Εφτά γενιές "Οργισμένων Νιάτων" ανεβαίνουν στην σκηνή

Η Κίρκη Καραλή μιλά στο Περιοδικό για τα "Οργισμένα Νιάτα"

| 07/12/2017

Ένα έργο που διαδραματίζεται σε τρεις Κυριακές. Ώρες ανίας και αυτοκαταστροφής. Σ’ εκείνα τα απογεύματα της υπαρξιακής μελαγχολίας, όπου το φως απ’ τις γρίλιες του παραθύρου σε εξουθενώνει. Τα “Οργισμένα Νιάτα” (Look Back in Anger), το έργο του Άγγλου συγγραφέα Τζον Όσμπορν, σε απόδοση, δραματουργική επεξεργασία και σκηνοθεσία Κίρκης Καραλή διαδραματίζονται σε εφτά Κυριακές, εφτά εποχές, εφτά διαφορετικές πόλεις.

Τέσσερις άνθρωποι σε ένα σπίτι στο Σικάγο του ’56, στο Παρίσι του ’62, στο Μιλάνο του ’72, στην Αθήνα του ’81, στη Μόσχα του ’88, στο Βερολίνο του ’91, στο Λονδίνο του ’97. Ο Τζίμυ και η Άλισον νοηματοδοτούν ο ένας τη ζωή του άλλου. Ένα σαρκικό πάθος -που το μυαλό αδυνατεί να εξηγήσει- τους φέρνει κοντά. Ο φίλος Κλιφ βρίσκεται στη σκηνή ως ειρηνευτική δύναμη και η φίλη Έλενα εισβάλλει ανάμεσά τους ως καταλύτης που ανατινάζει το νόημα. Προδοσίες, αποκαλύψεις, απομαγεύσεις και τέσσερις ψυχές ξεγυμνωμένες μέσα σ’ ένα σαλόνι.  Τα τυραννισμένα νιάτα αλληλοσπαράσσονται σε ένα σπίτι που υπάρχει ένας υπαρξιακός ατελείωτος αγώνας, ανεκπλήρωτα ιδανικά. πίκρα και ματαίωση. . Η παράσταση ανεβαίνει στο θέατρο OLVIO με πρωταγωνιστές (με αλφαβητική σειρά) τους Παρθενόπη Μπουζούρη, Σήφη Πολυζωίδη, Χάρη Τζωρτζάκη, Πέγκυ Τρικαλιώτη. Το Περιοδικό μίλησε με την σκηνοθέτρια Κίρκη Καραλή για ένα έργο που μιλά στις οργισμένες γενιές μας ακόμα και σήμερα.  


Τι σε κίνησε να καταπιαστείς με το συγκεκριμένο έργο; 


