Επιστολές αναγνωστών / Αναδημοσιεύσεις απόψεων

"Ευτυχώς, θα έρθει η ανάπτυξη, θα γυρίσει σελίδα ο τόπος..."

Δημοψήφισμα, 2 χρόνια μετά. [Postcards from Greece ν.2]

| 05/07/2017

Δύο χρόνια πριν, παραμονές του δημοψηφίσματος, στο Περιοδικό θελήσαμε να πούμε και να διαβάσουμε κάτι, πέρα από «σφιχτές αναλύσεις» ειδικών για την κατάσταση. Θελήσαμε να φωνάξουμε, να μας ακούσουν πώς νιώθουμε. Θελήσαμε να σπάσουμε την απόσταση που πολλές φορές διαστρεβλώνει την ίδια την ουσία. Να μπορέσουμε να εξηγήσουμε, να μεταδώσουμε την κατάσταση εδώ στην Ελλάδα, σε δικούς μας ανθρώπους ακόμη (και ειδικά) αν μένουν πολύ μακριά… Συντάκτες και αναγνώστες του Περιοδικού έστειλαν γράμματα σε δικούς τους ανθρώπους, μιλώντας για τις παράξενες μέρες που ζούσαμε. Έτσι έγινε το Ένα γράμμα για τις μέρες που ζούμε – Postcards from Greece: Ημέρες δημοψηφίσματος.

Φέτος, βρήκαμε κάποιους από αυτούς και αυτές που έγραψαν τότε και ζητήσαμε να ξαναγράψουν ένα γράμμα στο ίδιο πρόσωπο, για να δούμε τι θα έχουν να πουν δυο χρόνια μετά. Είναι συγκλονιστικό το γεγονός πως αρκετοί από τους ανθρώπους που έγραψαν τότε, σήμερα ένιωθαν ότι δεν μπορούσαν να ξαναγράψουν. Και όσοι έγραψαν, έγραψαν με το άγχος να μη ξεχάσουμε. Εκείνες οι ημέρες του Ιουλίου σημάδεψαν πολλούς και πολλές από εμάς. Μα, τώρα που μάθαμε πόσο όμορφο είναι να νιώθεις ότι εφορμάς μέσα από κάθε συζήτηση που έκανες στο δρόμο, ξέροντας ότι και άλλος ένας άνθρωπος της πόλης σου είναι μαζί σου, μαζί σε κάτι παράτολμο για την εποχή, σε κάτι που σε βάζει μπροστά στην επόμενη μέρα· τώρα που μάθαμε πόσο μοναδικό είναι να ζεις τη συμπύκνωση του χρόνου, είμαστε σίγουροι και σίγουρες ότι θα το ξαναζήσουμε. Και την επόμενη φορά θα είμαστε σίγουροι και σίγουρες ότι την υλοποίηση των αποτελεσμάτων του κάθε αγώνα θα την υπερασπιστούμε και επιβάλουμε οι ίδιοι και δεν θα την αφήσουμε στα χέρια οποιουδήποτε, όσες ελπίδες και να φαίνεται πως φέρνει…

Κάτω από κάθε καινούργιο γράμμα, θα παραθέσουμε και το γράμμα του 2015. Για να έχουμε υπόψη τι έχει συντελεστεί…

[br]

Το δεύτερο γράμμα μάς έρχεται από τον Δημήτρη Σεραφή.

Neuchâtel, 03/07/2017

Προς κάθε ενδιαφερόμενο,

Πέρασαν δυο χρόνια, ε; Δυο χρόνια από τη στιγμή που το «ΟΧΙ» σου ακούστηκε, έστω και σαν «ΌΞΙ» ή «ΟΞΊ» σε κάθε γωνιά της Ευρώπης˙ ξέρεις, η προφορά της ελληνικής με λατινικούς χαρακτήρες μπορεί να δημιουργήσει γλωσσικά θαύματα, ειδικά όταν το «Χ» είναι δυσεύρετος ήχος. Το κουράζω όμως, λίγες λέξεις για το τι θα σου έλεγα δύο χρόνια μετά, μου είπαν να γράψω κι εγώ κοντεύω να σπαταλήσω τις πρώτες 100, χωρίς νόημα. Πάμε πάλι…

Πέρασαν δυο χρόνια, ε; Μάλλον, δυο χρόνια και κάτι μέρες από κείνο το βράδυ που—δεν θυμάμαι που—η Ελένη, κοιτώντας το κινητό της, μας είπε ότι ανακοινώθηκε δημοψήφισμα. «Πλάκα κάνεις;», της είπαμε. «Όχι, αλήθεια. Το ανακοίνωσε μόλις», μας είπε. Λίγες μέρες πριν, μιλούσα με το Γιώργο—πάλι δεν θυμάμαι που, μην σου πω ψέματα. Αναρωτιόνταν—σιγά μην το θυμάται: «ρε, λες ο Τσίπρας να μας βγάλει από την ΕΕ;». Σιωπή… «Μπά, δεν νομίζω μωρέ. Μάλλον όχι»..

