«Μην πεις λέξη», του Πάτρικ Ράντεν Κιφ

Η ιστορία μιας αδικίας

| 10/08/2021

Κανείς ποτέ δεν κατάλαβε γιατί οι Βρετανοί βρέθηκαν στην Ιρλανδία. Κανείς ποτέ δεν κατάλαβε γιατί διαιρέθηκε αυτή η χώρα. Κανείς ποτέ δεν κατάλαβε τον θρησκευτικό διχασμό, Καθολικοί-Προτεστάντες. Κανείς δεν κατάλαβε γιατί πρέπει να εξουσιάζει το δίκαιο του μονάρχη και γιατί ο αγώνας για μία, ενωμένη, Ιρλανδία θεωρήθηκε πράξη τρομοκρατίας. Οι έχοντες ταξική συνείδηση και γνώση της Ιστορίας κατάλαβαν ότι η κοινωνική αδικία τρέφει τους στυγνούς εξουσιαστές καπιταλιστές. Το διαίρει και βασίλευε θρέφει τον Ιμπεριαλισμό και για τους Βρετανούς η Ιρλανδία ήταν πεδίο άσκησης και εφαρμογής του εν λόγω δόγματος. Η λαϊκή αντιβία ήταν αναπόφευκτη και ο IRA η μόνη απάντηση. Πολλοί κατάλαβαν τη γέννηση του, αλλά ελάχιστοι την εξέλιξη του. Η ειρήνη στην Βόρεια Ιρλανδία δεν έφερε και την κοινωνική δικαιοσύνη. Το μόνο που έφερε στο φως ήταν τα τραύματα της πολύχρονης σύγκρουσης, τα θανάσιμα λάθη, την προδοσία, την αδικαιώτη απώλεια. Το αίμα, οι εκρήξεις, οι απαγωγές, ο πόνος και η τυραννία της αστικής πολιτικής σημάδεψαν τη αντιπαράθεση IRAΒρετανίας και οι λέξεις είναι εκεί για να την περιγράψουν, για να μας μάθουν τι έγινε και τι δεν έγινε. Το «Μην πεις λέξη» (Εκδόσεις Μεταίχμιο) είναι η ζωντανή ιστορία μιας αδικίας που δεν βρήκε ποτέ απάντηση.

Ο συγγραφέας του συναρπαστικού non fiction  έκανε κάτι πολύ απλό, μα ουσιαστικό: έψαξε εκεί που κανείς μένει για να ψάξει. Τα αρχεία των ΜΜΕ και άλλες σημαντικές πρωτογενείς πήγες γίνονται εύπλαστο υλικό που αποκαλύπτει την κρυφή ιστορία του IRA και την αλήθεια μιας εποχής που κανείς δεν θέλει να αποδεχτεί, να θυμηθεί. Ο αγώνας για τα πολιτικά δικαιώματα των καθολικών, η αντίδραση των υποστηρικτών της βρετανικής κυριαρχίας, ο θρησκευτικός παράγοντας, το μίσος, η εκδίκηση και η κόπωση, όλα αναδεικνύονται άμεσα και κρυστάλλινα. Ο Κιφ δεν παίρνει ξεκάθαρη θέση, όμως ο τρόπος με τον οποίο οργανώνει το υλικό του μας δίνει καταλάβουμε τα λάθη των δύο πλευρών και κυρίως αυτά του IRA. Οι γραμμές της οργάνωσης δεν ήταν τόσο ισχυρές όσο έδειχναν. Η διείσδυση πρακτόρων του βρετανικού στρατού και η πολιτική ιδιοτέλεια τη διάβρωσαν αφήνοντας ανυπεράσπιστες τις επιλογές της. Είτε παράτολμες είτε λανθασμένες, οι κινήσεις του IRA έμειναν ξεκρέμαστες και ποδοπατήθηκαν από την προπαγάνδα της αντίπαλης πλευράς και τη «Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής» το 1998.

Τον Δεκέμβριο του 1972, μασκοφόροι εισβολείς αρπάζουν από το σπίτι της στο Μπέλφαστ την Τζιν Μακόνβιλ, μητέρα δέκα παιδιών. Η απαγωγή έγινε από τον IRA στο πλαίσιο των Ταραχών (διαμάχη που ξεκίνησε το 1969 με αφορμή τον τερματισμό των διακρίσεων εις βάρος των ιρλανδών καθολικών). Πέρασαν 30 χρόνια για να βρεθούν τα κόκαλα της Μακόνβιλ, Ο Κιφ με τον τρόπο που παρουσιάζει το υλικό ενώνει τις δύο περιόδους και ενδιάμεσα εξηγεί την τακτική και στρατηγική του IRA, τα τεχνάσματα και τις ύπουλες δράσεις των Βρετανών, την ψυχρή και κυνική επιλογή του Τζέρι Ανταμς, εκ των αρχηγών του IRA, να εγκαταλείψει τον ένοπλο αγώνα για τον πολιτικό. Ο ρυθμός που δίνει στο βιβλιο ο Κιφ είναι καταιγιστικός και η αλήθεια κάθε λέξης κάνει το βιβλίο ακαταμάχητο. Πρέπει να επισημάνουμε την αξιόλογη δουλειά του Κωστή Πανσέληνου στη μετάφραση μια και μας έδωσε όλη τη ζωηράδα που απαιτούνταν.

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Σπούδασε αθλητική δημοσιογραφία και παρά την αγάπη και την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία, συνεχίζει να ασχολείται με το αθλητικό ρεπορτάζ. Έχει εργαστεί σε εφημερίδες, περιοδικά, ραδιοφωνικούς σταθμούς, κάνοντας βιβλιοπαρουσιάσεις