Το συγκεκριμένο έργο ήταν μια πρόταση του Ανδροκλή Δεληολάνη, παραγωγού της παράστασης, ο οποίος μέσα από την αναλυτική προσέγγιση του κειμένου μου έδειξε κάποιες βαθιές πτυχές των ρόλων που δεν είχα αντιληφθεί με την πρώτη ανάγνωση.  Η δική μου πρώτη ανάγνωση συνοδεύτηκε από ένα αίσθημα πίκρας το οποίο δεν μπορούσα να εξηγήσω. Διάβαζα για λόγια και αισθήματα της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς της Αγγλίας (1956) και ένιωθα πως τίποτα δεν έχει αλλάξει από τότε και μετά, ούτε στους νέους, ούτε στον “μεταπολεμικό” αέρα της ατμόσφαιρας, ούτε στον αλλοπρόσαλλο τρόπο που διαχειριζόμαστε τον έρωτα και τις επιθυμίες μας. Ο πρώτος λόγος για το ανέβασμα αυτής της παράστασης ήταν ο ίδιος ο Ανδροκλής και το όραμά του. Πριν απ’ όλα, αισθάνομαι ότι μόνο μέσω τέτοιων ανθρώπων στον τομέα της θεατρικής παραγωγής, που έχουν καλλιτεχνική άποψη, σεβασμό, αίσθημα δικαιοσύνης και αγάπη για τους ανθρώπους του θεάτρου,  μπορούν να εξελιχθούν θετικά τα πράγματα. Πολλοί νέοι παραγωγοί μπαίνουν στο χώρο με στόχο να κάνουν τη φιγούρα τους  και να κερδίσουν χρήματα στις πλάτες άλλων.  Ο κυριότερος λόγος που αξίζει να γίνεις παραγωγός στην Αθήνα σήμερα, είναι, πιστεύω, η ανάγκη σου να πεις μια συγκεκριμένη ιστορία. Ίδιος λόγος με τον σκηνοθέτη, δηλαδή. Απλώς αυτό το δίδυμο οφείλει να αντιλαμβάνεται τις δυσκολίες ή τις ανάγκες του άλλου και να βρίσκει τις καλύτερες δυνατές λύσεις. Η πρόταση του Ανδροκλή, μου φάνηκε εντελώς κόντρα με τις προηγούμενες επιλογές μου σε κείμενα κι ήταν ένα στοίχημα με τον εαυτό μου. Το πρώτο πράγμα στο οποίο συμφωνήσαμε ήταν και το πιο σημαντικό: να έχουμε την ευκαιρία μιας δραματουργικής επεξεργασίας του έργου, ώστε να αποφύγουμε μια ηθογραφική αποτύπωση της Αγγλίας του ΄56 και να δείξουμε πως οι ήρωες του Όσμπορν είναι πλάι μας από τότε και μετά συνεχώς, σε κάθε στιγμή και κάθε περιοχή του πλανήτη που οι νέοι δεν έχουν έναν ορατό εχθρό να πολεμήσουν, σ’ όλες τις στεγνές από επανάσταση στιγμές της Ιστορίας.


Είναι μία ερωτική ιστορία ή ένα πολιτικό έργο;  


Εξαρτάται απ’ την οπτική γωνία του θεατή. Είναι μια ερωτική ιστορία, μια πολιτική διαμαρτυρία, μια μείξη αυτών των δύο ή μια νεανική κραυγή αγωνίας για όλα. Ανατρέχοντας στις πρώτες κριτικές που γράφτηκαν για το έργο του Όσμπορν, κάποιοι έγραψαν πως αυτή η οικογενειακή ιστορία αδυνατεί να αποκτήσει το νόημα ενός οικουμενικότερου συμβόλου, φωτίζοντας σε βάθος τα παρηκμασμένα ιδανικά που λαμβάνουν ως προίκα οι νέες γενιές. Κι όμως, αυτή η “τραγωδία του κενού” που εκτυλίσσεται στο σπίτι των Πόρτερ, με όλες τις αναφορές της στην Ιστορία και με όλες τις διαπροσωπικές της αφορμές, μπλέκει τον έρωτα και την πολιτική, τα συναισθηματικά με τα κοινωνικά αδιέξοδα, τους αγώνες απέναντι στον εαυτό με τους αγώνες των δρόμων, με έναν τρόπο ασυναγώνιστα νεανικό, αληθινό και γλυκόπικρο. Στο μυαλό ενός νέου σαν τον Τζίμυ, η αγανάκτηση, η επανάσταση και η αυτοκαταστροφή πολύ συχνά συγχέουν την πραγματική τους αιτία και την σωστή τους απεύθυνση. Είναι ιδέες και αισθήματα που χάνουν τον προσανατολισμό τους.