Μου είπε κάποια εκείνο το βράδυ, «Θέλεις να μείνεις για το Δημοψήφισμα;». «Τι να κάνω, νιώθω λίγο ξένος μετά από, σχεδόν, δυο χρόνια», της είπα. Και ξανάφυγα το επόμενο πρωί. Δούλευα… Πραγματικά ένιωθα σαν να σε προδίδω που έφευγα. Μετά, το τηλέφωνο δεν σταμάτησε να χτυπά. Δυο λόγια από εδώ, κάποια άρθρα από ‘κει.. Μετέφρασα και άρθρα από τα δικά σας. «Καλύτερα να μιλήσουν αυτοί που δίνουν τη μάχη», έλεγα.. Μετά ο μιντιακός «πόλεμος». «Όλες οι κοινωνικές ομάδες» να στηρίζουν το ΝΑΙ. Αν έλεγες ΟΧΙ, δεν θα είχες φάρμακα, χαρτί υγείας και τα λοιπά… Οι δημοσκοπήσεις να δείχνουν ντέρμπι—κάποιες να δίνουν και προβάδισμα στο ΝΑΙ. Κάτι ήξεραν, μάλλον… Μετά οι διαδηλώσεις σε κάθε γωνιά της Ευρώπης. Προσπαθούσα να σου στέλνω φωτογραφίες από τις συγκεντρώσεις, να σου μεταφράζω τι λένε οι άλλοι για σένα. Ο Δημήτρης τις μάζευε για να τις ανεβάσει στο σάιτ—αυτός παίζει και να θυμάται. Η διασπορά της αλληλεγγύης, σε ένα λαό-παράδειγμα αγώνα. Να σου πω την αλήθεια, δεν το περίμενα. Μετά, το αποτέλεσμα: 62% ΟΧΙ.. ή μήπως ΟΧΙ; Μετά, το διάγγελμα. «Δεν υπάρχουν νικητές και ηττημένοι»… Μετά, το συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών. Ο «επώδυνος συμβιβασμός». Το τρίτο Μνημόνιο. Οι νέες εκλογές. Το Μνημόνιο σε ψηφοφορία. ΝΑΙ. ΝΑΙ σε όλα. Εκεί που οι λέξεις χάνουν το νόημα και η πράξη απομένει να γεννήσει τη συνείδηση.

Σου έγραφα τότε πως «Ποτέ δεν συνήθιζα να σου κουνάω το δάχτυλο λέγοντάς σου τι πρέπει να κάνεις. Πόσο μάλλον όταν ο χρόνος είναι τόσο πυκνός κι εγώ σου γράφω από μακριά». Ούτε τώρα θα το κάνω και σπατάλησα και κάπου 400 λέξεις για να μην σου πω, ακόμη, τίποτα. Να μην ξεχάσεις την άρνησή σου, θα σου πω. Δεν ξέρω τι άλλο. Ακόμη από μακριά σου γράφω, πιο μακριά αυτή τη φορά. Και, δυστυχώς, μην σου κρύβομαι, νιώθω περισσότερο ξένος. Θα έρθω διακοπές στην Ελλάδα! Είναι πολύ τρέντυ και φέτος. 30.000.000 τουρίστες αναμένεται να φτάσουν. Ευτυχώς, θα έρθει η ανάπτυξη, θα γυρίσει σελίδα ο τόπος, θα βρεθούν δουλειές, θα μειωθεί η ανεργία, τα «μυαλά» θα γυρίσουν από το εξωτερικό… Το πιστεύεις; Θα μου πεις όταν σε δω για να πιούμε καφέ. Μου έλειψε να πιω ένα φραπέ. Μου έλειψε να τα πούμε, όχι στα πληκτρολόγια. Από κοντά.

«Θα βρεθούμε ξανά»… Ασ’το καλύτερα, σαν υπόσχεση μου μοιάζει και δεν μ’αρέσει να μην τις τηρώ. Τότε, ενδεχομένως, θα ένιωθα «προδότης», όχι γιατί έφυγα, αλλά για την υπόσχεση που δεν κράτησα, να βρεθούμε ξανά… Τα λέμε.

