“Το τούνελ” του Ερνέστο Σάμπατο σε καθηλώνει…
Ο αργεντινός συγγραφέας “πέφτει” στην άβυσσο του μυαλού κι εμείς υποκλινόμαστε

Ο Χουάν Πάμπλο Καστέλ δολοφονεί τη Μαρία Ιριμπάρνε Χάντερ. Και μένεις ακίνητος στο χείλος της αβύσσου. Δεν τολμάς να γυρίσεις πίσω γιατί δεν έχει νόημα. Το ανεπανόρθωτο έχει συμβεί και το μόνο που μένει είναι το βήμα μπροστά. Το άλμα στο κενό και η βουτιά στο πιο βαθύ, σκοτεινό τούνελ. Ο Χουάν Πάμπλο θα τολμήσει να αφηγηθεί το ανείπωτο! Θα τολμήσει να κοιτάξει το “τέρας” στα μάτια, να περπατήσει στους λαβυρίνθους του και όταν βρει την αρχή του νήματος θα δει τον εαυτό του να κρατά το αντικείμενο του φόνου! Θα βρει την εξήγηση, θα κατανοήσει τον δρόμο, την πορεία, αλλά η επιστροφή από την άβυσσο δεν θα συμβεί ποτέ! Ο Χουάν Πάμπλο θα αυτοεξοριστεί από τον κόσμο και θα έχει μάθει την αιτία. Κι αυτή είναι η επιλογή του δρόμου που δεν έχει γυρισμό. Επιλογή μοναδική και αναγκαία για τη λύτρωση από το μαρτύριο της ψυχής. Ο Χουάν Πάμπλο έφτασε εκεί που δεν τόλμησε να φτάσει κανείς.
“Το τούνελ” του Ερνέστο Σάμπατο ξανακυκλοφορεί, αυτή τη φορά από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση Κλαίτης Σωτηριάδου. Πρόκειται για ένα υπαρξιακό μυθιστόρημα υπό τη μορφή ιδιότυπου μονολόγου. Ο ήρωάς του, ο Καστέλ, απευθύνεται στον αναγνώστη από την πρώτη σελίδα και του δηλώνει ευθαρσώς την πρόθεσή του: να αφηγηθεί το πώς έφτασε στη δολοφονία της Μαρίας Ιριμπάρνε Χάντερ. Απαιτεί τρομακτική συγκέντρωση και ακρίβεια τέτοιου είδους αφήγηση. Ο μυθιστορηματικός χαρακτήρας καλείται να φτάσει στο πιο σκοτεινό σημείο της ψυχής, να εξηγήσει αυτό που δεν φαίνεται, να εξηγήσει το αναπάντεχο, το ξαφνικό. Ο συγγραφέας πρέπει να έχει “σκάψει” βαθιά μέσα του για να αγγίξει αυτή την περιοχή. Δεν αρκεί το “γιατί;” αλλά το “πώς” σε αυτή την ιστορία. Η εξήγηση ενός φόνου χωρίς φανερά κίνητρα, δεν αφορά μόνο το εκτελεστικό όργανο, ούτε το θύμα. Αφορά τον δυνητικό δολοφόνο, αφορά τον αδύναμο άνθρωπο που υπό συγκεκριμένες συνθήκες μπορεί να γίνει αδίστακτος εκτελεστής. Ο Σάμπατο, λοιπόν, καταπιάνεται με την “εν βρασμώ” ψυχική κατάσταση. Και τι λέει; Πως σε αυτήν φτάνουμε όταν αργά, μεθοδικά και ασυναίσθητα “προετοιμάζουμε” το έγκλημα!
Ο Σάμπατο, γνώστης της ψυχολογίας και της ψυχανάλυσης, τοποθετεί τον πρωταγωνιστή του, τον Καστέλ, απέναντί του και μέσα από ατελείωτους συλλογισμούς, συνειρμούς, απορίες, σκέψεις, περιγράφει πώς μια ιστορία έρωτα κατέληξε σε τραγωδία. Ο επίμονος λόγος, η έντονη σχέση άντρα-γυναίκας, αναδεικνύουν την εσωτερική αναταραχή, τα πάθη και τα μεγάλα λάθη της αγάπης, του έρωτα. Τα λόγια του Σάμπατο κόβουν σαν λεπίδι τις κοιμισμένες μας συνειδήσεις και μας αποκαλύπτουν ότι η άκρη του γκρεμού δεν είναι παρά μια λάθος επιλογή στον λαβύρινθο της ψυχής.