσία του κτήνους, πέρα από το ποτάμι που κινείται μέσα μας, μπροστά μας, πίσω μας. Ο Μακάρθι βουτά κάθετα, με τα χίλια, στην άβυσσο και βλέπει για λίγο το περιβάλλον, το περίγραμμα, την καρδιά της… Και αυτό που αντικρίζει είναι η μοναξιά της ψυχής. Αυτό είναι το σημείο μηδέν για την οριστική μετάλλαξη του ανθρώπου. Μπροστά του έχει μόνο δύο μονοπάτια: της αναγέννησης-επιβίωσης και της αναγέννησης καταστροφής. Ο ήρωας του βιβλίου επιλέγει, ή μάλλον οδηγείται να επιλέξει, το δεύτερο και ξέρεις ότι γυρισμός δεν υπάρχει. Και όταν η ιστορία ολοκληρώνεται έρχεται ο απόηχος, έρχεται η βασανιστική, σαν πυρωμένο σίδερο, επωδός του «Ποτέ πια» και του «Για πάντα ξεχασμένος». Ο Μακάρθι περιγράφει τη σταδιακή εξαφάνιση του ανθρώπου που και αυτός τέκνο του Θεού είναι.

Ο Λέστερ Μπάλαρντ, ο πρωταγωνιστής, είναι το σπασμένο είδωλο της ανθρωπότητας και τα θραύσματα αυτής η πραγματικότητα (μας). Το βιβλίο του Μακάρθι λειτουργεί σαν μια επίμονη προειδοποίηση προς την κοινωνία: προσέξτε που ρίχνετε τα αποφάγια σας, κάποιος άλλος θα βρεθεί σκορπίσει εσάς. Διαβάζοντας το «Τέκνο του Θεού» βλέπεις πώς απλώνεται σκοτάδι, μέσα στον άνθρωπο και στη φύση. Ο Μακάρθι αναπτύσσει μια ιδιαίτερη διαλεκτική ανάμεσα στο έμψυχο έλλογο ον και στο έμψυχο άλογο. Οσο προχωρά η αφήγηση, το δεύτερο «καταπίνει» το πρώτο και τα λόγια γίνονται μια αμυδρή ανάμνηση. Ο Μακάρθι με άκρως διεισδυτική ματιά, πρόθεση, παρουσιάζει με τρομακτική ακρίβεια την αντίστροφη πορεία της εξέλιξης του ανθρώπου Ντουπ, ντουπ, ντουπ, να δουλεύει η αμείλικτη κοινωνική μηχανή και το τσεκούρι της ψυχής που έχει εγκαταλειφθεί να γυρνάει, να μας δίνει δαγκωματιές πίσω από το κεφάλι και ό,τι αδειάζει να γεμίζει με την τελευταία παράγραφο: Το βράδυ ένα τζιπ κατέβηκε τον παλιό χωματόδρομο τραβώντας πίσω του ένα τρέιλερ που είχε πάνω του εφτά πτώματα τυλιγμένα με βαμβακερό ύφασμα σαν γιγάντια χοιρομέρια. Μπήκε στην κοιλάδα και μπροστά του στο σκοτάδι που πύκνωνε τα νυχτογέρακα που είχαν κουρνιάσει εκεί υψώνονταν από το χώμα του δρόμου με μανιασμένα φτερουγίσματα και μάτια που άστραφταν στους προβολείς του αυτοκινήτου πορφυρά σαν πετράδια. Ο Λέστερ Μπάλαρντ δολοφόνησε εφτά, σύλησε, έκλεψε, είπε ψέματα και σαν αγρίμι έφαγε τη σάρκα της ψυχής του. Ο Παναγιώτης Κεχαγιάς υπογράφει τη μετάφραση και την εισαγωγή. Η δουλειά που έχει κάνει είναι πολύ καλή, γιατί το βάρος και η ατμόσφαιρα των λέξεων, φράσεων, είναι εκεί.