[hr]

 ΤΟ ΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ 2015

Μιλάνο, 4 Ιούλη 2015

Προς κάθε ενδιαφερόμενο,

Ποτέ δεν συνήθιζα να σου κουνάω το δάχτυλο λέγοντάς σου τι πρέπει να κάνεις. Πόσο μάλλον όταν ο χρόνος είναι τόσο πυκνός κι εγώ σου γράφω από μακριά. Δεν ήθελα από την άλλη και ούτε θέλω να στηρίξω καμία κυβέρνηση. Δεν το έκανα κι αυτό ποτέ. Και στο λέω ευθύς εξαρχής, για να εξηγούμαστε και να μην παρεξηγούμαστε. Υπάρχουν, όμως, πράγματα που με κάνουν κι απορώ και με τρομάζουν. Ειδικά όταν σε βλέπω να λες τα λογής-λογής «πάση θυσία»…

Πάση θυσία ΝΑΙ στο Δημοψήφισμα! Πάση θυσία ΝΑΙ στο ΕΥΡΩ και στην ΕΕ. Ξέρεις, το ΝΑΙ στο δημοψήφισμα δεν έχει και ιδεολογική απόχρωση! Στο είπε ο «κόκκινος Πάνος» που ως ανεξάρτητος, απλός πολίτης [!] κατέβηκε να διαδηλώσει στο Σύνταγμα χθες. Ξέρεις ότι αν ψηφίσεις ΟΧΙ, θα γίνεις Σοβιετία, Βενεζουέλα, Αργεντινή και όλες [μαζι;] οι υποανάπτυκτες χώρες, σύμφωνα με την καλοντυμένη μεσήλικη κυρία της χθεσινής «ΝΑΙ σε όλα» Πλατείας Συντάγματος! Το λένε άλλωστε όλοι ότι πρέπει να παραμείνουμε στην Ευρώπη και στο Ευρώ [πάση θυσία]! Ο Κώστας ο Καραμανλής που θα «νοικοκύρευε το κράτος», ο Βαγγέλης ο Βενιζέλος που θα έπιανε τον «πάτο στο βαρέλι», ο Αντώνης ο Σαμαράς του Ζαππείου και των Success Story, ο «Γουστάρεις; Μπουτάρης», ο Σάκης ο Ρουβάς, το αφεντικό σου που σε απειλεί να κατέβεις μαζί του στο Σύνταγμα γιατί αλλιώς δεν θα πληρωθεί ο μισθός σου [και μετά από το «κράξιμο», ακόμη κι από τους δικούς του, σου λέει ότι έκανε πλάκα! Πλάκα! Με την επιβίωσή σου!]. Στο λέει κάθε ώρα και στιγμή της τελευταίες μέρες, ο κάθε «ανεξάρτητος» Πορτοσάλτε που αυτές τις μέρες έχει αφήσει κατά μέρους τους «καλούς του τρόπους» και έχει επιδοθεί σε ένα λυσσασμένο μιντιακό παραλήρημα με το τελευταίο «μαργαριτάρι» περί ανύπαρκτης φτώχειας [!] στην Ελλάδα [ακόμη και ο ΟΗΕ κάνει προπαγάνδα υπέρ του ΟΧΙ στην Ελλάδα;].

Έζησες στην Ελλάδα από τη μέρα που σου ανακοίνωσαν την μεγάλη σου «Οδύσσεια» στο Καστελόριζο, το 2010. Σου είπαν ότι είχαν «χαρτογραφήσει τα νερά». Όντως, το είχαν κάνει! «Η κρίση είναι ευκαιρία», είχε πει ο Γιώργος. Είδες το φίλο σου να μεταναστεύει, τον πατέρα σου να χάνει το μισό σχεδόν μισθό του και τους παππούδες σου το μισό της σύνταξης τους. Τον γείτονά σου να κοιμάται στο δρόμο, κάποιον να ψάχνει στα σκουπίδια για φαγητό σε πολλούς δρόμους, τον συμφοιτητή σου, τον συνάδελφό σου να τρώει ξύλο μόλις πλησίαζε εκεί που εσύ καθόσουν άνετος κι ωραίος χθες, στον Άγνωστο Στρατιώτη, τον διπλανό σου να βουτάει από το μπαλκόνι, γιατί δεν τα έφερνε βόλτα. Τα είδες, τα έζησες και τα ζεις.  Αλλά ξέρω..να μην λαϊκίζω!

