Κριμαία: Το χρονικό μιας επιστροφής

Με αφορμή τα δύο χρόνια από το δημοψήφισμα που επανέφερε την Κριμαία στην Ρωσία

| 19/03/2016

«Ψήφισα στο δημοψήφισμα. Ψήφισα υπέρ της Ρωσίας. Σήμερα θα ψήφιζα ακριβώς το ίδιο»

(Γιελένα Φουρμάνοβα, μαγείρισσα, Συμφερούπολη, Κριμαία, Μάρτης 2016)

Δύο χρόνια πριν, στις 16 Μάρτη 2014, ο λαός της Κριμαίας κλήθηκε από το Ανώτατο Συμβούλιο της χερσονήσου να απαντήσει σε δημοψήφισμα, εάν θέλει ή όχι να επανενωθεί, ως ομόσπονδο τμήμα, στην Ρωσία ή να παραμείνει στην Ουκρανία.

Το «φαραωνικό» ποσοστό του 96,77% υπέρ της επανένωσης, σε συνδυασμό με την συμμετοχή που ξεπέρασε το 83%, δεν άφηνε κανένα περιθώριο αμφιβολίας.

Μέσα σε «μία νύχτα», μία χερσόνησος 27.000 τ.χλμ, περίπου 2,5 εκατομμυρίων κατοίκων, ιδιαίτερης στρατηγικής σημασίας, τόσο για την Μαύρη Θάλασσα, όσο και για την ευρύτερη περιοχή, η οποία έγινε πεδίο αιματηρών μαχών και πέρασε από πολλά «χέρια» κατά την διάρκεια της μακραίωνης ιστορίας της, επέστρεφε, χωρίς σχεδόν να «ανοίξει μύτη» ή να «πέσει μια πιστολιά», στην Ρωσία, από την οποία είχε αποσπαστεί, με μια τυπική γραφειοκρατική απόφαση, στις 19 Φλεβάρη 1954 στο πλαίσιο της τότε ΕΣΣΔ, «περνώντας» διοικητικά στην Ουκρανία. Απόφαση που αδιαφόρησε χαρακτηριστικά για τις ιστορικές και κοινωνικές παραμέτρους και συνέπειες αυτής της αλλαγής.

Αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία…

Ανεξάρτητα, πέρα και πάνω από τις γεωπολιτικές και οικονομικές επιδιώξεις της καπιταλιστικής Ρωσίας, πέρα και πάνω από την συστημική ρητορική της ρωσικής και ουκρανικής αστικής τάξης, τόσο το δημοψήφισμα, όσο και το αποτέλεσμά του, ήταν εύλογη συνέπεια των τραγικών γεγονότων που προηγήθηκαν στην Ουκρανία με το πραξικόπημα – υπό την «μάσκα» της «λαϊκής εξέγερσης» – του «Μαϊντάν» και της έλευσης του δυτικόφιλου τμήματος της ουκρανικής ολιγαρχίας, με αιχμή τα ένοπλα, εθνικιστικά, φασιστικά, ναζιστικά μορφώματα που λίγο αργότερα, μαζί με τον ουκρανικό κυβερνητικό στρατό, θα ματοκυλούσαν τα ανατολικά της χώρας, το Ντονμπάς.

Η επέτειος των δύο χρόνων του δημοψηφίσματος γιορτάστηκε με πλήθος εκδηλώσεων και συναυλιών απ’ άκρη σ’ άκρη της αχανούς χώρας, από την πρωτεύουσα της Κριμαίας, Συμφερούπολη, μέχρι την Σιβηρία. Σε 100.000 υπολογίζεται ο κόσμος που συγκεντρώθηκε στο κέντρο της Μόσχας για τους εορτασμούς, ενώ στην χερσόνησο αποτελεί ένα είδους τοπικής «εθνικής» γιορτής, γι’ αυτό και ήταν αργία.

Αντίθετα, στις Βρυξέλλες, η επέτειος αυτή ήρθε να επιβαρύνει ακόμη περισσότερρο το έτσι κι αλλιώς νοσηρό «κλίμα» στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ενωσης, λόγω των εντεινόμενων ανταγωνισμών μεταξύ των αστικών τέξεων των κρατών μελών, στο φόντο του συνεχιζόμενου προσφυγικού – μεταναστευτικού δράματος και της «πανταχού παρούσας» καπιταλιστικής κρίσης.

