Το παρελθόν μας προκαλεί (ό,τι χρώμα κι αν έχει)

Για το βιβλίο "Κόκκινοι" του Καρλ Αντερόλντ

| 20/02/2018

Όλα είναι πολιτική. Όλα… Η κοινωνική ζωή διαμορφώνεται απ’ αυτήν, οδηγείται απ’ αυτήν, περιμένει απ’ αυτήν. Τι περιμένει; Την αφύπνιση της συνείδησης, της ταξικής και του οράματος για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Τη ρήξη με τον αστισμό και τη δικτατορία του κεφαλαίου. Μα, αυτό δεν είναι πολιτική, είναι “κόκκινη” πολιτική. Λάθος, είναι απάντηση στην ποταπότητα και τη χυδαιότητα του τρόπου που εκφράζεται η πολιτική και το κομμάτι που το στηρίζει. Είναι η απάντηση στους πολιτικούς που εκπροσωπούν το απάνθρωπο σύστημα του καπιταλισμού και κάνουν τα πάντα γι’ αυτόν λαμβάνοντας ως αντάλλαγμα τη διαχείριση της εξουσίας του. Είναι ο 20ος αιώνας, είναι η δικτατορία του προλεταριάτου, είναι η παλιννόστηση του καπιταλισμού, η κυριαρχία του ρεφορμισμού, οπορτουνισμού, η άνοδος του φασισμού, η πτώση του Τείχους, η επίθεση του συστήματος  στα λίγα κεκτημένα που έμειναν στην εργατική τάξη. Είναι το παρασκήνιο και προσκήνιο ενός βιβλίου. Είναι “επίθεση” αναμνήσεων”. Είναι οι “Κόκκινοι” του Καρλ Αντερόλντ.

Ο γάλλος συγγραφέας, τον οποίο μας συστήνουν οι Εκδόσεις Στερέωμα, εξασφαλίζει άπλετο χώρο για να αναπτύξει την ιστορία του. Θέλει να μιλήσει για τον προηγούμενο αιώνα και αυτό που τον καθόρισε. Ο σοσιαλισμός πραγματώθηκε στην ΕΣΣΔ όταν οι μπολσεβίκοι οδήγησαν την Επανάσταση. Σημείο καμπής για την Ιστορία και παρά την μετέπειτα προδοσία της, επέβαλλε το αντίπαλο δέος που ακόμη και σήμερα προκαλεί ανησυχία και ταραχή. Ο πατέρας του ήρωα του βιβλίου ήταν κομμουνιστής. “Κόκκινος”. Έκανε τα πάντα για να μείνει τέτοιος ως την τελευταία του πνοή. Το πάθος και η εμμονή του για τον Κομμουνισμό στιγμάτισαν τη ζωή του γιου του, χρωμάτισαν τις αναμνήσεις του και επηρέασαν καταλυτικά το φινάλε της ζωής του.

Ο κεντρικός ήρωας του Αντερόλντ προσπαθεί να διαχειριστεί το παρελθόν και να επιβιώσει από το μετατραυματικό στρες της συνύπαρξης με έναν καταπιεστικό πατέρα. Η πίεση να γίνει και ο γιος κομμουνιστής έγινε θηλιά στον λαιμό του και τον έκανε να χάσει προς στιγμή τον προσανατολισμό του. Τον οδήγησε όμως, έστω και επώδυνα, να βρει άλλο δρόμο για να ασπαστεί και να ακολουθήσει το εν λόγω κοινωνικό, οικονομικό σύστημα. Η έντονη εμπειρία και η δύσκολη σχέση με τον πατέρα του, του πρόσφεραν την ευκαιρία να αλλάξει στάση απέναντι στα δικά του παιδιά. Όμως οι ανθρώπινες σχέσεις δεν λειτουργούν σχηματικά, απόλυτα. Το συναίσθημα “λυγίζει” την πραγματικότητα και η πορεία σταματά να είναι γραμμική. Ένα είναι βέβαιο: “Ό,τι κι αν λέμε, ό,τι κι αν κάνουμε, κουβαλάμε μέσα μας τα φαντάσματα του παρελθόντος. Τα βλέπουμε να προβάλλουν ξανά μέσα από τα παιδιά μας με την αφελή κατάπληξη του ανόητου”, εξομολογείται ο πρωταγωνιστής των “Κόκκινων”.

Οι “Κόκκινοι” έχουν κάτι από το “Φάνι και Αλέξανδρος” του Μπέργκμαν. Η στροφή στο παρελθόν που όχι μόνο δεν κρύβεται, αλλά με τον τρόπο του θάλλει και εισβάλλει στο παρόν, δεν έχει μόνο άρωμα νοσταλγίας. Είναι η ορμή της υπαρξιακής αγωνίας που παρασύρει τα πάντα και όσο πιο έντονη είναι η επιθυμία μας να αναμετρηθούμε με αυτά που αφήσαμε πίσω, τόσο πιο μεγάλο το ρίσκο να μη βγούμε νικητές, τόσο πιο μεγάλη η πιθανότητα να πληγωθούμε. Η πολύ καλή μετάφραση ανήκει στον Κώστα Κατσουλάρη.

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Σπούδασε αθλητική δημοσιογραφία και παρά την αγάπη και την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία, συνεχίζει να ασχολείται με το αθλητικό ρεπορτάζ. Έχει εργαστεί σε εφημερίδες, περιοδικά, ραδιοφωνικούς σταθμούς, κάνοντας βιβλιοπαρουσιάσεις