Τοποθετείς την δράση σε 7 εποχές. Τι μας διδάσκει η καθεμία;


Απολύτως τίποτα. Απλώς καταδεικνύουν το πόσο ίδιες είναι οι ανάγκες των νέων από τον Δεύτερο Παγκόσμιο και μετά. Δεν είναι στιγμές πάνω στον πόλεμο, δεν είναι στιγμές του Μάη ‘68 ή του Πολυτεχνείου ή της πτώσης του Τείχους, είναι στιγμές που χτυπούν οι Ερυθρές Ταξιαρχίες και η 17Ν, που ακούγεται Έλβις ή Σιδηρόπουλος.  Στις κενές από πόλεμο και επαναστάσεις στιγμές τους, οι νέοι, στρέφουν το πιστόλι στον δικό τους κρόταφο. Γίνονται μοναχικοί, καταθλιπτικοί, επιθετικοί με τους λάθος τρόπους, στους λάθος ανθρώπους και για τους λάθος λόγους.  Αυτή είναι η διήγηση της νέας απόδοσης του έργου. Αν το δικό μου άμεσο ιστορικό παρελθόν είναι ένα Πολυτεχνείο που δεν έζησα και συνθήματα όπως “ψωμί-παιδεία-ελευθερία”, που ποτέ δεν είπα, για κάποιους άλλους είναι το “κάντε έρωτα-όχι πόλεμο”, “η φαντασία στην εξουσία”, “οι ανέσεις είναι το όπιο του λαού” κ.ο.κ.  Το πρόβλημα είναι πως όλα αυτά τα συνθήματα μοιάζουν πια διαχρονικά. Κάποιοι πέθαναν γι’ αυτά, φτιάχτηκαν νόμοι για να προασπίζονται τα δίκαια αιτήματά τους, έγιναν μαθήματα σε σχολικά βιβλία κι όμως, σήμερα μοιάζει σαν να γιορτάσαμε για νίκες που δεν κράτησαν πολύ. Οι νεανικές θυμωμένες φωνές σώπασαν όταν γλυκάθηκαν από τις ανέσεις που τους προσέφερε η εξουσία του νικητή. Ίσως ο νέος να μην πρέπει ποτέ να κερδίζει, για να μην πάψει ποτέ να πολεμάει. Διάβασα κάπου: “Όταν θα πάψω να αγανακτώ, θα έχω αρχίσει να γερνώ”. Το να είσαι ον του σύγχρονου πολιτισμού απαιτεί μια διαρκή εγρήγορση, ανεξάρτητη απ’ την ηλικία και τη βόλεψή σου.


Αναφέρεται στο σημείωμα ότι ο 20ος αιώνας ήταν ο τελευταίος που οι νέοι πολέμησαν για τα ιδανικά τους. Σήμερα πιστεύεις δεν παλεύουμε για τα ιδανικά μας; Έγιναν αρκετές εξεγέρσεις τον 21ο αιώνα από νέους.


Φοβάμαι πως αν αυτή τη στιγμή γινόταν μια μεγάλη εξέγερση νέων ανθρώπων, οπουδήποτε στον κόσμο, οι δρόμοι θα ξεχείλιζαν από ποτάμια αίμα. Γιατί στην κορυφαία στιγμή της συμπλοκής, όλοι θα έβγαζαν τα κινητά τους για να απαθανατίσουν το γεγονός. Θα σήκωναν τα χέρια για καλύτερο πλάνο και θα άφηναν ακάλυπτη την καρδιά. Θα κοιτούσαν τον φακό αντί για τον εχθρό. Θα πόσταραν την φρίκη, αντί να την καταδικάσουν. Ελπίζω να έχω άδικο. Και σίγουρα, πολλοί νέοι ή άνθρωποι που νιώθουν νέοι στην ψυχή, θα έπρατταν διαφορετικά. Όμως, το σύστημα βρήκε τον πιο εύκολο τρόπο για να μας αναισθητοποιήσει. Σταμάτησε να μας έχει αντίπαλο και μας ανατρέφει ως σύμμαχο με πανέξυπνους τρόπους. Η μεγαλύτερη εξέγερση που μπορεί να συμβεί σήμερα στο μυαλό ενός νέου ανθρώπου είναι η δυνατότητα της ορθής κρίσης. Η δυνατότητά του να βλέπει πέρα απ’ τις ειδήσεις που προβάλλονται στην αρχική σελίδα του facebook, πίσω απ’ τους τίτλους των εφημερίδων και τα λόγια των πολιτικών αναλυτών. Μιλάμε για μια εξέγερση με πολύ λίγες πιθανότητες επιτυχίας, αν συνεχίσουμε με τους σημερινούς ρυθμούς αποβλάκωσης.