Ετσι, ανήμερα της επετείου, η ΕΕ «κάλεσε» τον ΟΗΕ… να λάβει ανάλογες, με αυτήν, κυρώσεις κατά της Ρωσίας, λόγω αυτού που η Δύση και το καθεστώς του Κιέβου εκλαμβάνουν ως «προσάρτηση» της Κριμαίας.

Στην σχετική ανακοίνωση αναφέρεται ότι η ΕΕ εξακολουθεί να μην αναγνωρίζει το δημοψήφισμα – δηλαδή την βούληση του λαού της χερσονήσου – και ότι έκφραση αυτής της θέσης είναι τα μέτρα που έλαβε από την πρώτη στιγμή της επανένωσης της Κριμαίας με την Ρωσία. Μέτρα τα οποία συνυπέγραψαν και ανανεώνουν και τα 28 κράτη – μέλη, δηλαδή, τόσο η τότε συγκυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ όσο και η διάδοχός της, συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ.

Το κωμικοτραγικό της υπόθεσης, αλλά ενδεικτικό της πολιτικής των «δύο μέτρων – δύο σταθμών» που προσεγγίζει ο ιμπεριαλισμός τις εξωτερικές σχέσεις, είναι ότι η ΕΕ, στην ίδια ανακοίνωση, εκφράζει την «ανησυχία» της σε σχέση με την συσσώρευση στρατιωτικής δύναμης» και την «επιδείνωση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χερσόνησο της Κριμαίας»!

«Ιδιαίτερη προσοχή» εφιστά η διπλωματία της ΕΕ στην απαγόρευση, από τις ρωσικές αρχές, των δραστηριοτήτων του «Mejlis», του οργάνου εκπροσώπησης των Τατάρων της Κριμαίας, με την κατηγορία της «εξτρεμιστικής οργάνωσης».

Καταρχήν, το να «εγκαλεί» η ΕΕ τον οποιονδήποτε για «μη σεβασμό» των ανθρωπίνων δικαιωμάτων την ώρα που «καταπίνει αμάσητο» ολόκληρο εμφύλιο πόλεμο στην Ουκρανία, την αναγνώριση των ναζί από το Κίεβο και τα ένοπλα φασιστικά τάγματα που ματοκυλούν τον λαό στο Ντονμπάς είναι το λιγότερο έκφραση πολιτικού κυνισμού.

Επιπλέον, ανεξάρτητα από το ότι η Ρωσία, όπως κάθε καπιταλιστική χώρα, «βαφτίζει» όποιον θέλει «τρομοκράτη», στην προκειμένη περίπτωση, η ηγεσία των Τατάρων της Κριμαίας, από τις πρώτες στιγμές του «Μαϊντάν» τάχθηκαν υπέρ του και στάθηκαν απέναντι στην θέληση της συντριπτικής πλειοψηφίας του λαού της χερσονήσουν για επανένωση με την Ρωσία.

Δεν σταμάτησαν όμως στην πολιτική διαφωνία, κάτι που θα «δικαιολογούσε», έστω προπαγανδιστικά, και τις «ανησυχίες» της ΕΕ: Οι ηγέτες του «Mejlis», Ουκρανοί πολιτικοί, Ρεφάτ Τσουμπάροφ και Μουσταφά Τζεμίλεφ εγκατέλειψαν την χερσόνησο και συμμετείχαν ενεργά στην οργάνωση και εφαρμογή του απάνθρωπου ενεργειακού και εμπορικού εμπάργκο του Κιέβου εναντίον τού, κατά τα άλλα, «ουκρανικού λαού» της Κριμαίας που «κατάκτησε» η Ρωσία! Και που το καθεστώς του Κιέβου… τον «απελευθερώνει» στερώντας του το φυσικό αέριο, το ηλεκτρικό ρεύμα και γεωργικά προϊόντα.

