«Υπέροχη αγαπημένη μου», του Μαρίκε Λούκας Ράινεβελντ
Η πένα του έρωτα
Η ιστορία αυτή είναι το ανεπίδοτο γράμμα του έρωτα. Ναι, δώστε του μορφή, ανθρώπινη, δώστε του σάρκα και ψυχή, δώστε του φτερά και πύρινα βέλη. Δώστε του αλήθεια και ψέμα, νιάτα και ομορφιά, πάθη και λάθη, τραύματα και θαύματα. Δώστε του προσευχές και ταπεινές ευχές, δώστε του το φως των αστεριών και το νερό βουνίσιας πηγής. Δώστε, δώστε, αλλά να ξέρετε, δεν θα σώσετε τίποτα! Τα φτερά θα κοπούν, η σάρκα θα ζαρώσει, η ψυχή θα λουφάξει και τα βέλη δεν μπορούν να τρυπήσουν το αόρατο, το άυλο, το αναπόφευκτο. Γι’ αυτό και ο πανέμορφος γιος θα είναι πάντα παραδομένος στην απώλεια της αθωότητας! Το μόνο που θα μπορούσε να κάνει είναι να γράψει ένα γράμμα, να αφηγηθεί πώς σωπαίνει η βελούδινη καρδιά. Στα μεταξένια λόγια περιγράφεται η μετάβαση στον προκαθορισμένο χτύπο, σε αυτό που ονομάζεται ενήλικη αγάπη. Ο έρωτας είναι αυτό που χάνουμε, αυτό που μας σκίζει τα σωθικά και σε μάτια-καθρέφτες καταλήγει. Η Τέχνη γεννήθηκε για να κρατά την πένα του έρωτα, για να σώζει τα γράμματα του. Ο Μαρίκε Λούκας Ράινεβελντ έγραψε το πιο παθιασμένο γράμμα για λογαριασμό του φτερωτού θεού. Το ονόμασε «Υπέροχη αγαπημένη μου» (Εκδόσεις Ικαρος).
Η ιστορία του μυθιστορήματος βασίζεται στον έρωτα ενός πενηντάχρονου αγροτικού κτηνίατρου για τη μικρή κόρη κτηνοτρόφου. Αυτός που έχει χάσει την αθωότητα του και αυτή που είναι η αθωότητα! Η αμόλυντη παιδική ψυχή και αυτή που παλεύει να σωθεί. Ο πόθος και η αφέλεια, η λαγνεία και η εξερεύνηση, η προσγειωμένη σκέψη και αυτή που μόνο να πετά ξέρει. Η «σοφία» του ενήλικου και η αγνότητα του κοριτσιού. Ο άνδρας που αντικρίζει αυτό που έχει χάσει και η έφηβη που προσπαθεί να μεγαλώσει τα φτερά της. Ο ένας να πλησιάζει τον άλλο, με βήματα αργά, προσεκτικά, το νέο έδαφος να κατακτιέται πόντο-πόντο, αλλά κερδισμένος να βγαίνει μόνο ο σαρκικός πόθος. Οι άνθρωποι, οι ερωτευμένοι, θα χάσουν, θα χαθούν και την τιμωρία της κοινωνίας, του νόμου, θα γευτούν. Ίσως και της μοίρας.
Ο 32χρονος ολλανδός συγγραφέας δίνει τη δική του ερμηνεία της Λολίτας του Ναμπόκοφ και μας καθηλώνει. Χαρτογραφεί με μαεστρία τις τολμηρές επιθυμίες, εντοπίζει τις σωματικές, ψυχικές, πνευματικές, επιπτώσεις του έρωτα σε μια έφηβη κι έναν μεσήλικα. Αξιοποιεί το απομονωμένο περιβάλλον της ολλανδικής υπαίθρου για να εισχωρήσει στην ψυχοσύνθεση των ηρώων του και γίνεται ένα με τις φωνές και τις σκέψεις τους. Για τον κτηνίατρο, η 14χρονη είναι το χαμένο πουλί της νιότης. Για τη μαθήτρια, ο «ώριμος» άντρας είναι ο άγνωστος κόσμος και το μέσο για να τον γνωρίσει. Η επίδραση είναι αμφίδρομη και καταλυτική. Ο παντρεμένος με παιδί άντρας θέλει τον έρωτα στην πιο αγνή και πιο ελκυστική του μορφή. Το κορίτσι τον θέλει για να μεταμορφωθεί, θέλει να αποκτήσει αυτό που δεν έχει, ένα αγορίστικο κέρατο, θέλει να πετάξει και να φύγει από το χωριό. Όπως, όμως, γράφει ο Ράινεβελντ στη σελίδα 367: …δεν πρέπει να ξεριζώνουμε ένα φυτό πριν την ώρα του. Αυτός ο εξαναγκασμός όμως έχει μόνο άσχημα αποτελέσματα. Ο Ολλανδός μας λέει ότι η αθωότητα έρχεται στην ώρα της και φεύγει στην ώρα της και κανείς δεν μπορεί να το αλλάξει αυτό. Κάθε κεφάλαιο είναι και μια κοφτή ανάσα, η χρήση των σημείων στίξης καθοριστική και το πάθος των ηρώων περνά άμεσα στον αναγνώστη. Το ψυχολογικό βάθος που τους δίνει είναι εντυπωσιακό και αυτό που ορίζει τη μορφή και τον χαρακτήρα του βιβλίου. Η μετάφραση -που έχει γίνει από τα ολλανδικά- ανήκει στους Αγγελο Αγγελίδη, Μαρία Αγγελίδου και είναι αυτή χρειάζεται ο έλληνας αναγνώστης. Η επιμέλεια-διόρθωση είναι του Δημήτρη Παπακώστα