«Γκιακ», του Δημοσθένη Παπαμάρκου

Η επιστροφή του αίματος

| 11/10/2020

Το αίμα που χύνεται ζωή γίνεται. Το αίμα που χύνεται θυσία γίνεται. Το αίμα που χύνεται ουρλιαχτό γίνεται. Το αίμα που βάφει σώματα, πρόσωπα, χώματα, μέταλλα, απόδειξη ζωής και θανάτου, απόδειξη δύναμης και αδυναμίας. Το αίμα για το ζώο, το αίμα για τον άνθρωπο. Το αίμα για τον άνθρωπο-ζώο. Το αίμα που θρέφει των απώλεια και τη μνήμη, το αίμα των πολλών, των λίγων, όλων! Το αίμα της Ιστορίας, το αίμα των αθώων, των ενόχων, των αδελφών, των τυράννων, των ηρώων. Το αίμα της μίας και μοναδικής ευκαιρίας, το αίμα της τελευταία λέξης, το αίμα της αδικίας, το αίμα της δικαιοσύνης. Το αίμα ξανά και ξανά. Το αίμα μέσα μας, έξω, παντού. Και η κόκκινη κλωστή γερά δεμένη στον πάσσαλο που μας κρατά στη γη, στο χώμα, εκεί βαθιά στην κόλαση. Η κόλαση του ενός, η κόλαση του κόσμου όλου και το αίμα ποτέ να μην τελειώνει. Το αίμα είναι ο μόνος δρόμος και ή τον δέχεσαι και προχωράς ή τον αρνείσαι και βουτάς βαθιά στην κόλαση την αλυσίδα να σπάσεις, την κλωστή να κόψεις. Ένα μόνο δεν μπορείς να αρνηθείς: την επιστροφή του αίματος, την επιστροφή του «Γκιακ» (Εκδόσεις Πατάκη).

Το «Γκιακ» έπεσε στη λογοτεχνική σκηνή σαν μετεωρίτης: ορμητικά. Πριν έξι χρόνια διαβάσαμε τα διηγήματα του Δημοσθένη Παπαμάρκου από τις εκδόσεις Αντίποδες. Τα ονόματα (συγγραφέα, τίτλου βιβλίου) θα έμεναν στη μνήμη όπως μένει το αίμα. Ο Παπαμάρκος δεν βλέπει μόνο το αίμα, δεν νιώθει μόνο τη μεταλλική γεύση του, φαντάζεται και περιγράφει κρυστάλλινα τον κόσμο του αίματος! Το αίμα που κυλά διαμορφώνει συνειδήσεις, δημιουργεί τύψεις, θέτει τα θεμέλια για το καινούργιο, καταστρέφει το ανεπιθύμητο και φτιάχνει το επιθυμητό. Το αίμα είναι το στοιχείο που ενώνει τη βία, τη μανία, τη λύσσα για εξουσία, τα ταπεινά, άγρια ένστικτα του ανθρώπου. Αβολο θέμα, άγριο, αλλά η πορεία του ανθρώπου μες την ιστορία μόνο τέτοια ήταν. Ε, ο Παπαμάρκος είδε τον άνθρωπο μες τις φλόγες, αποκτηνωμένο, βάρβαρο, αληθινό, άγριο, με το αίμα να στάζει από τα χέρια του.

Το «Γκιακ» εμφανίζεται πάλι στην ελληνική αγορά από τις εκδόσεις Πατάκη. Μόνο η αξία του αρκεί για να δικαιολογηθεί η επιστροφή του. Ωστόσο, σκεφτείτε σε τι κόσμο ζούμε τώρα. Οι πόλεμοι συνεχίζονται και φτιάχνουν «Μόριες», εκτοπίζουν, εξαθλιώνουν, λούζουν στο αίμα την ανθρώπινη ζωή. Θύτες και θύματα παλεύουν μες το αίμα. Στα διηγήματα του Παπαμάρκου κοινός τόπος η εκστρατεία της Ελλάδας στην Μικρά Ασία. Το σκληρό τοπίο της ελληνικής περιφέρειας, οι δεισιδαιμονίες, η μετανάστευση στις ΗΠΑ, οι ηθικοί κανόνες, οι κοινωνικές συμβάσεις, η τιμή της οικογένειας εκείνη την εποχή, όλα καθορισμένα από το ξόδεμα του αίματος.

Οι ήρωες αφηγούνται ιστορίες και ο Παπαμάρκος τους δίνει φωνή οικεία και άμεση με τη γλώσσα να κάνει τη διαφορά. Η χρήση του ρουμελιώτικου ιδιώματος δίνει σάρκα και οστά στο «Γκιακ». Το «Γκιακ» φαίνεται να κερδίζει το στοίχημα του διαχρονικού επειδή πάντα θα μιλάει στην καρδιά και στη μνήμη μας. Ιστορίες που αναζωπυρώνουν τη φωτιά που καίει μέσα μας και αγγίζουν τα τραύματα του ανθρώπου. [Το βιβλίο μεταφέρθηκε με επιτυχία στο θέατρο]

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Σπούδασε αθλητική δημοσιογραφία και παρά την αγάπη και την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία, συνεχίζει να ασχολείται με το αθλητικό ρεπορτάζ. Έχει εργαστεί σε εφημερίδες, περιοδικά, ραδιοφωνικούς σταθμούς, κάνοντας βιβλιοπαρουσιάσεις