«Τον Ιούλιο κάποτε…….»
[πρόχειρες σημειώσεις περί πραξικοπημάτων και θερινών αναφλέξεων…β΄μέρος]
Τι «παρήγαγαν» τα Ιουλιανά; Πάνω από όλα, επαναφέρανε στο προσκήνιο το «εφιαλτικό αίνιγμα» που λέγεται λαός και που τρομάζει διαρκώς τους κύκλους της εξουσίας. Η δράση των μαζών, εκείνο το τρομερό καλοκαίρι, πιστοποιεί την αναπαλλοτρίωτη δυνατότητα της κοινωνίας να ξεπερνά τις ηγεσίες και τους διανοούμενους, και να κινεί την ιστορία. Η έννοια της «ταξικής συνείδησης» στερεί την ιστορική κατανόηση από το βάθος των εσωτερικευμένων πολιτισμικών δομών. Ο λαός, βέβαια, «ηττήθηκε», κουράστηκε, γύρισε στο σπίτι, αφού πιέστηκε γι’ αυτό κυρίως από τους λαοπατέρες της ΕΔΑ, τις «νοβαλτζίνες» που υπονόμευαν κάθε διάθεση και πρακτική ρήξης. Οι κοινοβουλευτικές μανούβρες θα είχαν πάει στα σκουπίδια, αν την προτροπή της χυδαίας κολωνακιώτισσας Ελένης Βλάχου («να γυρίσει το πεζοδρόμιο στα υπόγεια») δεν την υλοποιούσε η αριστερή γραφειοκρατία με την πυροσβεστική της μικροψυχία.
Ωστόσο, το δέος που προκάλεσαν οι διαδηλωτές του Ιούλη, υποχρέωσε το σύστημα να κατεβάσει τα τανκς, δυο χρόνια μετά. Αυτό που για την «ιθύνουσα ελίτ» ήταν «στρατηγική επιλογή»(δηλαδή ένα κοινωνικό σχέδιο με τυπική οικονομικοταξική αναγωγή)για τον λαό ήταν μια ορισμένη αναγκαιότητα βιωματικά αποτυπωμένη στη διαλεκτική της σχέσης της συνείδησης με την εμπειρία του. ‘Ηταν,λοιπόν, δυνάμει ανατρεπτικό ως το μεδούλι. «’Επρεπε» να μπει στον γύψο η κοινωνία, να «χειρουργηθεί» και να «αναμορφωθεί», ώστε το «εκσυγχρονιστικό αίτημα» να αφυδατωθεί από τη λαϊκή του προοπτική και να προσαρμοστεί στο δούναι και λαβείν των αυστηρά συστημικών στρατηγικών. «’Επρεπε»(όπως και έγινε..) οι κοινωνικές δυνάμεις του εθνικοδημοκρατικού εκσυγχρονισμού να υποκατασταθούν από ένα προστατευτικό εθνικοδημοκρατικό κράτος που θα παραμόρφωνε τη συμμετοχική πολιτική αντίληψη σε «το Πασόκ στην κυβέρνηση, ο λαός στην εξουσία» και θα εξαχρείωνε τον «κυρίαρχο λαό» σε καταναλωτή, «επενδυτή», ψηφοφόρο.
Σχεδόν πενήντα χρόνια
Αλλά η πανούργα ιστορία, επειδή ακριβώς δεν υπακούει σε μαθηματικά μοντέλα, δεν αφήνει τα αφεντικά να ησυχάσουν! Η ευρωπαϊκή αναδιευθέτηση των κοινωνικών πραγμάτων σκόνταψε στη..ματαιότητα των εγκοσμίων! Ο Ιούλης του 65 σηματοδοτεί την λαϊκή ορμή προς έναν βαθύ αστικό εκσυγχρονισμό. Πενήντα χρόνια μετά, στην κορύφωση μιας εφιαλτικής πενταετίας μνημονιακής διάλυσης, η ζωή καταδεικνύει την αποτυχία του εκσυγχρονιστικού εγχειρήματος. Η ιδιοτυπία του «ελληνικού συστήματος» δεν μπορεί να ενταχθεί σε εκσυγχρονιστική τροχιά παρά μόνο ως οργανικό παράσιτο της ευρωδομής. Αυτό το σύστημα δεν μεταλλάσσεται αστικότροπα: ή διαλύεται σε μια υπερ-δομή οικονομικής κυριαρχίας σε συνθήκες προηγμένου χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού, ή επιλέγει την ωραία δυσκολία του παραγωγικού-πολιτικού –πολιτισμικού αυτοκαθορισμού.
