Το σινεμά στην Ελλάδα.

Μια αστεία ιστορία

| 30/04/2014

Το παράνομο «κατέβασμα» ταινιών πάει σύννεφο, η μαμά μου έχει (νομιμότατα) ταινιοθήκη με 200 ταινίες από περιοδικά κι εφημερίδες, ο κινηματογράφος είναι μια όμορφη ανάμνηση που ξεσηκώνει θύελλα νοσταλγικών και ρομαντικών αφηγήσεων, κάθε φορά που θρηνεί ένα ακόμα θύμα (βλ. το λουκέτο στο Άλφαβιλ, τα καμένα Αττικόν & Απόλλων, τον πρόσφατο και άδικο χαμό του αγαπημένου Λεωνίδα Παπαγεωργίου του Τριανόν), μέχρι να ξαναπάρει τη θέση του στα… εκατοντάδες likes των κοινωνικών δικτύων και τα φωτογραφικά άλμπουμ των πρώην σινεφίλ, την ίδια στιγμή που κόβει ελάχιστα πραγματικά εισιτήρια.

Οι κινηματογραφικές αίθουσες, ειδικά εκείνες που προβάλλουν ποιοτικό σινεμά – όσες απέμειναν τέλος πάντων – περνούν, ίσως, τις δυσκολότερες μέρες τους. Το κοινό τους έχει περιοριστεί αισθητά τα τελευταία χρόνια και το κατεξοχήν σινεφίλ target group, οι φοιτητές, προτιμά άλλους τρόπους διασκέδασης από τη θέαση ταινιών στον κινηματογράφο. Και κάπως έτσι, το να κάνεις σινεμά στην Ελλάδα ακούγεται σαν ανέκδοτο, όσες διακρίσεις κι αν κατακλύζουν τις ταινίες των δημιουργών μας.

Η τέταρτη και -κατά γενική ομολογία – καλύτερη ταινία του Γιάννη Οικονομίδη, το «Μικρό Ψάρι» που συμμετείχε στο Φεστιβάλ Βερολίνου, με 14.000 εισιτήρια, η πολυαναμενόμενη και πολύ ενδιαφέρουσα επιστροφή του Τσεμπερόπουλου με τον «Εχθρό μου» με 15.000, η βραβευμένη στη Βενετία «Miss Violence» με 12.300 και μια σειρά από ενδιαφέρουσες ταινίες με πολύ λιγότερα από 10.000 εισιτήρια, είναι οι εμπορικότερες ελληνικές ταινίες της σεζόν, του λεγόμενου «καλλιτεχνικού» κυκλώματος – γιατί υπάρχει κι η «Μικρά Αγγλία» των 360.000 εισιτηρίων, που είναι τελείως διαφορετική κι εξίσου πονεμένη ιστορία. Την ίδια στιγμή, οι κινηματογράφοι που επιμένουν να προβάλλουν σινεφίλ ταινίες είναι όλοι, πολύ ή λιγότερο, χρεωμένοι και φλερτάρουν οι περισσότεροι με το λουκέτο.

dirakis arthro

Σταμάτησε λοιπόν ο κόσμος να πηγαίνει σινεμά; Και ναι και όχι. Γιατί την ίδια στιγμή, οι φεστιβαλικές προβολές στις Νύχτες Πρεμιέρας π.χ. είναι γεμάτες και στις ελληνικές πρεμιέρες ειδικά, δεν πέφτει καρφίτσα. Στις Εργατικές Λέσχες και στις δεκάδες κινηματογραφικές λέσχες πανεπιστημίων ή διάφορων συλλόγων, γίνεται πολύ συχνά το αδιαχώρητο, ειδικά όταν οι προβολές συνοδεύονται από συζητήσεις με συντελεστές ταινιών κ.λπ.

