Λαϊκή Δημοκρατία Ντονιέτσκ: Μια ιδιόμορφη «αποκομμουνιστικοποίηση»

Οψεις της ταξικής διαπάλης στο Ντονμπάς, με φόντο τον συνεχιζόμενο εμφύλιο

| 25/07/2016

Η ταξική και ιδεολογικοπολιτική διαπάλη η οποία ουδέποτε σταμάτησε στις Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντονμπάς (Λουγκάνσκ και Ντονιέτσκ) και η οποία αφορά στην κοινωνική και οικονομική κατεύθυνση προς την οποία πρέπει να προσανατολιστεί το μέλλον τους, λαμβάνει πλέον χαρακτηριστικά ανοιχτής σύγκρουσης, όπως προκύπτει από το πρόσφατο (16 Ιούλη) 3ο έκτακτο συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος της ΛΔ του Ντονιέτσκ.

Οσο και αν ακούγεται «περίεργο», οι αρχές της ΛΔ του Ντονιέτσκ προχωρούν σε λανθάνουσα μεν, συστηματική δε, διαδικασία «αποκομμουνιστικοποίησης» των νεοσύστατων κρατικών δομών, με ανάλογο, του καθεστώτος του Κιέβου, στόχο, αν και με διαφορετικές, φυσικά, αιτιάσεις: Την πλήρη, αν είναι δυνατόν, παρεμπόδιση της δράσης ή ακόμη και της λειτουργίας του οργανωμένου κομμουνιστικού κινήματος, το οποίο πρωτοστάτησε και εξακολουθεί να δίνει όλες του τις δυνάμεις στην πάλη ενάντια στο αντιδραστικό καθεστώς του Κιέβου, τόσο με ένοπλα μέσα, με την συμμετοχή μαχητών του στις λαϊκές πολιτοφυλακές, όσο και με ενεργή συμμετοχή του στην οργάνωση των πολιτικών και κοινωνικών δομών στις Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντονμπάς.

Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην Ουκρανία από τον Φλεβάρη του 2014 και την επικράτηση των αντιδραστικών δυνάμεων του «Μαϊντάν», αλλά και με τον εμφύλιο πόλεμο που ακολούθησε, έχει φέρει τους κομμουνιστές της χώρας μπροστά σε ιδιαίτερα πολύπλοκα, σύνθετα και ιδιαίτερα ευαίσθητα καθήκοντα, τα οποία προσπαθούν να τα φέρουν σε πέρας μέσα σε κυριολεκτικά συνθήκες μάχης. Οι εκτιμήσεις, ακόμη και οι εύλογες – δεδομένου των πρωτόγνωρων συνθηκών – διαφορετικές οπτικές στο εσωτερικό των κομμουνιστικών κομμάτων των ΛΔ, της Ουκρανίας, της Ρωσίας αλλά και διεθνώς σε σχέση με το ουκρανικό ζήτημα, είναι αντικειμενικά δύσκολο να καταγραφούν χωρίς να ρισκάρουν σοβαρά την δημιουργία λανθασμένων εκτιμήσεων. Η κατάσταση είναι ρευστή και το κομμουνιστικό κίνημα στην Ουκρανία – με όλες τις θεωρητικές αδυναμίες ή ακόμη και τις αυταπάτες του – που παλεύει και με το όπλο στο χέρι για την επιβίωσή του, έχει αυτή την στιγμή ανάγκη από την αλληλεγγύη μας και όχι από «κούνημα του δάχτυλου». Χωρίς αυτό να σημαίνει φυσικά ότι «απαγορεύεται» η κριτική προσέγγιση και ανάλυση. Κάθε άλλο! Αυτά όμως προϋποθέτουν γνώση και, καταρχήν, πληροφόρηση.

Ανεξάρτητα, όμως, από το τί συμβαίνει στο εσωτερικό του κομμουνιστικού κινήματος στην Ουκρανία, οι κομμουνιστές στα δυτικά και ανατολικά της χώρας, αποτελούν κοινό στόχο των τμημάτων της αστικής τάξης που τα συμφέροντά τους εξυπηρετούνται είτε από την σύνδεση με την Ευρωπαϊκή ‘Ενωση και το ΝΑΤΟ, είτε με την Ρωσία.

