"Φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους Κιούμπρικ" στα Εξάρχεια
Ένα μοναδικό συλλογικό εγχείρημα από και για τους νέους δημιουργούς του σινεμά
«Φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους Κιούμπρικ». Αυτό το απλό και ανεπιτήδευτο όνομα έχει δοθεί στο τετραήμερο προβολών που ξεκινάει αύριο Κυριακή στην Ανδρέα Μεταξά 12 στα Εξάρχεια. Δεν θα δούμε ταινίες του Κιούμπρικ προφανώς. Είναι ο τίτλος του ομώνυμου καφέ-μπαρ που από την πρώτη μέρα της λειτουργίας του έχει δώσει το στίγμα του. Μέσα στην εβδομάδα και σε τακτά διαστήματα θα δούμε stand-up comedy, ποιητικές απαγγελίες, performances. Στους τοίχους του παρατηρούμε φωτογραφικές ανατυπώσεις του Stanley Kubrick όταν δούλευε ακόμα σαν φωτογράφος και πριν γίνει ο καθοριστικός σκηνοθέτης που όλοι γνωρίζουμε. Αυτή την φορά προετοίμασαν ένα μεγαλύτερο εγχείρημα. Θα γιορτάσουν το όνομα του σκηνοθέτη -αλλά κυρίως τους νέους δημιουργούς- με φεστιβάλ κινηματογράφου. Κι αυτό από μόνο του αποτελεί καλλιτεχνική πρόταση. Άλλωστε από ό,τι φαίνεται το «φεστιβάλ» γίνεται στα πλαίσια μιας άλλης φιλοσοφίας: «Ένα φεστιβάλ μικρού μήκους με δωρεάν είσοδο δεν αποφέρει το ελάχιστο από άποψη εσόδων. Ο λόγος που το πραγματοποιούμε είναι η βασική φιλοσοφία που διέπει το χώρο από την πρώτη στιγμή που άνοιξε. Να δώσουμε βήμα σε ανθρώπους που θέλουν να μοιραστούν την τέχνη τους και να επικοινωνήσουν. Το Φεστιβάλ είναι απλά μία τέτοια προσπάθεια.» θα πει ο Νίκος ένας από τους ανθρώπους πίσω από την ιδέα να δημιουργηθεί αυτό το βήμα έκφρασης.
Φεστιβάλ δημιουργούνται πολλά με διάφορους στόχους. Επιδοτήσεις, ΕΣΠΑ, κρατικές χρηματοδοτήσεις, ακριβά εισιτήρια, κριτήρια εμπορικότητας. Έτσι οτιδήποτε που, εκ φύσεως, δεν μπορεί να έχει σχέση με τα παραπάνω έμενε στην απ’ έξω ή αποτελούσε ένα συνοδευτικό του προγράμματος του. Οι ταινίες μικρού μήκους καθώς προφανώς δεν αποτελούν προϊόν προς πώληση δεν είχαν ποτέ μια σωστή μεταχείριση. Οι μικρομηκάδες πάντοτε αγωνιζόταν να ακουστούν. Να υπάρχουν. Ετούτο το εγχείρημα διαφοροποιείται από τέτοιες λογικές κατά πως φαίνεται. Υπάρχει άλλη αντίληψη για την τέχνη και τους δημιουργούς της. Αναγνωρίζουμε στους διοργανωτές πως κάτι με ειλικρίνεια τους καίει: «Κάθε δημιουργός πρέπει να έχει στο μυαλό του ένα βασικό πράγμα. Ότι η τέχνη είναι ένα εργαλείο έκφρασης. Εφόσον έχει επιλέξει αυτό το δρόμο, έχει υποχρέωση να δείχνει το σεβασμό που της αρμόζει και η ενασχόλησή του με αυτή να αποσκοπεί στη συνολική πρόοδό της. Μόνο έτσι μπορεί να υπάρξει μέλλον και για τον εαυτό του και για την ίδια την τέχνη.»
