Αφιέρωμα: 68o Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Καννών
Δύο πρόεδροι, νέα ρίσκα, έμφαση στη θηλυκότητα και… ένας «αστακός»
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον που αφορά στην ποικιλία των ταινιών, έκπληξη για τις πρωτοτυπίες και χαρά για μια ελληνική συμμετοχή αναμένουμε το φετινό 68o Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ των Καννών που θα διεξαχθεί από την Τετάρτη 13 Μαΐου έως και την Κυριακή 24 Μαΐου.
Η διοργάνωση τιμά τα 100 χρόνια από τη γέννηση της Ingrid Bergman (1915-1982), ενώ, για πρώτη φορά στην ιστορία του Φεστιβάλ, θα έχουμε δύο προέδρους. Πρόεδροι της κριτικής επιτροπής του 68ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών θα είναι οι σκηνοθέτες Joel και Ethan Cohen, των οποίων ταινίες έχουν διακριθεί στο παρελθόν στις Κάννες. Το 1991 απέσπασαν το Χρυσό Φοίνικα με το «Barton Fink» και το 2013 τιμήθηκαν με το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής για το «Inside Llewyn Davis».
Το «La Tête Ηaute» της Emmanuelle Bercot θα ανοίξει το 68ο Φεστιβάλ Καννών, κάνοντας την 48χρονη Γαλλίδα ηθοποιό και σκηνοθέτη τη δεύτερη γυναίκα που απολαμβάνει αυτή τη μεγάλη τιμή.
«Η επιλογή αυτής της ταινίας μπορεί να προκαλεί έκπληξη, αν αναλογιστεί κανείς τους κανόνες που γενικά εφαρμόζονται στην Τελετή Έναρξης του Φεστιβάλ των Καννών. Είναι μια καθαρή αντανάκλαση της επιθυμίας μας να δούμε το Φεστιβάλ να ξεκινάει με ένα διαφορετικό έργο, ταυτόχρονα θαρραλέο και συγκινητικό. Το φιλμ της Emmanuelle Bercot κάνει σημαντικές δηλώσεις για τη σύγχρονη κοινωνία, πατώντας πάνω στα βήματα του μοντέρνου σινεμά. Επικεντρώνεται σε παγκόσμια κοινωνικά θέματα, κάνοντάς το τέλεια επιλογή για το παγκόσμιο κοινό των Καννών». Με αυτά τα λόγια ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Καννών, Thierry Frémaux, απαντά στα χρόνια κατηγοριών για την υποαντιπροσώπευση γυναικών δημιουργών στο μεγαλύτερο κινηματογραφικό φεστιβάλ του κόσμου. Παρά τις τυμπανοκρουσίες των διοργανωτών, που αναφέρουν πως είναι η πρώτη φορά που γυναίκα σκηνοθέτης ανοίγει το φεστιβάλ, υπενθυμίζουμε ότι το 1987 οι Κάννες είχαν ανοίξει με το «Un Ηomme Αmoureux» της Diane Currie.
[hr]
Επίσημο Διαγωνιστικό
[hr]
Από την Κίνα μέχρι τη Νορβηγία και από την Ελλάδα μέχρι την Ιαπωνία, ταινίες και δημιουργοί από όλο τον πλανήτη και από εντελώς διαφορετικές αφετηρίες, σχολές και ρεύματα θα κονταροχτυπηθούν για το Χρυσό Φοίνικα. Ενδεικτικά αναφέρουμε ορισμένες από αυτές, ως πρόγευση.