Για την ιστορία να θυμίσουμε, ότι εκείνοι που εμπόδισαν τα φορτηγά και τις νταλίκες με τα προϊόντα να περάσουν από την Ουκρανία στην Κριμαία ήταν ομάδες του ουκρανικού, νεοναζιστικού «Δεξιού Τομέα», ο ηγέτης του οποίου, Νμίτρι Γιάρος, έχει διοριστεί «σύμβουλος» στο ουκρανικό Γενικό Επιτελείο Στρατού.

ουκρανια3

Με αυτούς συνεργάζονται οι ηγέτες του «Mejlis», το οποίο η ΕΕ θεωρεί… «διωκώμενο».

Ο λαός της Κριμαίας, ρωσικής καταγωγής στην συντριπτική του πλειοψηφία, όπως και τους Ντονμπάς, κατάλαβε πολύ γρήγορα τί σήμαινε η «εξέγερση» του «Μαϊντάν». ‘Αλλωστε δεν ήταν ιδιαίτερα δύσκολο. Από τον Νοέμβρη του 2013 φαινόταν ποιος βρίσκεται μπροστά στις διαδηλώσεις κατά του τότε προέδρου της Ουκρανίας Γιανουκόβιτς, πιέζοντας για σύνδεση της Ουκρανίας με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ: Φασιστικά κόμματα όπως το «Svoboda» και νεοναζί με την «προβιά» των ποδοσφαιρικών «οπαδών».

Από τότε, το Ανώτατο Συμβούλιο της Αυτόνομης (σσ στο πλαίσιο της Ουκρανίας) Δημοκρατίας της Κριμαίας απαιτούσε από το Κίεβο βοήθεια και προστασία.

Τον Γενάρη του 2014, κοινωνικές οργανώσεις και φορείς της Κριμαίας ζήτησαν, σε κοινή τους επιστολή, από τον τότε πρόεδρο Γιανουκόβιτς να λάβει μέτρα ώστε να σταματήσει η «προπαγάνδα του νεοναζισμού και του φασισμού, των ναζιστικών συμβόλων, της ηρωοποίησης των εγκληματικών οργανώσεων OUN – UPA». Πρόκειται για τις ουκρανικές ναζιστικές οργανώσεις που από κοινού με τους Γερνανούς κατακτητές εγκλημάτισαν κατά του Ουκρανικού λαού και οι οποίες αναγνωρίστηκαν θεσμικά από το καθεστώς του Κιέβου ακριβώς πριν ένα χρόνο…

Δεν θα περάσει ο φασισμός!

Για τον λαό της Κριμαίας ήταν καθαρό, ότι αυτό που διακυβεύονταν ήταν κάτι βαθύτερο από την πρόσδεση της Ουκρανίας στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ: ‘Ηταν ότι αυτή η πρόσδεση γινόταν με όρους «επιστροφής» του νεκραναστημένου φασισμού στα ματωμένα χώματα της χερσονήσου, εκεί που οι παππούδες των Κριμλιάνων έγραψαν ανεξήτιλες σελίδες ηρωισμού υπερασπίζοντας την σοσιαλιστική πατρίδα, σε επικές μάχες όπως της Σεβαστούπολης. Η οποία έλαβε μετά τον πόλεμο την ονομασία «Πόλη – Ηρωας» και αποτέλεσε αυτόνομο διοικητικό κέντρο εντός της Κριμαίας.

Μόνο τυχαίο δεν είναι λοιπόν που το «Μαϊντάν» δεν βρήκε την παραμικρή λαϊκή στήριξη στην Κριμαία.

Στις 6 Μάρτη 2014, το Ανώτατο Συμβούλιο της Κριμαίας λαμβάνει την απόφαση για το δημοψήφισμα. Οποιος παρακολούθησε από κοντά εκείνη την περίοδο τα γεγονότα διαπίστωσε τον βαθύ πολιτικό χαρακτήρα του δημοψηφίσματος. Είναι χαρακτηριστικό, ότι το ερώτημα για να γίνει ή όχι η Κριμαία τμήμα της Ρωσικής Ομοσπονδίας, για την κοινωνία έμπαινε πλέον με καθαρά αντιφασιστικούς όρους.

