«Χειμωνιάτικες συνταγές από την κοινότητα», της Λουίζ Γκλικ

Πρώτα ήρθε η νύχτα. Και το φως ξεκουράστηκε. Το εβένινο κάλυμμα αγκάλιασε τις ακτίνες και απάλυνε τα τραύματα τους. Η κίνηση, όμως, δεν σταμάτησε ποτέ! Τα ηλιακά δάχτυλα-μαστίγια ξύπνησαν τη φύση. Αυτή ήταν η δεύτερη στάση. Οι μυρωδιές, η κάθετη ένωση ουρανού-γης, οι αναρίθμητες ζωές και οι βέβαιοι θάνατοι στο ίδιο πεδίο. Τα κομμάτια που αφαιρέθηκαν με σεβασμό, με σεβασμό μπήκαν ξανά στη θέση τους. Οι αλάνθαστες συνομιλίες γέμισαν τον χώρο και τον χρόνο και τότε οι κρυμμένες καρδιές άρχισαν και πάλι να χτυπούν. Αυτή ήταν η τρίτη στάση. Η αύρα άρχισε να σέρνεται, να φιδογυρίζει και σαν δράκος του παραμυθιού να πετά. Το ψιθύρισμα του ανέμου έγινε βουή, σύννεφο ζωντανών και νεκρών. Ο πάντα χαμένος περιπατητής ένιωσε κάτι να αλλάζει μέσα του. Ένιωσε το νέο μαύρο σημάδι πάνω του, ένιωσε την πράσινη ανάσα-δροσιά, ένιωσε το συννεφένιο άγγιγμα! Η αέναη κίνηση πύκνωνε τις λευκόγκριζες γραμμές και το σφριγηλό δέρμα ένιωθε το χάδι και τα κεραυνοβολήματα. Ο άνθρωπος του παρόντος δεν ρώτησε ποτέ να μάθει το «πώς» και το «γιατί». Το μόνο που κατάλαβε ήταν το «πού». Όλα ήταν μπροστά του. Εκεί, σε ένα πιάτο σούπα ο τέλειος κύκλος, η τέλεια ένωση, το τέλειο κάτοπτρο. Η Λουίζ Γκλικ μας δίνει τις «Χειμωνιάτικες συνταγές από την κοινότητα» (Εκδόσεις Στερέωμα).

Διαβάζοντας την Γκλικ καταλαβαίνεις ένα πράγμα για την ποίηση της: είναι εύπλαστη, «λυγίζει»! Το εντοπίζεις στον τρόπο που στήνει το κείμενο. Στην ουσία ταιριάζει τη γοητεία και την καθαρότητα του πεζού λόγου με την υπερβατικότητα που μπορεί να δώσει η ποίηση. Κάθε ποίημα της Γκλικ είναι μια καλά δομημένη ιστορία. Αυτό, όμως, που την κάνει να ξεχωρίζει είναι το αισθητήριο της. Όταν πρέπει να ανοίξει τον «ποιητικό χώρο», το κάνει τη στιγμή που πρέπει και με τον τρόπο που πρέπει. Παράδειγμα το πρώτο ποίημα της συλλογής. Δείτε πώς τελειώνει:

Κι ο κόσμος περνάει από μπροστά μας,

όλοι οι κόσμοι, ο καθένας πιο όμορφος από τον

προηγούμενο

Αγγίζω το μάγουλό σου για να σε προστατεύσω-

 Το κενό που σκόπιμα αφήνεται είναι το σημείο καμπής, το σημείο ενώνεται η σκέψη με την πράξη.

Στο ταξίδι της Γκλικ τίποτα δεν χάνεται και όλα ενώνονται. Οι γραμμές της χαράζονται μέσα και έξω από το ανέσπερο φως και πάνω σε αυτές ακούμπα το «ελιοτικό» κινητό-ακίνητο. Μέσα από την απόλυτη κίνηση φτάνει αβίαστα στην απέναντι όχθη και επιβεβαιώνει τον κύκλο Χειμώνας, άνοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο και πάλι χειμώνας. Εδώ, μας δείχνει το αυτονόητο γράφοντας πως όλα τα πράγματα  κάποια στιγμή πεθαίνουν.  Η διαδρομή ως εκεί όμως γίνεται λόγος, διάλογος, αιτία να υπάρχεις. Στη μόνιμη συντροφιά της -νύχτα, φύση- βρίσκει τα πατήματα της και την ανολοκλήρωτη διαδρομή (μας). Τα ποιήματα της Γκλικ ζουν και αναπνέουν στο μάτι που τρεμοπαίζει και όλα τα σημαντικά βρίσκουν καταφύγιο στη θαλπωρή της ποιητικής φωλιάς της. Βέβαια, για την εύκολη πρόσληψη του έργου της καθοριστικό ρόλο παίζει η μετάφραση του Χάρη Βλαβιανού. Η αντιπαραβολή του αγγλικού με το ελληνικό κείμενο δείχνει τη «συνεννόηση» των δύο κόσμων και πρέπει να το επισημάνουμε. Η ποίηση της Γκλικ επιβεβαιώνει την ύπαρξη και όσα αφήνει πίσω της και γι’ αυτό είναι πολύτιμη.