Στο Ντονμπάς, η έκφραση αυτής της τακτικής έναντι των κομμουνιστών δεν μπορεί, αντικειμενικά, να έχει την μορφή που φέρει στο Κίεβο, αφού οι δεσμοί τους με τον λαό της περιοχής είναι ιδιαίτερα ισχυροί από την αρχή της διάλυσης της ΕΣΣΔ και την καπιταλιστική παλινόρθωση που ακολούθησε και οι οποίοι ενισχύθηκαν από την στάση τους έναντι του «Μαϊντάν» και την ενεργή συμμετοχή τους με κάθε τρόπο στην στήριξη και υπεράσπιση των Λαϊκών Δημοκρατιών. Επιπλέον, ακριβώς αυτή η αυταπάρνηση είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στην ολιγαρχία του Ντονμπάς, όσο διαρκεί ο πόλεμος και κινδυνεύει και αυτή από μια πιθανή ήττα στο μέτωπο. Το πρόβλημα – για την ντόπια ολιγαρχία – όμως είναι, ότι οι κομμουνιστές στο Ντομπάς δείχνουν να έχουν πολύ ξεκάθαρο το γεγονός, ότι τέτοιου είδους αντικειμενικές «συμμαχίες» ή εκατέρωθεν «ανοχή», είναι εξαιρετικά αδύναμες και περιορισμένες, τόσο χρονικά, όσο και σε περιεχόμενο. ‘Εστω και αν ο τρόπος που αντιδρούν σε αυτό που δείχνουν να κατανοούν, προκαλεί, όπως θα δούμε στην συνέχεια, την κριτική άλλων κομμουνιστικών δυνάμεων.

Παρά την συμμετοχή του στις νεοσύστατες κρατικές και κυβερνητικές δομές, ακόμη και την τακτική του – όπως την εμφανίζει το ίδιο – εκλογική ένταξη στην πολιτική πλατφόρμα που κέρδισε τις τοπικές εκλογές και την στήριξη του επικεφαλής της ΛΔ του Ντονιέτσκ, Ζαχαρτσένκο, το ΚΚ της ΛΔ του Ντονιέτσκ δείχνει να έχει πλήρη συνείδηση της ανάγκης οργανωτικής και ιδεολογικοπολιτικής αυτοτέλειας, γεγονός το οποίο υπερασπίζεται με κάθε ευκαιρία. Ως προς αυτό, ο πρώτος γραμματέας της ΚΕ του ΚΚ της ΛΔ Ντονιέτσκ, Μπορίς Λιτβίνοφ, σημείωσε τα εξής στην ομιλία του στο συνέδριο:

«Στις νόμιμες* γενικές εκλογές τον Νοέμβρη του 2014, το ΚΚ της ΛΔ Ντονιέτσκ** υποστήριξε την υποψηφιότητα για την θέση του επικεφαλής της Δημοκρατίας τον Α. Β. Ζαχαρτσένκο και με βάση τις τότε επικρατούσες πολιτικές συνθήκες, έλαβε μια αντιφατική για το ίδιο, αλλά εκείνη τη στιγμή συμβιβαστική απόφαση, σύμφωνα με την οποία, στην βουλή, οι υποψήφιοι του ΚΚ θα εντάσσονταν στο μπλοκ του κοινωνικού κινήματος “Δημοκρατία του Ντονιέτσκ”. Ετσι, στην βουλή μπήκαν τρεις κομμουνιστές, αν και προηγούμενος λόγος γινόταν για πέντε εντολές. Ενας από τους λαϊκούς βουλευτές, ο Βαντίμ Γιάκοβλεβιτς Ζάιμπερτ, σκοτώθηκε κατά την εκτέλεση του καθήκοντος υπεράσπισης της πατρίδας.

»Φυσικά, στο κοινοβούλιο, οι κομμουνιστές ενταχθήκαμε στην κοινοβουλευτική ομάδα της “Δημοκρατίας του Ντονιέτσκ”. Στις συνεδριάσεις και συζητήσεις στα διάφορα νομοθετικά όργανα, οι κομμουνιστές βουλευτές εκφράζαμε την άποψή μας, η οποία ήταν συχνά διαφορετική από την γνώμη της κοινοβουλευτικής ομάδας. Για παράδειγμα, δεν υποστηρίξαμε την απόφαση της βεβιασμένης αλλαγής του επικεφαλής της Λαϊκής Επιτροπής, Α. Ε. Πούργκιν, ή της αμφίβολης, κατά την γνώμη μας, εξαίρεσης από την ΚΟ και άρσης της βουλευτικής εντολής από μια σειρά άλλους βουλευτές.

»Στις συνελεύσεις της ΚΟ και στις συνεδριάσεις της βουλής εκφράζαμε την άποψή μας, η οποία δεν συνέπιπτε πάντα με την πλειοψηφία της ΚΟ, αλλά προέκυπτε εύλογα από τις κομματικές μας αποφάσεις. Ολο αυτό εντασσόταν, σύμφωνα με την αντίληψή μας, στην κανονικότητα της κοινοβουλευτικής δουλειάς. Αλλά στην αντίληψη της καθοδήγησης του κοινοβουλίου, η οποία ήταν και η καθοδήγηση της οργάνωσης “Δημοκρατία του Ντονιέτσκ”, η ιδιαίτερη γνώμη των δικών μας, των κομμουνιστών, πάνω σε ορισμένα ζητήματα, έδωσε την αφορμή για διαγραφή των κομμουνιστών βουλευτών, Λιτβίνοφ και Ραγκόζιν από την ΚΟ και αμέσως μετά την άρση των βουλευτικών εντολών τους. Τυπικά, αυτή η άρση δεν έγινε σε κομμουνιστές, αλλά σε μέλη της κοινοβουλευτικής ομάδας “Δημοκρατία του Ντονιέτσκ”, όπως αναφέρεται στην απόφαση της Λαϊκής Επιτροπής “περί απώλειας εμπιστοσύνης”. Πρέπει να σημειωθεί, ότι η εν λόγω διαδικασία έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την νομοθεσία της ΛΔ του Ντονιέτσκ.