Στο «Macbeth», μια νέα κινηματογραφική μεταφορά του σαιξπηρικού δράματος από τον Αυστραλό Justin Kurzel, ο Michael Fassbender συναντά τη Marion Cotillard. Δεν είναι μόνο ο Shakespeare και οι δύο εξαιρετικοί πρωταγωνιστές, αλλά και το ότι ο Kurzel μας έχει αποδείξει τί μπορεί να κάνει ήδη από το 2011, όταν κέρδισε το βραβείο της Εβδομάδας Κριτικής για το υπέροχο «The Snowtown Murders». Ακολουθεί το «Carol», όπου η Cate Blanchett ενώνει τις δυνάμεις της με τον Todd Haynes για μια κινηματογραφική μεταφορά του γνωστού μυθιστορήματος της Patricia Highsmith «The Price of Salt». Δεκαετία του 1950, μία νεαρή πωλήτρια σε πολυκατάστημα της Νέας Υόρκης ερωτεύεται μία πολύ μεγαλύτερή της, παντρεμένη γυναίκα. Στο πλευρό της Blanchett συναντάμε τη Rooney Mara.
Φυσικά, δε θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στον Paolo Sorrentino, που ξαναχτυπά με το «La Giovinezza». Ο σημαντικότερος εν ζωή Ιταλός σκηνοθέτης, και ένας από τους σπουδαιότερους παγκοσμίως, επιστρέφει στις Κάννες για έκτη φορά με τη δεύτερη αγγλόφωνη ταινία του μετά το «This must be a place». Μακάρι η δημιουργία του αυτή να μας συναρπάσει όπως «Η Τέλεια Ομορφιά». Συνεχίζουμε με το συμπατριώτη του Nanni Moretti, ο οποίος μετά το βραβείο Σκηνοθεσίας το 1994 και το Χρυσό Φοίνικα το 2001, επιστρέφει με το αυτοβιογραφικό «Mia Madre» με κεντρική ηρωίδα μία σκηνοθέτιδα που έχει να αντιμετωπίσει τα καπρίτσια του διάσημου Αμερικανού πρωταγωνιστή της νέας ταινίας της, την ίδια ώρα που παλεύει με την αρρώστια της μητέρας της και την εφηβεία της κόρης της.
Το ιταλικό σινεμά εκπροσωπείται και από τον Matteo Garrone, ο οποίος το 2008 έφυγε από τις Κάννες με το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής για το εξαιρετικό «Gomorrah». Τώρα επανέρχεται με το «The Tale of Tales», την πρώτη αγγλόφωνη ταινία του, που ήδη έχει κάνει θόρυβο και η οποία βασίζεται σε ιταλικά παραμύθια του 17ου αιώνα. Πρωταγωνιστές του οι Salma Hayek, Vincent Cassel και John C. Reilly.
Ένας ακόμη σκηνοθέτης που επιστρέφει είναι ο Gus Van Sant, του οποίου κάθε νέα ταινία είναι μία πρόκληση και μια ωδή απαισιοδοξίας. Αυτή τη φορά το «The Sea of Trees». Θα καταφέρει να ξανακερδίσει τον Χρυσό Φοίνικα, όπως είχε κάνει με το «Elephant»; Παράλληλα, ο Νορβηγός Joachim Trier, που άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις στις Κάννες το 2011 με το «Όσλο, 31 Αυγούστου», έρχεται με τη νέα του ταινία, «Louder than Bombs», η οποία είναι αγγλόφωνη, έχει στη διάθεσή της ένα εξαιρετικό καστ και εστιάζει στη ζωή μιας πολεμικής φωτορεπόρτερ.
Από τη Γαλλία, επίσης, ξεχωρίζει το «Dheepan» του Jacques Audiard στο οποίο κεντρικός ήρωας είναι ένας μαχητής από τη Sri Lanka, που ζητώντας πολιτικό άσυλο στη Γαλλία πιάνει δουλειά ως νοσοκόμος στα υποβαθμισμένα προάστια του Παρισιού. Ντεμπούτο αποτελεί για τον Ούγγρο László Nemes (πρώην συνεργάτης του Bela Tarr) το «Son of Soul», που διαδραματίζεται στο στρατόπεδο του Άουσβιτς το 1944, ενώ εξ ανατολών πινελιές αποτελούν το δράμα «Mountains May Depart» του Κινέζου Jia Zhangke (του οποίου το «A Touch of Sin» κέρδισε το Βραβείο Σεναρίου το 2013), το οικογενειακό δράμα «Our Little Sister» τού, επίσης γνώριμου στο φεστιβάλ, Ιάπωνα Hirokazu Koreeda, το οποίο εντρυφεί σε ζητήματα σχετικά με την οικογένεια και το «The Assassin» του Ταϊβανού Hsiao-HsienHou.