Η διατήρηση και επίταση της παρασιτικότητας, τώρα σε συνθήκες ευρωεγκλωβισμού μέσα στο άγριο φόντο της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης, ξανάβγαλε τον λαό στο δρόμο. Αρχικά, με το μηδενιστικό «μπάχαλο» του Δεκέμβρη 2008. Μηδενιστικό, διότι-π.χ. σε αντίθεση με τα Ιουλιανά- απλώς «έβγαλε» δυσφορία και αγανάκτηση, απηχώντας καταρχάς τη χρεοκοπία των μυθολογιών της «Ισχυράς Ελλάδος». Εντελώς στρεβλά λειτουργούσαν οι ιστορικές μνήμες σε ένα κοινωνικό μπαμ που μάλλον φώναζε άναρθρα «αυτά δεν μου τα’ πατε» : όμως σημασία έχει ότι ο λαός ξανάβγαινε στους δρόμους, αφού η απότομη μετάβαση από το Πουκέ στην φλεγόμενη Πατησίων είναι τόσο παράδοξη ώστε μαρτυρά κάτι περισσότερο από μια «νεανική σπασμωδική κραυγή». Ο Δεκέμβρης συναντά τα Ιουλιανά με μια..φρικάρικη ανεμελιά που φτύνει κάθε αναλυσιακό στερεότυπο. Ο Γρηγορόπουλος δεν ήταν ο Πέτρουλας, αλλά αυτό που ψυχορραγούσε γύρω ήταν το μοντέλο που καθόρισε μακροπρόθεσμα η εκρηκτική ριζοσπαστικότητα του 65. ‘Ετσι κι αλλιώς, και η «ετερογονία των σκοπών» παίζει ρόλο στην ιστορία, και ο υποκειμενικός παράγοντας δεν αφορά μόνο τον «λαό», την ταξική πάλη, αλλά και-ίσως κυρίως…-τις πολιτικές ηγεσίες.
Η Μεταπολίτευση, εντελώς ανυπόληπτη πια, βουλιάζει στο χάος της Κρίσης, απειλώντας να παρασύρει στον τρομακτικό βυθό όλη την κοινωνία, το έθνος. Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση καθορίζει τη μοίρα της Ελλάδας ως πειραματόζωου, το πολιτικό προσωπικό παραδίδει τον τόπο στην εξοντωτική τεχνοκρατία των δανειστών, το «ελληνικό όνειρο» ξεφλουδίζει ως το φαρμακερό κουκούτσι του, αρχίζει να μουγκρίζει ο οδοστρωτήρας των Μνημονίων. Και στο σημείο αυτό, νάσου πάλι στην ιστορική της μοίρα η εγχώρια αριστερά, να ανακηρύσσει πεπρωμένο της την κοινωνική χειραγώγηση : από τις «πλατείες» στη 12 Φλεβάρη του 2012, και μετά σε κάθε απόπειρα άμεσης σύγκρουσης, οι μηχανισμοί των αριστερών γραφειοκρατιών στην πρώτη γραμμή για τον παροπλισμό του λαϊκού κινήματος.
Ο λαός ξαναβγαίνει στους δρόμους, ξεπερνά τις αγκυλώσεις του κούφιου καταναλωτισμού, νιώθει πια τη ματαιότητα και το απατηλό του ακριβού καναπέ, αλλά στο δρόμο, στο πεζοδρόμιο, ξαναβρίσκει απέναντί του τις «νοβαλτζίνες», τους λαοβοσκούς της «προοδευτικής» χειραγώγησης. Τα κανιβαλικά ΜΑΤ των σαμαράδων πνίγουν την πρωτεύουσα στα δακρυγόνα, έχοντας τα νώτα τους εξασφαλισμένα αφού οι μπρατσωμένοι και οι επιτήδειοι των αριστερών οργανώσεων περιφρουρούν το Ιερό Κοινοβούλιο. Τον «ναό της Δημοκρατίας» όπου άπαντες, από ΓΑΠ μέχρι τον θλιβερό δουλοπρεπή νεανίσκο Τσίπρα, επιβάλλουν με την ωμή χυδαιότητα των κοινοβουλευτικών πραξικοπημάτων την «εθνική ανάγκη» της μνημονιακής υποτέλειας. Το 65 ο εξεγερμένος λαός της Αθήνας έσπαγε τα γραφεία και έκαιγε τα έντυπα του Συγκροτήματος, δείχνοντας από πολύ νωρίς τον αφανή πρωταγωνιστή του παλατιανού πραξικοπήματος : πενήντα χρόνια μετά, η αριστερά του ευρωεκσυγχρονισμού, από κυβερνητική θέση πλέον, αναθέτει στον Μπόμπολα την πρώτη ΣΔΙΤ.
