Το Xαμόγελο του Nεκρού- Διηγήματα για το απόκοσμο και το μακάβριο

| 13/04/2018

Οι εκδόσεις Αίολος εκδίδουν ένα συλλογικό έργο επτά ιστοριών τρόμου, που καλύπτει επαρκώς όλη την πορεία του λογοτεχνικού είδους ανάμεσα στον 19ο και 20ο αιώνα.

Κλασσικοί συγγραφείς, καταξιωμένοι σε διάφορα λογοτεχνικά είδη ασχολούνται με την λογοτεχνία τρόμου. Νικολάι Γκόγκολ και σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ είναι από τα πιο γνωστά ονόματα της συλλογής, που για άλλη μια φορά παραδίδουν μαθήματα λογοτεχνικής γραφής. Σε μια πολύ προσεγμένη έκδοση,η τρίτη πια συλλογή ιστοριών των εκδόσεων δεν επιλέγει να προκαλέσει άμεσα φόβο και φρίκη, αλλά να τονίσει την γοητεία του σκοτεινού και του απόκρυφου.

Η ιστορία του Νικολάι Γκόγκολ που ανοίγει την συλλογή, αναβιώνει λαϊκές προφορικές παραδόσεις που μοιάζουν με αυτές της ηπειρωτικής Ελλάδας. Την «Παραμονή του αϊ-Γιαννιού» ανθρωπόμορφοι δαίμονες εμφανίζονται στην γη για να σπείρουν το κακό και η ζωή στην ρώσικη στέπα διαταράσσεται. Αυτή η ιδιαίτερη ηθογραφική δεινότητα του συγγραφέα που συναντήσαμε στο γνωστότερο έργο του, το «Παλτό», συνδυάζεται με λαϊκές δεισιδαιμονίες της θρησκόληπτης ρώσικης κοινωνίας του 19ου αιώνα, έχοντας ως αποτέλεσμα μια ανατριχιαστική ιστορία τρόμου.

«Ο λευκός λύκος των βουνών του Χαρτζ» του Φρέντρικ Μάρυατ έρχεται να αλλάξει το κλίμα, μεταφέροντάς μας σε ένα πιο δυτικό, γοτθικό τοπίο. Ο κλασσικός μύθος του λυκανθρώπου σε μια πιο μακάβρια αφήγηση, αποτελεί μέρος των ιστοριών ενός ναύτη που θέλει να απαλλάξει την ψυχή του πατέρα του από τα δεσμά της. Το αφιλόξενο κλίμα της ηπειρωτικής Γερμανίας και οι περιορισμένες πηγές τροφής στο βουνό, δημιουργούν ένα περιβάλλον σκληρής επιβίωσης που στηρίζεται στην δυνατότητα του ανθρώπου να πειθαρχήσει ενάντια στην φύση και τα αρπακτικά ζώα. Η γυναίκα εδώ αντιμετωπίζεται ως ένα πλάσμα άγριας ομορφιάς που κοιτάει και αυτή πώς να κατασπαράξει οτιδήποτε της σταθεί εμπόδιο.

Ο σερ Άρθουν Κόναν Ντόιλ με «Το έκθεμα 249» επαναφέρει το μύθο της μούμιας που συνδέεται ιστορικά με την βρετανική αποίκηση της Αιγύπτου. Ο πολιτισμός των αρχαίων πυραμίδων και η γοητεία της νεκρανάστασης είναι τα κεντρικά θεματικά στοιχεία της ιστορίας που άνετα θα μπορούσε να αποτελέσει πεδίο εξιχνίασης για τον Σέρλοκ Χολμς. Η λεπτομερής περιγραφή και η εμπεριστατωμένη ιατρική γνώση που είναι σημεία αναγνώρισης του συγγραφέα, είναι χαρακτηριστικά και σε αυτή την ιστορία.

«Οι μάγοι» αν και η μικρότερη σε έκταση ιστορία, είναι το πιο αληθοφανές περιστατικό της συλλογής. Ο βραβευμένος με Νόμπελ και Ιρλανδός συγγραφέας Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς μεταφέρει την πλούσια λαϊκή παράδοση της χώρας σε ένα περιστατικό μαύρης μαγείας. Ειδικά στην βικτωριανή Αγγλία η ενασχόληση με το μεταφυσικό υπήρξε μια πολύ επικερδής ασχολία για διάφορους τυχοδιώκτες, πόσο μάλλον για την δεισιδαιμονική ιρλανδική κοινωνία.

«Το χαμόγελο του νεκρού» του Φράνσις Μάριον Κρόφορντ χαρίζει επάξια τον τίτλο στην συλλογή. Μια γοτθική ιστορία που συνδυάζει τα καλύτερα στοιχεία του είδους, σηματοδοτεί το κρεσέντο του έργου. Μια ξεπεσμένη αριστοκρατική οικογένεια που τα μέλη της στοιχειώνουν την τοπική κοινωνία στα βάθη της ιστορίας, δυο εναπομείναντα ξαδέρφια που είναι από τα τελευταία στο γενεαλογικό δέντρο και ένας κόμης πρόγονος που δεν θέλει να ησυχάσει ούτε στην τελευταία του κατοικία. Μια ιστορία αγάπης με μια ηρωίδα που θυμίζει αρκετά την βαμπιρική νουβέλα της Ολάγιας.

«Το χέρι της μαϊμούς» του Γουίλιαμ Τζέικομπς συνδυάζει το θέμα της ανεκπλήρωτης ευτυχίας μέσω ευχών με την μαύρη μαγεία που προέρχεται από το εξωτικό αντικείμενο του τίτλου. Η απληστία ενός ζευγαριού απαντιέται με θανατικό στην πρώτη ευχή και με νεκρανάσταση στην δεύτερη ευχή. Μια σχετική απλή σύλληψη μετατρέπεται σε θρίλερ μέσα από την καλοδομημένη αφήγηση και την υπόνοια του μακάβριου θεάματος του νεκρού γιου.

Ο Μόντακιου Ρόουντς Τζέιμς είναι ο τελευταίος συγγραφέας της συλλογής και ο «Κόμης Μάγκνους» του είναι μια ευθεία αναφορά στον «Κόμη Δράκουλα». Η πλοκή ίσως να μην είναι κάτι εξεζητημένο αλλά είναι μια ενδιαφέρουσα οπτική του κλασσικού απέθαντου άρχοντα. Το ζήτημα αυτών των ιστοριών είναι το κατά πόσο καταφέρνουν να αποδώσουν πρώτον το κλίμα της εποχής τους και δεύτερον την αίσθηση του απρόσμενου και μυστηριακού. Σε κάθε περίπτωση ενέχουν σημαντικά κοινωνιολογικά στοιχεία για το πώς αντιλαμβάνονταν η ανθρωπότητα το θάνατο το 19ο και 20ο αιώνα.