«Κόκκινα φύλλα», του Ουίλλιαμ Φώκνερ

Το μεγαλείο της οδύνης

| 25/04/2022

Τα κόκκινα φύλλα δεν ξέρεις πότε και πώς θα πέσουν, ποια μέρα του φθινοπώρου θα ναι και αν θα φυσήξει άνεμος έντονος και άκαρδος. Τα κόκκινα φύλλα ζεσταίνονται στο τελευταίο φως και οι φλέβες τους αντιστέκονται στο αναπόφευκτο κάψιμο. Τα κόκκινα φύλλα ήσυχα πέφτουν στο χώμα και του ζώου το πάτημα ζητούν. Τα κόκκινα φύλλα είναι ανήμπορα μπροστά στο ανθρώπινο χέρι γιατί δεν βλέπουν την ευγένεια ή την αγένεια αυτού και μόνο τον πόνο του ξεριζωμού νιώθουν. Μόνη παρηγοριά το πράσινο ίχνος στο κλαδί που την άνοιξη περιμένει και τον χειμώνα υπομένει. Αυτή είναι η ζωή, αυτός ο κύκλος και αυτή η οδύνη της. Και το αεράκι μπορεί να είναι γλυκό, μπορεί να είναι διακριτικό και ήσυχο, όμως οι φλέβες-κλωστές μένουν ασάλευτες και τα φύλλα γνωρίζουν τον θάνατο χωρίς να το καταλάβουν. Η σιωπή του μοιραίου σημαίνει σιωπή της ζωής και αυτό είναι το χειρότερο που μπορεί να συμβεί στα φύλλα που μας μοιάζουν, στα φύλλα που μας ακολουθούν, μας συνοδεύουν. Τα «Κόκκινα φύλλα» (Εκδόσεις Κίχλη) του Ουίλλιαμ Φώκνερ είναι ο μύθος που συνοδεύει τον μύθο της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο Φώκνερ στο κατώφλι της ζωής μεγαλουργεί σπάζοντας τα δεσμά του χώρου και του χρόνου.

Ο Φώκνερ αντλεί απευθείας από το δέντρο της ζωής και γράφει ένα άρτιο διήγημα. Η επισήμανση για το «δέντρο» δεν είναι τυχαία. Ο άνθρωπος πασχίζει να κρατηθεί στο έδαφος που του αναλογεί, προσπαθεί να ριζώσει και όσο παλεύει, αντιστέκεται, τόσο απλώνει τα χέρια -κλαδιά-, τα πόδια γίνονται ρίζες γερές και ετοιμάζεται να δεχτεί όλα τα χτυπήματα. Το πότε θα πέσει το δέντρο εξαρτάται από το πέρασμα του χρόνου και ποιος κρατάει το τσεκούρι. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι ο άνθρωπος θέλει το μοιραίο χτύπημα για να επιβεβαιώσει τη χαρά και το μεγαλείο της ζωής. Ο ίδιος έλεγε ότι «ο άνθρωπος προσκολλάται στη ζωή» και πως «επιλέγει την οδύνη, πάντοτε». Στην ιστορία που μας δίνει, ο άνθρωπος θέλει να τιμήσει μέχρι τέλους τη ζωή (του), ενώ καταθέτει όλες του τις δυνάμεις για αντέξει τον πόνο που προηγείται του θανάτου. Αυτό δεν είναι άρνηση του αναπόφευκτου, αλλά αποδοχή και σεβασμός αυτού που μας ξεπερνά. Το άψογο του φωκνερικού κειμένου έγκειται στην ανάδειξη της πολυπλοκότητας της ανθρώπινης ύπαρξης και του περιβάλλοντος της. Το θέμα, το ύφος και η γλώσσα που αγγίζει τον θρύλο, κάνουν το διήγημα κρυστάλλινο. Τα «Κόκκινα φύλλα» αποτυπώνουν τις δαιδαλώδεις -εξωτερικές-ανθρώπινες διαδρομές, αυτές που σχηματίζονται άμεσα και αδιαμεσολάβητα. Και εδώ θα μάθετε ποιο είναι το πλεονέκτημα των ραφιών γκαράζ.

Όταν ο αρχηγός μιας φυλής αυτοχθόνων της Γιοκναπατάουφα πεθαίνει, το έθιμο επιτάσσει να ταφεί μαζί με το άλογο, το σκυλί και τον μαύρο σκλάβο του. Ωστόσο ο σκλάβος αποδρά.Ο Φώκνερ αναδεικνύει το θέμα της δουλοκτησίας καταργώντας τα φυλετικά όρια. Δεν είναι οι λευκοί που κατέχουν σκλάβους, αλλά οι ιθαγενείς! Με τον τρόπο του θίγει το ζήτημα της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, ενώ το ανθρωποκυνηγητό που στήνεται για τη σύλληψη του φυγά είναι η πορεία του ανθρώπου προς το μόνο σίγουρο μέρος, τον θάνατο! Διαβάζοντας τα «Κόκκινα φύλλα» αισθάνεσαι ότι «διαθέτουν την αύρα λαϊκού θρύλου» όπως σημειώνει ο Ιρβινγκ Χόου. Ο Γιάννης Παλαβός υπογράφει τη μετάφραση και το διαφωτιστικό επίμετρο της έκδοσης.

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Σπούδασε αθλητική δημοσιογραφία και παρά την αγάπη και την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία, συνεχίζει να ασχολείται με το αθλητικό ρεπορτάζ. Έχει εργαστεί σε εφημερίδες, περιοδικά, ραδιοφωνικούς σταθμούς, κάνοντας βιβλιοπαρουσιάσεις