»(…) Θέλω να υπογραμμίσω εδώ, ότι η απουσία κομμουνιστών στην Λαϊκή Επιτροπή, περιπλέκει το έργο της υπεράσπισης των συμφερόντων των υποστηρικτών μας. Αλλά το γεγονός αυτό δεν μας σταματά από το έργο μας και αποτελεί ένα πικρό παράδειγμα για το μέλλον σε ζητήματα πολιτικών συμβιβασμών (…)».

Η διαγραφή των κομμουνιστών βουλευτών από την ΚΟ της «Δημοκρατίας του Ντονιέτσκ» και η άρση της βουλευτικής τους ιδιότητας συνέβησαν τον περασμένο Μάη. Δεν ήταν όμως η μοναδική σύγκρουση. Ανταποκριτής του ρωσικού ιστότοπου gazeta.ru έγινε μάρτυρας μιας άγριας κοινοβουλευτικής αντιπαράθεσης τον Νοέμβρη του 2015, με ορισμένους βουλευτές να απαιτούν την απαγόρευση της διαδήλωσης που οργάνωνε το ΚΚ για τις 7 Νοέμβρη, επέτειο της Οχτωβριανής Επανάστασης. Φυσικά κάτι τέτοιο δεν έγινε και οι κομμουνιστές διαδήλωσαν κανονικά.

Τα πράγματα αγρίεψαν περισσότερο στις 11 Μάη, οπότε γιορτάζεται η «Ημέρα της Δημοκρατίας». Τότε, κομμουνιστές κατήγγειλαν σε δημοσιογράφους, ότι υπήρχε ανεπίσημη «γραμμή» από τις αρχές της ΛΔ του Ντονιέτσκ – κάποιοι μάλιστα είπαν ότι η «γραμμή» ερχόταν από Μόσχα – να μην υπάρχουν κόκκινες σημαίες στις παρελάσεις και διαδηλώσεις εκείνη την μέρα, εκτός από τα επίσημα κρατικά σύμβολα.

Πάντως, όπως και νά’ χει κόκκινες σημαίες παρέλασαν.

ντονμπας3

Σε επικοινωνιακό επίπεδο, αυτές οι πιέσεις προς το κομμουνιστικό κίνημα δικαιολογούνται ως «αναγκαστική» «τακτική» στο πλαίσιο των αμοιβαίων υποχωρήσεων που απαιτούνται στις συνομιλίες στο Μινσκ. Στην πραγματικότητα όμως είναι κάτι πολύ βαθύτερο και δεν αφορά καν στο ότι οι κομμουνιστές λένε την γνώμη τους. Το θέμα είναι το ποια γνώμη είναι αυτή…

‘Οπως το θέτει στην δική της εκτίμηση η Ιδεολογική Επιτροπή της ΚΕ του ΚΕΚΡ (Κομμουνιστικό Εργατικό Κόμμα Ρωσίας) πρόκειται για «απροκάλυπτα στοχευμένη πολιτική των αρχών της ΛΔ του Ντονιέτσκ για την “εκκαθάριση” των κομμουνιστών από την ηγεσία της ΛΔ του Ντονιέτσκ και από τις ένοπλες δυνάμεις της, τον περιορισμό της επιρροής και των δυνατοτήτων τους».

Γιατί συμβαίνει αυτό; «Οι κομμουνιστές αντιλαμβάνονται πλήρως τον λόγο για τον οποίο θέλουν αυτή την στιγμή να τους απωθήσουν από την πολιτική ζωή της Δημοκρατίας. Στον χάρτη τέθηκε “το πιο ιερό”: Η ιδιοκτησία. Μπροστά πλέον τίθεται το ζήτημα της ιδιοκτησίας. Ιδιωτική ή κρατική θα κυριαρχεί στην Δημοκρατία; Είναι από καιρό καθαρό. Υπάρχουν δύο τάσεις: Υπέρ του σοσιαλισμού και υπέρ του “δικού μας”, “πατριωτικού καπιταλισμού”.