Ποια πιστεύεις είναι η απάντηση στην δυστοπία της γενιάς μας; Και τι θέση έχει σήμερα ο έρωτας;


Η επιστροφή στη φύση, στις πρωταρχικές δομές της ζωής και της κοινωνίας. Σημασία έχει να μπορούμε όλοι να τρεφόμαστε από μη μεταλλαγμένα τρόφιμα, να έχουμε όλοι πρόσβαση σε νερό, να ζούμε σε σπίτια με θέρμανση, να μην καταστρέφουμε τον πλανήτη, να μπορούμε να δούμε ουρανό, να μην πνίγονται άνθρωποι στη θάλασσα, να μην πέφτουν βόμβες, να μην τρέχουμε όλοι πίσω από το χρήμα.  Μόνο με μια τεράστια πυρηνική καταστροφή ή την πτώση ενός Αρμαγεδώνα θα είχαμε τέτοιες -μακροπρόθεσμα- …ευχάριστες συνέπειες, το ξέρω. Απλώς πρέπει να θυμόμαστε από που ξεκινήσαμε. Κι ο έρωτας αυτό μας θυμίζει. Πως τίποτα δεν έχει νόημα χωρίς τις πρώτες απλές δομές της ύπαρξής μας. Από εκεί ξεκινούν όλα και εκεί τελειώνουν.


Οργισμένα νιάτα. Ποια πιστεύεις ότι είναι στην Αθήνα του 2017;


 

Ακριβώς σαν τα “οργισμένα νιάτα” του Όσμπορν, ακριβώς σαν τον Τζίμυ Πόρτερ κι ακριβώς σαν εμένα, τα σημερινά νιάτα της Αθήνας του ‘17, νιώθουν ματαιωμένα, ένα βήμα πριν την συνθηκολόγηση με την τρομακτική πραγματικότητα στην οποία βρέθηκαν, με θυμό για όλες τις περασμένες γενιές και δίχως έναν σοβαρό και προσωποποιημένο εχθρό για να ρίξουν πάνω του όλο το φταίξιμο και τις σφαίρες. Δεν είμαστε πια η γενιά που βγαίνει στους δρόμους για τη δολοφονία του Γρηγορόπουλου ή του Φύσσα. Είμαστε στο κατώφλι ενός ψευδαισθητικού e-Μεσαίωνα, κατά τον οποίο θα πατάμε ένα θλιμμένο emoticon και θα έχουμε ξεμπερδέψει με το χρέος μας στην κοινωνία. Πολύ πιο εξωστρεφώς οργισμένοι από εμάς, είναι ορισμένοι συνταξιούχοι, που δούλευαν για δεκαετίες, προσβλέποντας σε μια καλύτερη μελλοντική ζωή, που τους την έκλεψαν μέσα απ’ τα χέρια.


Πληροφορίες για παράσταση:


30 Νοε – 19 Ιαν 2018

Παραστάσεις: Πέμπτη 21:00 & Παρασκευή στις 18:30

Τιμές εισιτηρίων: 14 €, 10€ μειωμένο |

Ομαδικά εισιτήρια 6 – 20 ατόμων στα 12€ κατόπιν τηλεφωνικής κράτησης

Διάρκεια: Παράστασης 100 λεπτά χωρίς διάλειμμα

Ώρες ταμείου 17:00 – 21:00

 

Προπώληση: www.viva.gr

 

Θέατρο OLVIO (κοντά στο μετρό Κεραμεικού)

Ιερά Οδός 67 & Φαλαισίας 7, Βοτανικός | Tηλέφωνο: 2103414118

https://www.facebook.com/orgismenaniata/