[hr]
The Lobster
[hr]
Η ανακοίνωση του επίσημου διαγωνιστικού προγράμματος του 68ου Φεστιβάλ Καννών επιβεβαίωσε τις προβλέψεις που ήθελαν τη νέα ταινία του Γιώργου Λάνθιμου «The Lobster» να διεκδικεί το Χρυσό Φοίνικα, ως η πρώτη ελληνική ταινία στο διαγωνιστικό τμήμα 17 χρόνια μετά το 1998 όταν ο Θόδωρος Αγγελόπουλος έφυγε με το μεγάλο βραβείο του φεστιβάλ για την ταινία «Μια Αιωνιότητα και Μια Μέρα».
Πρόκειται για μια συμπαραγωγή Ιρλανδίας, Ελλάδας, Γαλλίας, Ολλανδίας και Μ. Βρετανίας, και αφηγείται μια αντισυμβατική ιστορία αγάπης, τοποθετημένη σε ένα δυστοπικό μέλλον, όπου όλοι οι χωρίς ζευγάρι άνθρωποι, σύμφωνα με τους κανόνες της Πόλης συλλαμβάνονται και μεταφέρονται στο Ξενοδοχείο. Εκεί είναι υποχρεωμένοι να βρουν έναν ταιριαστό σύντροφο μέσα σε 45 μέρες. Αν αποτύχουν, μεταμορφώνονται σε ένα ζώο της επιλογής τους και απελευθερώνονται στο Δάσος. Ένας απελπισμένος Άντρας το σκάει από το Ξενοδοχείο στο Δάσος, εκεί όπου ζουν οι Μοναχικοί και εκεί ερωτεύεται, ακόμη κι αν αυτό είναι ενάντια στους κανόνες τους.
Τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν στην Ιρλανδία με πρωταγωνιστές τους Colin Farrel, Lea Seydoux, Rachel Weisz και Αγγελική Παπούλια. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ των Καννών είπε μεταξύ άλλων για την ταινία: «Είναι από τις ταινίες που δεν καταλαβαίνεις τα πάντα, αλλά είναι συναρπαστικές με τον τρόπο που σκηνοθέτης, σεναριογράφοι και ηθοποιοί, όπως ο Colin Farell και η Rachel Weis δημιουργούν νέες μορφές αφήγησης εντελώς ακραίες. Στις Κάννες μας αρέσει αυτό, μας αρέσει να γιορτάζουμε τους δημιουργούς, αυτούς που κάνουν τις ταινίες διαφορετικά και ανυπομονούμε να δούμε πώς τις υποδέχεται το κοινό».
[hr]
Παράλληλα Προγράμματα
[hr]
Την Εβδομάδα Κριτικής του φεστιβάλ ανοίγει η ταινία «Les Anarchistes», του Elie Wajeman. Ο σκηνοθέτης επιστρέφει με ένα δυνατό ιστορικό θρίλερ και με το εκρηκτικό πρωταγωνιστικό ζευγάρι Tahar Rahim και Adele Exarchopoulos. Η ταινία μας μεταφέρει στο Παρίσι του 1899, όπου ένας δεκανέας εισχωρεί σε μια ομάδα αναρχικών, με σκοπό να τους παγιδεύσει, παρουσιάζοντας ενοχοποιητικές μυστικές αναφορές για τη δράση τους στον ανώτερό του. Ωστόσο, γρήγορα αναπτύσσει ειλικρινή αισθήματα για εκείνους και ιδιαίτερα για την ερωμένη του αρχηγού. Διχασμένος ανάμεσα στο να κάνει το καθήκον του και στο να ακολουθήσει την καρδιά του, ο δεκανέας θα πρέπει να διαλέξει σε ποιόν θα μείνει πιστός.
