Ερωτας, λόγος δίχως τελείες

“Ερως ο γλυκόπικρος”, της Αν Κάρσον

| 30/06/2019

Ο έρωτας είναι σαν την αναπνοή. Κάθε ανάσα είναι το μηδέν και το άπειρο. Κάθε ανάσα είναι διαφορετική από την προηγούμενη διότι μεσολαβεί ο χρόνος. Το «τώρα» γίνεται «τότε» σε κλάσμα του δευτερολέπτου και η ακολουθία δεν σταματά. Ισως στον θάνατο, αλλά και πάλι η ανάμνηση του προσώπου τροφοδοτεί την αναπνοή και τον έρωτα. Ο έρωτας είναι η κορύφωση και το πρώτο βήμα. Τη στιγμή που ερωτεύεσαι, την ίδια στιγμή  ξεκινά η αντίστροφη μέτρηση για το τέλος του έρωτα και η αναζήτηση νέου. Ο έρωτας, λοιπόν, είναι η απάντηση, κάτι κοινό μα και πολύτιμο. Κάτι που προϋπάρχει και θα υπάρχει πάντα. Είναι κάτι που συμβαίνει στο «τώρα» και προβάλλεται στο «τότε», γίνεται το ποθούμενο, ζητούμενο για την επιστροφή στο «τώρα». Αν ο έρωτας ήταν λόγος, θα ήταν λόγος δίχως τελείες και οριστικά σημεία. Ο λόγος αυτός όμως δεν είναι θεϊκή εντολή ή είδωλο που απλά το δέχεσαι και το λατρεύεις. Όχι. Ο λόγος αυτός έχει προέλευση και είναι το παράδοξο. Αντιφατικός, ασταμάτητος… “Ερως ο γλυκόπικρος” (Εκδόσεις Δώμα), από την Αν Κάρσον.

Δοκίμιο για το ερωτικό παράδοξο στην κλασική παράδοση και η Κάρσον σε αυτή την αντίστροφη πορεία δεν εξηγεί μόνο τι σημαίνει έρωτας και τι είναι το παράδοξο στον έρωτα, αλλά αποκαλύπτει και πού βρίσκεται ο έρωτας και το παράδοξο. Το παράδοξο βρίσκεται στην επιθυμία, σε αυτό που δεν μπορούμε να αποκτήσουμε κι όταν το αποκτήσουμε χάνεται η επιθυμία. Η επιθυμία του “άλλου”  είναι απλά ένα τέχνασμα για να δει ο ερωτευμένος τον άγνωστο εαυτό του. Το τρίγωνο Ερωτευμένος-Ερώμενος-Κι αυτό που στέκει ανάμεσα τους, η επιθυμία, ορίζει την κατάσταση του έρωτα και αναδεικνύει το παράδοξο. Στη σελίδα 33 γράφει η Κάρσον: Υπάρχουν τρία σημεία μετασχηματισμού στο κύκλωμα μιας δυνητικής σχέσης, τα οποία ηλεκτρίζονται απ’ την επιθυμία έτσι ώστε ν’ αγγίζονται μένοντας σε απόσταση το ένα απ’ το άλλο. […] Το τρίτο συστατικό παίζει έναν παράδοξο ρόλο, καθώς και συνδέει και χωρίζει, δείχνοντας ότι τα δύο δεν είναι ένα, ακτινοβολώντας την απουσία της οποίας την παρουσία απαιτεί ο έρωτας. 

Η Αν Κάρσον “βουτά” στην κλασική παράδοση, στην αρχαία σκέψη και αναλύει με ακρίβεια το παράδοξο του έρωτα. Ο έρωτας κυριαρχεί σ’ αυτή την περίοδο και η Κάρσον τον πλησιάζει αποφασιστικά, τολμηρά, έντιμα και με σκέψη κρυστάλλινη. Η αποδοχή και αντικειμενικότητα στον δοκιμιακό λόγο της Κάρσον έγκειται στη εμβρίθεια, την πειθαρχία, την άριστη ταξινόμηση του υλικού της και πάνω απ’ όλα στον απέριττο λόγο της. Τίποτα δεν περισσεύει σ’ αυτό το δοκίμιο, τίποτα. Η Κάρσον συνδυάζει το κύρος της επιστήμης με τη σαφήνεια του μελετητή που ξέρει τι ακριβώς θέλει και πώς να το βρει. Με άνεση και σιγουριά μας ταξιδεύει στη λυρική ποίηση, την τραγωδία, το αρχαίο μυθιστόρημα και τον Πλάτωνα. Η οξυδέρκεια και η ευθυκρίσια της Κάρσον μας δίνουν όλους τους χυμούς του έρωτα και ένα κείμενο που καταβροχθίζεται μέχρι τελευταίας σελίδας. Όλα εξηγούνται και όλα αφήνονται να μας γοητεύσουν ξανά και ξανά. Εξαιρετική και τολμηρή επιλογή από τις εκδόσεις “Δώμα”. Η πολύ καλή μετάφραση ανήκει στην Ανδρονίκη Μελετλίδου.

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Σπούδασε αθλητική δημοσιογραφία και παρά την αγάπη και την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία, συνεχίζει να ασχολείται με το αθλητικό ρεπορτάζ. Έχει εργαστεί σε εφημερίδες, περιοδικά, ραδιοφωνικούς σταθμούς, κάνοντας βιβλιοπαρουσιάσεις