Στήλη: Auditorium

Τζαζ δωματίου και Bebop

Αντώνης Ν. Φράγκος | 22/11/2021

Δεν είναι καθόλου καινούρια τούτη η στήλη. Έκανε την πορεία της για αρκετό καιρό, στο παρελθόν («Δίφωνο», «Jazz & Τζαζ») πέρασε στην διαθεσιμότητα και έρχεται και πάλι στο προσκήνιο του φιλόξενου «Περιοδικού». Κυρίως νέες μουσικές θα παρουσιάζει αλλά δεν θα παραλείπει να μεταφέρει δημιουργικές προτάσεις από το κυρίως ρεύμα της δισκογραφίας. Το βασικό χαρακτηριστικό της είναι η συνοπτική αλλά ουσιαστική παρουσίαση των καλλιτεχνικών προϊόντων.

Το ντεμπούτο -για την ECM -της Γιαπωνέζας πιανίστριας Ayumi Tanaka, που εδώ και δέκα χρόνια κατοικοεδρεύει στο Όσλο –τιτλοφορείται «Subaqueous Silence» (Υποβρύχια Σιωπή), -με συνεργάτες τους Νορβηγούς Christian Meaas Svendsen στο ακουστικό μπάσο και Per Oddvar Johansen στα κρουστά. Την γνωρίσαμε στις δουλειές του ντράμερ Thomas Strønen, όμως εδώ υπάρχουν επιρροές απ’ την ιαπωνική κλασική μουσική αλλά και αβάν γκαρντ αυτοσχεδιασμοί ευρωπαϊκής υφής. Χαρακτηριστικές είναι οι συνθέσεις, «Samurai Fly» με τις λαϊκές μελωδικές γραμμές αλλά και το εξαιρετικό «Black Rain» με τις μπασογραμμές του Meaas Svendsen.

Το σόλο πιάνο άλμπουμ του Αμερικάνου συνθέτη Craig Taborn ηχογραφήθηκε ζωντανά στο Vienna’s Konzerthaus. Δεύτερο στην σειρά μετά το «Avenging Angel», το φετινό, «Shadow Plays», μια δεκαετία μετά, δείχνει γλαφυρά την πρόοδο που έχει κάνει στην δημιουργία εξαιρετικά μίνιμαλ αυτοσχεδιασμών. Ο καλλιτέχνης εξερευνά τις σιωπές μέσα στους ήχους, την πυκνότητα και τον όγκο, τις διάφορες φόρμες και τους στροβιλισμούς της μουσικής, με ενίοτε καθαρά ατονάλ διαθέσεις, -χαρακτηριστική η 17λεπτη εισαγωγή, «Blind Templars». Ποιητική λιτότητα· τίποτε το περιττό αλλά πίστη στο αυθόρμητο.

Η εκφραστική ερμηνεία στην τρομπέτα του Νορβηγού συνθέτη Mathias Eick ευτυχεί, ομολογουμένως, στο «When We Leave» την καινούρια δουλειά του για την ECM. Στο σεπτέτο του συμμετέχει και ο γνωστός, της στήλης, βιολονίστας Håkon Aase. Έντονα επηρεασμένος από το φολκ της πατρίδας του και τις απέριττες μελωδίες του, φέρνει στο νου τον έτερο σπουδαίο τρομπετίστα Arve Henriksen αλλά ο Eick διαφέρει αρκετά καθώς λειτουργεί με έναν περισσότερο πραγματιστικό ήχο. Την μπάντα συμπληρώνουν δυο ντράμερ, δυο κιθαρίστες – ο ένας pedal steel – και ένας μπασίστας – ενώ ο ίδιος παίζει επίσης πλήκτρα.

Άξιος μαθητής του θρυλικού Πολωνού τρομπετίστα Tomasz Stanco, o Marcin Wasilewski παίζει πιάνο στο τρίο του – με τους Slavomir Kurkiewicz στο ακουστικό μπάσο και Michal Miskiewicz στα κρουστά. Το έβδομο άλμπουμ στην ECM ονομάζεται «En Αttendant», – τίτλος συμβολικός – όπου πέρα απ’ τις συνθέσεις του πιανίστα υπάρχει η μεστή εκτέλεση επιλογών στις «Παραλλαγές Goldberg» του Μπαχ, το «Vashkar» της μεγάλης Carla Bley και μια απίθανη άμα και πρωτότυπη εκτέλεση του ατμοσφαιρικού «Riders On The Storm» των θρύλων Doors. Αναφορά σε δημιουργό που καλύπτει ευρεία γκάμα μουσικής.