κριμαια2

«Τί διαλέγουμε;»…

Γνωρίζοντας πλέον την τραγική συνέχεια στην Ουκρανία, δεν είναι καθόλου υπερβολή να ειπωθεί, ότι εκείνο το δημοψήφισμα στην Κριμαία, κυριολεκτικά γλίτωσε τον λαό της. Οχι επειδή η Ρωσία είναι «παράδεισος». Κάθε άλλο. Πρόκειται για μια καπιταλιστική χώρα με ιδιαίτερα «ξεχαλίνωτη» αστική τάξη. Η Κριμαία γλίτωσε από αυτό που καθένας μπορεί να φανταστεί ότι θα τράβαγε ένας λαός με βαθειά αντιφασιστική ιστορία και κουλτούρα, αν έκαναν κουμάντο τα «παλληκάρια» του «Svoboda» και του «Δεξιού Τομέα».

Για όποιον δεν έχει μεγάλη φαντασία, τα δραματικά γεγονότα που ακολούθησαν αρκούν. Στις 2 Μάη του 2014, λιγότερο από δύο μήνες μετά την επανένωση της Κριμαίας με την Ρωσία, αμέσως μετά την Πρωτομαγιά και λίγο πριν τους γιορτασμούς της Αντιφασιστικής Νίκης στις 9 Μάη, οργανώμενες συμμορίες φασιστών εισβάλλουν στην Οδησσό με το πρόσχημα ενός… ποδοσφαιρικού αγώνα και κατευθύνονται προς το Σπίτι των Συνδικάτων όπου στεγάζονταν αντιφασιστικές οργανώσεις και πολιτικοί φορείς κατά του «Μαϊντάν». Οι οποίοι ήταν φυσικά άοπλοι.

Οι φασίστες έβαλαν φωτιά στο κτίριο και έκαψαν ζωντανούς δεκάδες ανθρώπους, ενώ σκότωναν με χαρακτηριστική αγριότητα όσους προσπαθούσαν να γλιτώσουν πηδώντας από τα παράθυρα. Τα ντοκουμέντα είναι γνωστά και έκαναν τον γύρο του κόσμου.

οδησσος

Οπως προέκυψε, η Οδησσός ήταν ο ματωμένος «πρόλογος» του Ντονμπάς. Ο λαός του οποίου, επίσης με αντιφασιστικό πολιτικό «DNA» και ιστορία, διαπιστώνοντας αυτά που είχε διαπιστώσει και η Κριμαία, πήρε την υπόθεση της προστασίας στα χέρια του. Οι μαζικές διαδηλώσεις του Απρίλη του 2014 σε Ντονιέτσκ και Λουγκάνσκ θα εξελιχθούν σε ένοπλη σύγκρουση, αφού το καθεστώς του Κιέβου δεν ήθελε νέα Κριμαία στα ανατολικά. Στις 11 Μάη 2014, οι Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντονμπάς, όπως είχαν αυτανακηρυχθεί, διεξάγουν δημοψήφισμα ζητώντας μεγαλύτερη αυτοδιοικητική εξουσία, σε μια προσπάθεια να αμυνθούν στην επιθετικότητα του Κιέβου.

Το αποτέλεσμα ήταν επίσης συντριπτικό υπέρ του ομοσπονδιακού χαρακτήρα της Ουκρανίας – που θα σήμαινε μεγαλύτερη αυτονομία του Ντονμπάς – συνταγματική κατοχύρωση της ρωσικής γλώσσας – η οποία μιλιέται πρακτικά σε όλη την Ουκρανία – και στενότερης σύνδεσης της Ουκρανιας με την Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών – που «διαδέχθηκε» την ΕΣΣΔ – γεγονός που στην πράξη θα σήμαινε την απομάκρυση της χώρας από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ.

Η απάντηση του Κιέβου ήταν τα τανκς και το «ξαμόλυμα» των ένοπλων, φασιστικών «μαντρόσκυλων» εναντίον του λαού του Ντονμπάς…

Γεννήθηκε – και αυτή είναι μία από τις ελάχιστες βεβαιότητες που έχει – το 1970. Πουλούσε την εργατική του δύναμη επί χρόνια στον έντυπο και τον ηλεκτρονικό Τύπο. Μέχρι που του έπεσε ο ουρανός στο κεφάλι ήταν το μόνο πράγμα που φοβόταν. Τώρα «αναρρώνει» στο Περιοδικό. Ελπίζει, για πάντα.