“Βροχή”, του Σόμερσετ Μωμ

Άκου τη βροχή...

| 13/09/2017

21430140_675886455934361_1846675742753995051_nΗ απάντηση στο ερώτημα “Τι είναι αμαρτία;” ισοδυναμεί με το “Τι είναι η ζωή;”. Η απάντηση είναι το ίδιο δύσκολη. Το χουν αυτό τα απλά ερωτήματα. Ίσως γιατί συνοψίζουν το δυσθεώρητο μέγεθος μιας κυρίαρχης κατάστασης, ενός τόπου αρχέγονου που το αποτέλεσμα “κρύβει” το γενεσιουργό αίτιο. Ο άνθρωπος που στοχάζεται έτσι δεν μπορεί παρά να έχει μεγάλες φιλοδοξίες και έναν τρόπο για να τις εκπληρώσει: Αυτόν του απολογισμού. Δεν έχει σημασία αν ο βίος του είναι μεγάλος σε διάρκεια, δεν έχει σημασία οι εμπειρίες του είναι πολλές και έντονες, σημασία έχει το βλέμμα στο παρελθόν και ο εντοπισμός των στιγμών που άλλαξαν τον εαυτό του. Ή τον επηρέασαν σημαντικά ώστε να καταλήξει στην κοσμοθεωρία του. Εδώ δεν ζητείται αφορμή για μια επιφανειακή περιγραφή-ορισμό, αλλά για μια ουσιαστική και βαθιά κριτική, αυτοκριτική. Το λάθος (η αμαρτία) είναι αποτέλεσμα παθογένειας ορατής ή αόρατης και το σωστό (η ζωή) είναι η διόρθωση-θεραπεία πάνω σε αυτό. Ο Μωμ απαντά αφήνοντας της βροχή να αποκαλύψει την απάντηση.

Η νουβέλα του Άγγλου αντιπαραβάλλεται με το αριστούργημα του Μπέλα Ταρ “Το άλογο του Τορίνο”.21369148_675886825934324_4094181549166160709_n Αυθαίρετο; Μπορεί. Αδιανόητο; Ίσως. Το σίγουρο όμως είναι ότι ο άνεμος του Ούγγρου σκηνοθέτη “συνομιλεί” με τη βροχή του Μωμ. Η αποξένωση και η επικοινωνία στο φιλμ “μιλάνε” μέσω του ανέμου. Στη νουβέλα η βροχή οδηγεί στην αποκάλυψη της πραγματικής αμαρτίας. Πάνω της στήνεται όλο το έργο. Εκβιάζει συμπεριφορές, σκέψεις και στο τέλος κάνει κομμάτια τη σοβαροφάνεια και τη θρησκοληψία. Ο ρυθμός του λόγου ακολουθεί αυτόν της βροχής. Μοναδικό.

Πλοίο με κατεύθυνση την Απια των νήσων Σαμόα στον Νότιο Ειρηνικό αγκυροβολεί κοντά στο Πάγκο-Πάγκο, καθώς υπάρχει υποψία για επιδημία χολέρας και επιβάλλεται καραντίνα για να αποφευχθεί εξάπλωση της. Ανάμεσα στους επιβάτες είναι οι Μακφαίηλ και Ντέηβιντσον.

Οι Μακφαίηλ, κυρίως ο γιατρός Μακφαίηλ, αντιπροσωπεύουν τη λογική, τη σύνεση, τη μετριοπάθεια και τη φιλευσπλαχνία. Οι Ντέηβιντσον, ιεραπόστολοι, αντιπροσωπεύουν την προσήλωση στις εκ Θεού εντολές, την πειθαρχία, τον δογματισμό και την άοκνη προσπάθεια να επικρατήσει ο λόγος Του. Η προσωρινή τους διαμονή στο Πάγκο-Πάγκο αποκτά ενδιαφέρον όταν εμφανίζεται η Σέηντι Τόμπσον. 21317958_675886349267705_3721046814238992597_nΣυνταξιδιώτης τους, αλλά και γυναίκα εκδηλωτική, πρόσχαρη, ελεύθερο πνεύμα. Η παρουσία της γίνεται πρόκληση για τους Μακφαίηλ, Ντέηβιντσον. Δοκιμάζει τις αντοχές τους και την πίστη τους. Ο ιεραπόστολος όταν μαθαίνει ότι διάγει έκλυτο βίο, θέλει να τη διώξει. Ο γιατρός είναι διαλλακτικός και πασχίζει να την προστατέψει. Η αυταρχικότητα και το πνεύμα της ιερής εξέτασης επικρατεί, μέχρι το τέλος, όταν και ανατρέπονται όλα.

Ο Μωμ με λόγο που αργά και σταθερά αποκαλύπτει, εκθέτει τη μικρότητα και τη μεγαλοπρέπεια των ηρώων του. Θέτει όρια και εγκλωβίζει τον αναγνώστη στον αποκλεισμό που φέρνει η βροχή με σκοπό να αφηγηθεί τη δική του παραβολή. Τελικά, αμαρτία είναι να ζεις όπως σου επιβάλλουν οι άλλοι και ζωή είναι να αμαρτάνεις εν πλήρει συνειδήσει. Η μετάφραση ανήκει στην Παλμύρα Ισμυρίδου. Αρκετά καλή και σε ορισμένα σημεία συλλαμβάνει το ύφος της μητρικής γλώσσας του κειμένου.

Info: W. Somerset Maugham, “Βροχή”, μετάφραση Παλμύρα Ισμυρίδου, Εκδ. Αγρα

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Σπούδασε αθλητική δημοσιογραφία και παρά την αγάπη και την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία, συνεχίζει να ασχολείται με το αθλητικό ρεπορτάζ. Έχει εργαστεί σε εφημερίδες, περιοδικά, ραδιοφωνικούς σταθμούς, κάνοντας βιβλιοπαρουσιάσεις