Εξετάζοντας από απόσταση τα Ιουλιανά, σε συσχέτιση με τις πρόσφατες συλλογικές εμπειρίες, διαπιστώνουμε ότι ο «λαϊκός παράγοντας» είναι η αποφασιστική δύναμη στην παραγωγή γεγονότων. Η Ελλάδα, με την μακραίωνη παράδοση συλλογικής συμμετοχής (κοινοτισμός, η οικογένεια ως συλλογικότητα..), επιφυλάσσει στον λαό μια αυξημένη σημασία ως προς τις κατευθύνσεις του γίγνεσθαι. Ο λαός παραμένει το ενοχλητικό αγκάθι για όλους όσοι αντιλαμβάνονται την ιστορία μέσω των φίλτρων του «δυτικού παραδείγματος». Οι ποικίλοι ακαδημαϊκοί και ταξικοί κοινωνιολογισμοί μόνο εκ των υστέρων κατασκευάζουν «ερμηνευτικά σχήματα». Η ουσία βρίσκεται σε μια διαρκή ρήξη του λαού με τις ηγεσίες. Ωστόσο, οι συνεχείς «ήττες» της λαϊκής πρωτοβουλίας μόνο μερικές είναι, καθώς η αναντιστοιχία λαού-ηγεσιών είναι από τους βασικούς λόγους για τους οποίους το ελληνικό σύστημα δεν «ολοκληρώνεται», παραμένει «νόθο» και «ανεπαρκές». Στο πλαίσιο αυτό, η ιστορική αποτυχία της Αριστεράς ανάγεται στην εκ μέρους της απόρριψη του θεμελιώδους «θέσφατου» της επαναστατικής πολιτικής : συνειδητή ανάπτυξη της λαϊκής διαθεσιμότητας. Μια Αριστερά του Διαφωτισμού είτε της γραφειοκρατίας, μια Αριστερά που όταν διαφωνεί με την πραγματικότητα φταίει η πραγματικότητα, δε μπορεί να γίνει Ηγέτης αλλά μάνατζερ προς μια αναδιαχείριση των status.
Το «ανακτορικό πραξικόπημα» του 65 βρίσκει την ιστορική του αναλογία το 2015. Τώρα είναι η ευρωζώνη και η μαφία των δανειστών που καταλύουν την εθνική και λαϊκή κυριαρχία. Και είναι οι μνημονιακές κυβερνήσεις που βγαίνουν από την κατάψυξη, για διοικητικές «λύσεις» που παραβιάζουν το Σύνταγμα και περιφρονούν κάθε 61%. Σε τούτη τη φοβερή αλλοτρίωση-προδοσία πρωταγωνιστεί, σήμερα, η ευρωαριστερά του εθνομηδενισμού και των ηλιθιοτήτων περί «καπιταλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο». Η αποτυχία του ευρωκεντρικού εκσυγχρονισμού μπορεί να τύχει ίσως επιτυχούς διαχείρισης μόνο από μια πολιτική δύναμη που έχει την ευρωλαγνία για πολιτικό και φιλοσοφικό της πιστεύω. Σ’ αυτή τη βάση, ο επικίνδυνα γελοίος εσμός του Σύριζα, αναλαμβάνει να κλείσει τον λαό στα τοιχώματα μιας ευχολογικής αοριστίας και αναμονής, μετατρέποντας-πειστικά..-τον αποτυχημένο εκσυγχρονισμό σε νέα ιδεολογία της «εθνικής επιβίωσης με προοπτική ανάκαμψης εντός της ευρωαγκαλιάς». Τα Ιουλιανά έδειξαν τα όρια των συστημικών προσαρμογών σε σχέση με τον αυτονομημένο δυναμισμό του «λαϊκού παράγοντα». Ο τωρινός Ιούλιος δείχνει τα όρια της κατά συνείδηση πυροσβεστικής αριστεράς των ευρωσαλονιών.