Το καινούριο άλμπουμ του βετεράνου Αμερικανού ντράμερ Andrew Cyrille και του κουαρτέτου του πλαισιώνεται απ’ τον σπουδαίο Bill Frisell στην ηλεκτρική κιθάρα, τον David Virelles στο πιάνο και το συνθεζάιζερ και τον Ben Street στο ακουστικό μπάσο. Ονομάζεται «The News» και αποτελεί συνέχεια του «The Declaration of Musical Independence» που κυκλοφόρησε πριν πέντε χρόνια, με τον Frisell και τον Street να συνεχίζουν και στο εδώ πόνημα. Σαφώς όλοι οι μουσικοί έχουν χώρο για προσωπικούς αυτοσχεδιασμούς, είναι, όμως, τα κρουστά του Cyrille που οδηγούν πλήρως τα μουσικά θέματα μέσα στην ρέουσα αίσθηση του ρυθμού. Σημαδιακή είναι, δε, η abstait μπλουζ σύνθεση του διοπτροφόρου κιθαρίστα, «Get Happy Lucky».

Ηχογραφημένο στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας το σόλο έργο του Αμερικανού ακουστικού μπασίστα και συνθέτη Marc Johnson προσθέτει αν μη τι άλλο ένα ακόμη κομμάτι στο ψηφιδωτό της εν λόγω ιστορικής παράδοσης. Στο «Overpass» ο μουσικός πειραματίζεται με δυνατότητες του μπάσου ως ηγετικού οργάνου. Ο δίσκος περιέχει πέντε προσωπικές συνθέσεις συν τρία αλλότρια κομμάτια, εντυπωσιακότερο των οποίων είναι το «Freedom Jazz Dance» του Eddie Harris. Αλλά και το σλόου «Nardis» -με την υπογραφή του τεράστιου Miles Davis -ερμηνεύεται με εσωτερικότητα. Είναι όμως το δικό του «Samurai Fly» που δείχνει, μεταξύ άλλων, πόσο καλός και ευρηματικός παίκτης του μπάσου είναι!

Η τελευταίος δίσκος του θρυλικού Αμερικανού ντράμερ Art Blakey είναι, μάλλον, η λάιβ ηχογράφηση με τους Jazz Messengers στο Τζαζ Φεστιβάλ του Λεβερκούζεν της Γερμανίας. Στο « The Art Of Jazz” συμμετέχουν, πέρα απ’ το σεπτέτο του, ονόματα όπως ο Wayne Shorter (σαξόφωνο), ο Jackie McLean (άλτο σαξόφωνο), ο Freddie Hubbard (τρομπέτα), ο Terence Blanchard (τρομπέτα), ο Curtis Fuller (τρομπέτα), ο Roy Haynes (κρουστά), και η Michele Hendricks (φωνητικά). Ερμηνεύουν συνθέσεις του Blakey αλλά και διάφορα στάνταρ μεταξύ των οποίων, το «Moanin’», «Mr. Blakey» και «Lester Left Town».

Ο λόγος για τον σπουδαίο Αμερικανό ακουστικό μπασίστα Ron Carter και το διπλό «Foursight– Stockholm VOL. 1 / VOL. 2» από το κονσέρτο του στην Στοκχόλμη της Σουηδίας λίγα χρόνια πριν. Στο κουαρτέτο του οι Jimmy Greene στο τενόρο σαξόφωνο, Payton Crossley στα κρουστά και η Renee Rosnes στο πιάνο. Κυρίως γνωστά κομμάτια του Carter μαζί με κλασικά όπως το «Flamenco Sketches» του Miles Davis και Bill Evans, το «My Funny Valentine» των Rodgers / Hart συν μερικά ακόμη.

Γέννημα θρέμμα της Κούβας ο πιανίστας και συνθέτης Ramón Valle με το τρίο του (ακουστικό μπάσο, κρουστά) παίζει στο «Inner Space» προσωπικές συνθέσεις μαζί με το «Hallelujah» του Leonard Cohen το οποίο ερμηνεύει ενώ μας θυμίζει Keith Jarrett. Όντας επηρεασμένος από τον τελευταίο αλλά και απ’ τους Chick Corea και Herbie Hancock και τον Μπαχ, η μουσική του, βασικά, συνδυάζει κουβανέζικους ρυθμούς ενώ εκφράζει τον θαυμασμό του για τον πιανίστα Chucho Valdez των θρυλικών Κουβανών Irakere. Τούτων δοθέντων, ο ήχος του Valle ανανεώνει απολαυστικά -μακριά από τα όποια κλισέ –ρυθμούς της Καραϊβικής.

Ευτυχής η σύμπραξη του μπασίστα Ron Carter με τον, ιταλικής καταγωγής, Γάλλο ακορντεονίστα Richard Galliano, το λάιβ αυτό στο Theaterstübchen στο Κάσελ της Γερμανίας. Στο “An Evening With” οι συνθέσεις μοιράζονται συν τα δυο αλλότρια κομμάτια ένα εκ των οποίων το πολύ γνωστό «Libertango» του Astor Piazzolla. Ο συντονισμός των δυο είναι εξαιρετικός, το timing ακριβές καθώς μπάσο και ακορντεόν δρουν ισότιμα και… δημοκρατικά: ο αυτοσχεδιασμός συνεχής, με άπλετο χώρο έκφρασης για τον καθένα σε αυτό το ιδιότυπο αμάλγαμα σύγχρονης τζαζ έκφρασης σε ένα τόσο υψηλό επίπεδο έκφρασης και εμπειρίας.