Ταινίες μυθοπλασίας, ταινίες ντοκιμαντέρ. Ωστόσο ένας νέος που θέλει για πρώτη φορά να εκφραστεί ή θα απορριφθεί με κρότο ή θα διαλέξει να δείξει την ταινία του σε λίγους φίλους του ή δεν θα προσπαθήσει καν παραχώνοντας την ταινία του τελικά σε κάποιο συρτάρι. Σε αυτή ακριβώς την λογική συγκρούεται η συγκεκριμένη συλλογική προσπάθεια. Στην Αθήνα δεν φαίνεται να υπάρχει φεστιβάλ τέτοιων προθέσεων: «Εφόσον οι ταινίες πληρούν κάποια βασικά λειτουργικά στοιχεία, είναι όλες ευπρόσδεκτες». Είναι η δεύτερη χρονιά που στο κέντρο των Εξαρχείων, αυτή η ομάδα ανθρώπων που η κύρια ασχολία τους είναι κάτι διαφορετικό, βρίσκουν τον χρόνο και την όρεξη να ιδρώσουν για να υλοποιήσουν την ιδέα τους. Όπως μου λένε «είναι βαρετό να σερβίρεις μόνο καφέδες και μπύρες». Έχοντας στείλει από νωρίς ανοιχτό κάλεσμα σε μικρομηκάδες να εκθέσουν τις δημιουργίες τους, τις βάζουν σε μια σειρά, συγκροτούν ένα πρόγραμμα και δημιουργούν τις συνθήκες ώστε να αποτελέσει μια γιορτή αυτής της παρεξηγημένης πλευράς του σινεμά. Ήταν αρχές Νοέμβρη όταν τέθηκε η ιδέα και η ανταπόκριση ήταν πέρα από τις προσδοκίες τους. 57 ταινίες από 57 δημιουργούς. Δίχως κριτήρια επιλογής –διαφοροποιώντας το ποιοτικά δηλαδή από άλλες διοργανώσεις- των ταινιών, όλοι ανεξαιρέτως οι δημιουργοί θα έχουν ισότιμη μεταχείριση. Σε αυτή την αντίληψη δεν κάνανε βήμα πίσω: «Ο ελιτισμός και η νοοτροπία του ανταγωνισμού είναι από τα βασικά προβλήματα της τέχνης εν γένει. Δίνοντας βήμα σε ανθρώπους να εκθέσουν ελεύθερα το έργο τους, κρίνονται μέσα από τα μάτια των θεατών κι όχι μιας ομάδας «κριτικών τέχνης», θα μου πούνε.
Ένα τέτοιο εγχείρημα έχει αντίκτυπο σε άλλες πλευρές ταυτόχρονα. Πραγματοποιείται σε μια γειτονιά που έχει μια ιστορία χρόνων σε συλλογικά εγχειρήματα. Παρόλα αυτά είναι σε ένα μόνιμο στόχο υποβάθμισης και αλλαγής του χαρακτήρα της. Βλέποντας την όλη προσπάθεια των παιδιών σκέφτομαι κατά πόσο το συγκεκριμένο φεστιβάλ επιτελεί ρόλο και σε ένα δεύτερο επίπεδο: «Δε θα μπορούσαμε να συγκρίνουμε τη δική μας προσπάθεια με αυτή συλλογικών ομάδων της γειτονιάς που έχουν πολιτικό πρόσημο. Είναι διαφορετικά πράγματα και καλό είναι να μην προσπαθούμε να καπηλευόμαστε τέτοιες δράσεις. Σαν χώρος, από τη δική μας πλευρά, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να ανοίξουμε διαύλους επικοινωνίας με κάθε πιθανό φορέα πολιτισμού. Κάτι τέτοιο ίσως να μπορούσε να θεωρηθεί απάντηση στην αυξανόμενη εμπορευματοποίηση κάθε γωνιάς της Αθήνας που έχει αποκλειστικό σκοπό το κέρδος.»