»Στα κυβερνητικά όργανα της ΛΔ του Ντονιέτσκ υπάρχουν “αρπακτικά” τα οποία θέλουν να λεηλατήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο πλούτο και εξουσία. Και καταλαβαίνουν ότι στα θολά νερά πιάνονται ευκολότερα τα ψάρια. Γι’ αυτό και τους χρειάζονται τα θολά νερά. Ακριβώς αυτοί αποτελούν ντε φάκτο την εξουσία των “λαϊκών” δημοκρατιών του Ντονμπάς. Εννοείται, ότι αυτή την τάση υποστηρίζει το Κρεμλίνο».

Στην συνέχεια το ΚΕΚΡ ασκεί σκληρή κριτική στο ΚΚ της ΛΔ του Ντονιέτσκ αναφορικά με την απόφαση του τελευταίου να αντιδράσει δια της δικαστική οδού στην δίωξη των κομμουνιστών βουλευτών από το κοινοβούλιο. Παραθέτουμε το συγκεκριμένο απόσπασμα ως μια ελάχιστη συμβολή στην πληροφόρηση για τις ζυμώσεις στο κομμουνιστικό κίνημα στις δημοκρατίες της πρώην ΕΣΣΔ, αλλά και στην γενικότερη συζήτηση και διαπάλη για την σχέση στρατηγικής και τακτικής.

«Δεν νομίζετε σύντροφοι ότι επαναλαμβάνετε τον δρόμο του ΚΚ Ουκρανίας, το οποίο για καιρό προσπαθούσε ειρηνικά να συνυπάρξει και να συνεργαστεί με την μπουρζουαζία; Σε δίκη θα πάτε; Πιστεύετε στην αστική δικαιοσύνη; Δεν είναι σωστότερο να περάσετε στην ταξική επίθεση και μπροστά σε όλο το λαό να καταγγείλετε εκείνους τους ανθρώπους της εξουσίας οι οποίοι είναι εχθροί της κόκκινης σημαίας, οι οποίοι, από κάθε ταξική οπτική, είναι το ίδιο αντικομμουνιστές και αντισοβιετικοί με τον Ποροσένκο; Τον Μοζγκοβόι ποιος τον σκότωσε;.

»Αυτή η θέση σε τίποτα δεν εμποδίζει την κοινή πάλη εναντίον των μπαντερικών φασιστών. Στην δύσκολη στιγμή, στο μέτωπο, πρέπει να στεκόμαστε με το όπλο στο χέρι, μπορούμε και πρέπει μαζί με την εξουσία να δώσουμε αποφασιστικό χτύπημα στην χούντα του Κιέβου και τους μπαντερικούς. Μόνο που και εδώ πρέπει να είμαστε περισσότερο με τους ανθρακωρύχους και τους τρακτερίστες, παρά με τους αμφίβολης πολιτικής καταγωγής καθοδηγητές.

»Ομως, στην εσωτερική πολιτική, οι κομμουνιστές πρέπει να είναι περισσότερο σκληροί από ό,τι στους ειρηνικούς καιρούς, να στέκονται στις ταξικές θέσεις. Ο συμβιβασμός, ο οποίος φτάνει, όπως δείχνει η ιστορία πολλών κάποτε ένδοξων κομμάτων, στην δουλοπρέπεια, είναι καταστροφικός και εγκληματικός. Οδηγεί στην ήττα και την προδοσία του λαού. Στην εδραίωση της εξουσίας του κεφαλαίου. Η “παρηγοριά” ότι είναι “πατριωτικό”, είναι αδύναμη και παραπλανητική για τους ανθρακωρύχους και τους τρακτερίστες».

* Ο όρος εδώ χρησιμοποιείται με πολιτικό περιεχόμενο ως αντιπαράθεση με την ρητορική του Κιέβου περί «παράνομης ύπαρξης των ΛΔ εν γένει.

** Το ΚΚ της ΛΔ του Ντονιέτσκ είναι το μοναδικό νόμιμο κόμμα της Δημοκρατίας, αφού, από τις πρώτες αποφάσεις τον Μάη του 2014 ήταν και η απαγόρευση εντός της επικράτειας της νεοσύστατης Δημοκρατίας όλων των ουκρανικών κομμάτων πλην του Κομμουνιστικού Κόμματος. Οι υπόλοιποι πολιτικού σχηματισμοί δρουν με την μορφή οργανώσεων, κινημάτων, συλλόγων κλπ.

Γεννήθηκε – και αυτή είναι μία από τις ελάχιστες βεβαιότητες που έχει – το 1970. Πουλούσε την εργατική του δύναμη επί χρόνια στον έντυπο και τον ηλεκτρονικό Τύπο. Μέχρι που του έπεσε ο ουρανός στο κεφάλι ήταν το μόνο πράγμα που φοβόταν. Τώρα «αναρρώνει» στο Περιοδικό. Ελπίζει, για πάντα.