Θα ανεχτείς τον κάθε «ανεξάρτητο» δημοσιογράφο τύπου Πορτοσάλτε να σου λέει πως δεν υπάρχουν φτωχοί στην Ελλάδα [όπως δεν υπήρξαν νεκροί στο Πολυτεχνείο]. Όλα είναι εικόνες προπαγάνδας! Κι εσύ βέβαια θα κοιτάς να τα φέρεις βόλτα με το νοίκι, το ρεύμα, το νερό κτλ κτλ…ενώ στην καλύτερη θα παίρνεις 580 ευρώ ή και λιγότερα [ξέρεις, έρχονται κι άλλα μέτρα] και θα παρακαλάς να κάνεις και κανά μεροκάματο «μαύρο» για να βγεις και καμια βόλτα το Σάββατο το βράδυ…Θα ανεχτείς το αφεντικό σου που τώρα σε απειλεί με τη μη καταβολή του μισθού σου, όπως σε απειλούσε χρόνια τώρα ότι θα σε απολύσει, όταν ήθελε να σου μειώσει τον μισθό, επειδή η εταιρεία του δεν τα έφερνε βόλτα, αλλά φυσικά τον έβλεπες να στέλνει φωτογραφίες από τα εξωτικά νησιά στα οποία παραθέριζε κάθε καλοκαίρι, όταν εσύ έλιωνες στην Αθήνα για να πληρώνεις νοίκι, ρεύμα νερό, κτλ κτλ κτλ με μειωμένο μισθό και χωρίς βέβαια να είσαι φτωχός σύμφωνα με τον «ανεξάρτητο» Πορτοσάλτε…Θα  ανεχτείς να σου λένε ακόμη, πέντε χρόνια μετά, ότι από το 2010 ήσουν στο παρά πέντε να σωθείς, αλλά κάποιος δεν ήθελε να αφήσει την κάθε προηγούμενη κυβέρνηση να σε σώσει. Το 2015 ο κακός [Δραχμάκιας] Τσίπρας τον Σαμαρά που έσκιζε τα Μνημόνια. Πιο πριν ο κακός [Ζαππειάκιας] Σαμαράς τον Παπανδρέου που έδιωξε για ένα φεγγάρι την Τρόικα από την Αθήνα.

Θα χαρείς να ακούσεις πως είσαι Ευρωπαίος, αλλά δεν θα έχεις δικαίωμα πρόσβασης στο νοσοκομείο δωρεάν, πρόσβαση στην εκπαίδευση, επειδή θα έχουν γίνει περικοπές πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ στην κοινωνική πρόνοια [900 εκατ. ζητάνε τώρα] και θα έχουν ιδιωτικοποιηθεί όλα στο όνομα της «προόδου» και της «ανάπτυξης» και του σπάταλου κράτους που καταπίνει την ιδιωτική πρωτοβουλία [ενώ βέβαια στις ΗΠΑ που τα είχαν κάνει όλα αυτά πριν το 2008 δεν ξέσπασε κρίση ούτε ταραχές, για να μην σου πω τη λέξη εξέγερση και με πεις αριστεριστή! Τι επιχείρημα!] και εσύ φυσικά δεν θα έχεις λεφτά, επειδή στα μείωσε ο εργοδότης σου μιας και δεν ήσουν φτωχός σύμφωνα με τον κάθε «ανεξάρτητο» Πορτοσάλτε…Έχεις ήδη πειστεί ότι τα «έφαγες μαζί» με τον πρώην αντιπρόεδρο της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, ότι ήσουν διεφθαρμένος και σου κούναγε το δάχτυλο και σε κυβερνούσε ο εγγονός Παπανδρέου, ο ανιψιός Καραμανλής, οι αφοί Μητσοτάκη και λοιποί που σου μιλάνε για τα όργια διαφθοράς για οικογενειοκρατίες, και για τα προνόμια που είχες τόσα χρόνια που τώρα αναγκάζονται να σου κόψουν…

Αυτό που με τρομάζει πραγματικά, δεν είναι ότι είσαι αναγκασμένος να τα δεχτείς. Δεν είσαι αναγκασμένος. Τώρα είσαι πρόθυμος. Πάση θυσία. Θα τα δεχτείς όλα. ΝΑΙ σε όλα! Για τα παιδιά σου [που θα έχουν κάμποσα χιλιάρικα ΕΥΡΩ χρέος εκ γενετής]. Για την Ελλάδα [ρε γαμώτο;]. Για το καλό σου;

