"Η Γυναίκα του άλλου μύθου", Σπύρος Συρόπουλος | Eκδ. Gutenberg

Ιστορίες γυναικών: Άλκηστη, Αγαύη, Μήδεια, Καλυψώ, Πενθεσίλεια, Ισμήνη, Πηνελόπη

| 04/09/2017

Στο βιβλίο του Σπύρου Συρόπουλου, «Η Γυναίκα του άλλου μύθου» (Eκδ. Gutenberg), έρχονται στο προσκήνιο αρχέτυπα γυναικών από τους αρχαίους ελληνικούς μύθους. Και όπως μια γυναίκα κρύβει τόσα μυστικά όσα τα συρτάρια στο σώμα της Αφροδίτης του Dali, το υποσυνείδητο των γυναικών, οι μύχιες σκέψεις τους και επιθυμίες αναδιπλώνονται σε αυτό το λογοτεχνικό κείμενο. Και όπως θα έλεγε ο Χρήστος Μαλεβίτσης, το θηλυκό προστατεύει το αρσενικό φύλο, όσο και αν φαίνεται  περίεργο,  ως μάνα, σύζυγος, αδερφή,  ερωμένη -κάτι που υποδηλώνεται και στην ελληνική δημοτική ποίηση: ο  γιος  ανάμεσα στη μάνα και  την αδερφή, ο νεκρός γιος Κωνσταντής στην  παραλογή του Νεκρού Αδερφού.

21231185_674104816112525_2532420166111622118_nΌμως η γυναίκα γίνεται αμείλικτος κριτής και δικαστής, αποδίδοντας δικαιοσύνη και κάποιες φορές εκδίκηση, όπως  η Μήδεια. Γίνεται πηγή ακραίας απόδοσης του δικαίου. Από την άλλη μεριά η άλλη γυναίκα,  που χειραφετείται όπως οι Αμαζόνες, που νιώθει ελεύθερη από  τα δεσμά του άνδρα, που ηγείται, αδέσμευτη. Ακόμα περισσότερο η γυναίκα η οποία  αφήνεται στη δύναμη του θεού που φέρνει τη ζωή μετά το θάνατο, που φέρνει την αναγέννηση για τις γερασμένες ψυχές. Το γήρας το οποίο μπορεί να τρομάζει κάθε άνθρωπο, κάθε γυναίκα, αντιμετωπίζεται με τη θαυματουργή δύναμη του θεού της Αμπέλου.

Και εδώ, σε αυτό το σημείο, προβάλλεται η πιο τραγική γυναικεία φυσιογνωμία, η Αγαύη. Σκοτώνει το  παιδί της που  δεν το  βλέπει ως παιδί της αλλά  ως ένα άγριο  ζώο που αντιμάχεται τη θεϊκή  ορμή των Μαινάδων. Έχοντας την ένθεη μανία η Αγαύη γίνεται το όργανο της τιμωρίας του θεού. Ο Πενθέας, που φέρνει το  πένθος, θανατώνεται. Αγαύη και Μήδεια είναι  και οι δύο παιδοκτόνες. Για τη Μήδεια, βέβαια, έρχεται η εκδίκησις, η ανάληψις, η κάθαρσις και τέλος η αποκατάστασις  της αδικίας. Παρελθόν, παρόν , μέλλον όλα είναι ένα στον αιώνα τον άπαντα, στον αιώνα  που μοιάζει με «έφηβο που παίζει πεσσούς».

Η Μήδεια καγχάζει: «Χα, χα, χα….. κάθεται και κλαίει σαν γυναικούλα….». Η Καλυψώ νιώθει προδομένη, ενώ δίνει τα πάντα καταδικάζεται στην αιώνια μοναξιά. Η Ισμήνη παραδέχεται τα όρια των κανόνων για μια γυναίκα της εποχής της. Η Αντιγόνη συμπεριφέρεται αλλόκοτα, παράνομα ως προς τους κανόνες της  πολιτείας. Δεν είναι  συνηθισμένη περίπτωση.

Και η Πηνελόπη; Η γυναίκα της ατελείωτης υπομονής και προσμονής. Ζει τη δική της μοναξιά,  διαφορετική από  της Καλυψούς…. Πώς αντέχει μια γυναίκα μακριά από  τον σύζυγό της, πιστή και υπομονετική για χρόνια; Για αιώνες; Καθώς ο καιρός κάνει κύκλους. Χωρίς κανένα σημάδι  ελπίδας; Όνειρα με απογοητεύσεις, με διαψεύσεις τις οποίες επιβάλλει η σκληρή πραγματικότητα. Ποιος θα την  κατακρίνει αν παντρευτεί έναν από τους πολλούς μνηστήρες; Ο απών σύζυγος; Και όμως, όταν ο θαλασσοδαρμένος Οδυσσέας επιστρέφει, βρίσκει μιαν άλλη Πηνελόπη την οποία  δεν  ξέρει πια…. Υπήρξε βασίλισσα όσο έλειπε εκείνος, αντάξια της γενιάς της.

Τέλος για την Άλκηστη τι θα μπορούσε να πει κάποιος; Η αυτοθυσία την κάνει διάσημη, αξιοσέβαστη και γενναία. Αποκτά ΥΣΤΕΡΟΦΗΜΙΑ. Ωστόσο ο «κλέφτης» άντρας της τη φέρνει  πίσω στον κόσμο των ζώντων με τη βοήθεια του Ηρακλέους. Για άλλη μια φορά ένας άντρας στερεί από μια  γυναίκα τη δόξα. Έτσι γυναίκες και άντρες συμπορεύονται στην ίδια ατραπό της ζωής. Συμφωνούν,  διαφωνούν,  ερωτεύονται,  συγκρούονται, μισούν και  αγαπούν…. Διότι η γέννηση δεν είναι επιλογή μας, αλλά η έννοια της μοίρας είναι ζήτημα επιλογών όπως λέει η Πενθεσίλεια. Διότι οι γυναικείες μορφές της αρχαιότητας δεν είναι χαρακτήρες, είναι μορφές όπως θα έλεγε ο Κώστας  Γεωργουσόπουλος. Δεν τις κατακρίνει  κάποιος ούτε τις επαινεί,  απλώς τις αποδέχεται.

info: Σπύρος Συρόπουλος, Η Γυναίκα του άλλου μύθου, Εκδ. Gutenberg