Η κόρη της Ingrid Bergman και του Roberto Rossellini, η ηθοποιός Isabella Rossellini αναλαμβάνει πρόεδρος της επιτροπής για το παράλληλο τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα. Ανάμεσα στις ταινίες, που θα παρουσιαστούν σε αυτό, ξεχωρίζει το «Journey to the Shore» του Kiyoshi Kurosawa, που αφηγείται την ιστορία μίας γυναίκας, που μετά από την επιστροφή τού τρία χρόνια εξαφανισμένου συζύγου της, ξεκινά ένα ταξίδι μαζί του για να ευχαριστήσουν όσους τον βοήθησαν να βρει ξανά τον δρόμο για το σπίτι του.
Ο σκηνοθέτης είναι ιδιαίτερα αγαπητός στους Έλληνες κινηματογραφόφιλους και το 2008 είχε κερδίσει το βραβείο του τμήματος Ένα Κάποιο Βλέμμα με το «Tokyo Sonata». Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, με συμμετοχή στο ίδιο τμήμα, έχει προκαλέσει και ο Cornelieu Porumboiu (ένας από τους πλέον γνωστούς κινηματογραφιστές της χώρας του και ήδη βραβευμένος δύο φορές στις Κάννες) με την τελευταία του ταινία «The Treasure», που παρακολουθεί την ιστορία δύο αντρών που ψάχνουν έναν θησαυρό. Το ρουμανικό σινεμά έχει δώσει στο παρελθόν πολύ ελπιδοφόρα δείγματα και μάλλον αναμένεται συνέχεια.
Στις ειδικές προβολές, ξεχωρίζει το «A Tale of Love and Darkness» της Natalie Portman, η οποία και πρωταγωνιστεί στο σκηνοθετικό της ντεμπούτο σε ταινία μεγάλου μήκους. Πρόκειται για μία ταινία που βασίζεται στα απομνημονεύματα του Amos Oz και γυρίστηκε στην Ιερουσαλήμ και θα μας δώσει την ευκαιρία να δούμε αν η Portman, πέρα από ενδιαφέρουσα ηθοποιός, έχει πρόταση και ως σκηνοθέτης.
Tο «Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών» (το τρίτο τμήμα του φεστιβάλ των Καννών, μετά το Κύριο Τμήμα και την Εβδομάδα της Κριτικής) δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από το επίσημο πρόγραμμα του φεστιβάλ. Όχι μόνο επειδή ανάμεσα στους σκηνοθέτες βρίσκουμε αρκετούς γνώριμους παλαιότερων διαγωνιστικών προγραμμάτων των Καννών, αλλά και επειδή, όπως φαίνεται, ο Édouard Waintrop του «Δεκαπενθήμερου των Σκηνοθετών» συνέλεξε όλες τις ταινίες που δεν επέλεξε ο Thierry Frémaux για να διεκδικήσουν το φετινό Χρυσό Φοίνικα, δημιουργώντας ένα φεστιβάλ μέσα στο φεστιβάλ.