Δεν θα σου πω τί να κάνεις. Δεν έχω μαγικές συνταγές και σου είπα δεν θα σου κουνήσω το δάχτυλο. Μάλιστα θα κάτσω να αναρωτηθώ αν ποτέ σε έπεισα με τα δικά μου «στρατηγικά οράματα» [ή αν σου μιλούσα για το επέκεινα] στα αμφιθέατρα που μιλούσαμε για να ακυρώσουμε την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση το 2006-2007, τον Δεκέμβρη στους αντιθεσμούς μας, για όλα αυτά που σου έλεγα πως τότε έρχονταν [και δυστυχώς] τώρα τα βλέπουμε μπροστά μας. Δεν θέλω να επιβεβαιωθώ. Αυτή η ανάγκη ανήκει σε αυτούς που περιμένουν να σου πούνε «στα ‘λεγα». Το μόνο που σου ζητάω είναι να αναρωτηθείς. Έστω για λίγο. Στα πήραν ΣΧΕΔΟΝ ΟΛΑ. Μισθό, σύνταξη, σπουδές, υγεία, κομμάτι από τη σάρκα σου. Σε απείλησαν και σε απειλούν. Η αξιοπρέπεια σου έμεινε μόνο. Κι αυτό, σε διαβεβαιώνω, το ξέρουν πολύ καλά όλοι στην Ευρώπη. Και το θαυμάζουν. Θα ανεχτείς [θα δώσεις τη συγκατάθεσή σου για] να στα πάρει ΟΛΑ η συμμορία της ΕΕ και η ελληνική της εκδοχή; Αυτοί που σε απειλούν τόσα χρόνια και από προχθές μάλιστα το κάνουν ξεδιάντροπα; Αυτοί που σε κοιτούσαν υποτιμητικά όταν αντιδρούσες στα σχέδιά τους και μόλις χθες [και μόνο χθες] είπαν πως συμβαίνουν «ωραία» πράγματα στην Ελλάδα; Στο Σύνταγμα του «ΝΑΙ σε όλα». Ρώτα τον εαυτό σου! Αυτοί ξέρουν ποιό είναι το ερώτημα! Έχουν ξανά χαρτογραφήσει τα νερά. Περιμένουν απλά να έχουν τη συγκατάθεσή σου για να περάσουν τα μέτρα [ή για να σου πάρουν τα μέτρα, καλύτερα. Μια και καλή]. Περιμένουν να σβήσουν την παραφωνία που λέγεται ελληνικός αγωνιζόμενος λαός [αν και μ’ αρέσει περισσότερο η λέξη «κοινωνική πλειοψηφία»]. Φοβούνται την διασπορά όχι της κρίσης μόνο. «Είναι ισχυρή η ΕΕ», σου λένε συνεχώς. Τη διασπορά του παραδείγματος αγώνα που έχεις δώσει τόσα χρόνια φοβούνται. Τους έχεις κάτσει στο σβέρκο και τους ενοχλείς τόσα χρόνια. Φοβούνται ότι το παράδειγμά σου θα το ακολουθήσουν κι άλλοι. Θέλουν να τελειώσουν μαζί σου.

Θα σε κλωτσάνε και θα σ’ αρέσει, δικέ μου.
Σαν το σκυλί τους θα σ’ έχουν, δικέ μου,
μα δε θα έχεις ψυχή να το νοιώσεις,
θα είναι για σένα αργά.

 ΥΓ. Σου στέλνω και μια φωτογραφία από κάποιους για τους οποίους αποτελείς σύμβολο αντίστασης και αγώνα χρόνια τώρα. Ήσουν σύμβολο όταν οι παππούδες σου πολέμησαν με τους δικούς τους παρτιζάνους το δικό τους φασισμό. Έχω και θα έχω κι άλλες να σου στείλω. Από τη Bologna, το Trento, την Catania, το Milano, τη Genova, τη Ρώμη και σχεδόν όλες τις πόλεις που στέκονται στον αγώνα σου. Με ρωτούν τί γίνεται στην Ελλάδα και είναι πραγματικά η πρώτη φορά που δεν ξέρω τι να τους πω. Τί να τους πω; Ότι θα παλέψεις όπως πάλεψες τόσα χρόνια; Μαχητής της αξιοπρέπειας και της ζωής κι ας μην ξέρεις που θα σε βγάλει [ποτέ άλλωστε, τόσα χρόνια, δεν ήξερες]. Ότι θα διατηρήσεις το δικαίωμά σου να παλέψεις ή ότι τα παράτησες, αποδέχτηκες τον ολοκληρωτισμό και ξαφνικά έγινες «πλούσιος» και πλέον [!] φτωχοί στην Ελλάδα δεν υπάρχουν;

Ανάρτηση πανό στο Φιρένστε

Ανάρτηση πανό στο Φιρέντσε. «Αλληλεγγύη στον ελληνικό λαό»