Το καλοκαίρι του 2013, στο αφιέρωμα που έγινε στο σύγχρονο ελληνικό σινεμά, παρουσία σκηνοθετών και άλλων συντελεστών των ταινιών, η ταράτσα της Εργατικής Λέσχης Νέας Σμύρνης αποδείχτηκε μικρή, ενώ και το περασμένο Σάββατο, σε μεταμεσονύχτια προβολή 6 μικρού μήκους ταινιών, πάνω από 150 θεατές γέμισαν την αίθουσα και το φουαγιέ του Μικρόκοσμου στη Λ. Συγγρού. Κι αν στις Λέσχες η είσοδος είναι δωρεάν, στα φεστιβάλ και στις εκδηλώσεις σε κινηματογράφους, πληρώνεις κανονικά εισιτήριο (έστω μειωμένο).

Τι φταίει λοιπόν που δεν υπάρχουν πια θεατές στις «κανονικές» προβολές;

Το εισιτήριο παραμένει ακριβό, σύμφωνοι, παρόλο που υπάρχουν δεκάδες προσφορές για να δει κανείς ταινία με 3-5 ευρώ κάποιες συγκεκριμένες μέρες και ώρες, σε διάφορες αίθουσες. Οι εταιρίες διανομής που καθυστερούν να προβάλλουν τις ταινίες (με αποτέλεσμα να υπάρχουν οι περισσότερες σε torrents τη στιγμή της πρεμιέρας τους) ή που τις βγάζουν με το τσουβάλι, χωρίς σοβαρό προγραμματισμό (με αποτέλεσμα π.χ. να βγαίνουν 2 και 3 σινεφίλ ταινίες κάθε βδομάδα), δεν παίζουν κάποιο ρόλο;

10273240_10202934150569103_2524491526965979607_o

Ακόμη χειρότερα, η υπερπροσφορά «κινηματογραφικού προϊόντος» τα προηγούμενα χρόνια στα περίπτερα, που θυμίζει σε κάποια σημεία το αντίστοιχο ναυάγιο της μουσικής βιομηχανίας, δεν μετράει καθόλου; Το ότι τα dvd των ταινιών βγαίνουν ελάχιστους μήνες μετά την προβολή τους στα σινεμά; Μήπως φταίει και λίγο που κανείς – από τους επαγγελματίες τουλάχιστον – δεν δείχνει να μπορεί ή να θέλει να βρει έναν τρόπο να έλξει θεατές, βρίσκοντας τον εύκολο εχθρό (την «πειρατεία») για να καθαρίσει όσο πιο γρήγορα και αναίμακτα μπορεί με τη συνείδησή του, δικαιολογώντας τα διαφυγόντα έσοδα;

Ναι, η ευκολία πρόσβασης σε ταινίες και σειρές από τον υπολογιστή σου, κάνει τον κινηματογράφο πολυτέλεια. Αλλά δοκίμασε κανείς να ρωτήσει τι θέλει κι ο θεατής;

1622728_10202934151409124_3089796630182607482_nΓια ποιο λόγο ας πούμε ένα φεστιβάλ, μια ειδική προβολή ή ένα αφιέρωμα έλκει τόσο κόσμο; Γιατί η ρουτίνα της αγοράς μιας ταινίας και της προβολής της σε χ αριθμό αιθουσών όποτε μας καπνίσει δεν αποδίδει; Κατά τη γνώμη μου, ο ιδιωτικός τομέας αποδεικνύεται στην περίπτωση του κινηματογράφου στην Ελλάδα πολύ πιο αρτηριοσκληρωτικός από τον δημόσιο. Και θα το εξηγήσω αυτό καλύτερα σε επόμενο άρθρο, στο οποίο θα πούμε δυο-τρία πραγματάκια και για την ευθύνη του θεατή -μη βγάζουμε και την ουρά μας απέξω.

Μέχρι τότε, να σας καλωσορίσουμε στο toperiodiko.gr, το νέο χώρο που θα μας φιλοξενεί (εμένα προσωπικά και τους συνεργάτες μου στο SevenArt.gr) και θα μας δίνει το βήμα να μιλάμε για τον κινηματογράφο που αγαπάμε – αλλά και τον άλλον όταν υπάρχει λόγος, με διακηρυγμένο στόχο τη διατάραξη της κοινής ησυχίας: αυτής που επικρατεί όταν βλέπεις ταινίες μόνος στο σπίτι!

* Γιάννης Δηράκης, δημοσιογράφος, sevenart. gr.