Το πρόγραμμά του ανοίγει με την ταινία του Philippe Garrel, «L’ombre des femmes», μια ματιά επάνω στην ερωτική προδοσία, με πρωταγωνιστές δύο ντοκιμαντερίστες που ζουν στο σύγχρονο Παρίσι. Η λίστα περιλαμβάνει ακόμη παραγωγές όπως το «My Golden Years» του βετεράνου Arnaud Desplechin, μία ταινία που περιγράφεται ως «μια βασανιστική και ταυτόχρονα λαμπερή αναζήτηση του χρόνου και της χαμένης αγάπης». Το «The Brand New Testament», είναι μια θρησκευτική σάτιρα από τον Jaco Van Dormael, σκηνοθέτη των «Mr Nobody» και «Toto the Hero». Το «The Great War of the Underworld» του Takashi Miike είναι ένα γκανγκστεροβαμπιρικό θρίλερ, ενώ το «Allende, Mi Abuelo Allende», ένα ντοκιμαντέρ – πορτρέτο για τον Σαλβαδόρ Αλιέντε, από την εγγονή του, Marcia Tambutti. Η ταινία, όμως, που συγκεντρώνει τους περισσότερους σταρ είναι το «A Perfect Day», με τους Benicio Del Toro, Tim Robbins και Olga Kurylenko, ένα βαλκανικό δράμα από τον Ισπανό Fernando León de Aranoa.
Τέλος, ένα ιδιαίτερο ντοκιμαντέρ θα τραβήξει αρκετή προσοχή στις μεταμεσονύκτιες προβολές. Πρόκειται για το «Amy», του Asif Kapadia και αφορά στην τρικυμιώδη διαδρομή της Amy Winehouse. «Σκοπός μας είναι ένα εξαιρετικά μοντέρνο, συναισθηματικό και άμεσο ντοκιμαντέρ που θα έχει τη δύναμη να κουβαλήσει το άστρο της Amy, αλλά και να ρίξει φως στον σύγχρονο κόσμο μας με έναν τρόπο που λίγες ταινίες το κάνουν» είχε δηλώσει ο Kapadia στην αρχή των γυρισμάτων και είμαστε περίεργοι να δούμε πώς το έκανε.
[hr]
Αναλυτικά το Πρόγραμμα:
[hr]
Διεθνές Διαγωνιστικό
Carol, Todd Haynes
Macbeth, Justin Kurzel
Dheepan, Jacques Audiard
The Measure of Man, Stephane Brize
Marguerite and Julien, Valerie Donzelli
The Tale of Tales, Matteo Garrone
The Assassin, Hou Hsiao Hsien
Mountains May Depart, Jia Zhangke
Our Little Sister, Hirokazu Koreeda
The Lobster, Yorgos Lanthimos
Mon roi, Maiwenn
Mia Madre, Nanni Moretti
Son of Saul, Laszlo Nemes
Youth, Paulo Sorrentino
Louder Than Bombs, Joachim Trier
Sea of Trees, Gus Van Sant
Sicario, Denis Villeneuve
Εκτός Διαγωνισμού
Mad Max: Fury Road, George Miller
Inside Out, Pete Docter, Ronaldo Del Carmen
Irrational Man, Woody Allen
The Little Prince, Mark Osborne
Ειδικές Προβολές
A Tale of Love and Darkness, Natalie Portman
Asphalte, Samuel Benchetrit
Panama, Pavle Vuckovic
Amnesia, Barbet Schroeder
Hayored Lema’Ala, Elad Keidan
Oka, Souleymane Cisse
Μεταμεσονύκτιες Προβολές
Amy, Asif Kapadia
Office, Hong Won-Chan
Ένα Κάποιο Βλέμμα
Madonna, Shin Suwon
Maryland, Anna Winocour
The Fourth Direction, Gurvinder Singh
Masaan, Neeraj Ghaywan
Hruter, Grimur Hakonarson
Kishibe No Tabi, Kiyoshi Kurosawa
Je Suis Un Soldat, Laurent Larivere
Zvizdan, Dalibor Matanic
The Other Side, Roberto Minervini
One Floor Below, Radu Muntean
Shameless, Oh Seung-Uk
The Chosen Ones, David Pablos
Nahid, Ida Panahandeh
The Treasure, Corneliu Porumboiu