Οι ποιητικές συλλογές των Δημήτρη Δημητριάδη και της Χλόης Κουτσουμπέλη έχουν κάτι να μας πουν

| 29/03/2020

 

Δημήτριος Δημητριάδης, «Όταν ο ψίθυρος» (Εκδ. Μελάνι) 

Για κάθε στίχο αντιστοιχεί κι ένα ξερό φύλλο που ταξιδεύει. Για κάθε ποίημα ένα δέντρο μένει γυμνό. Και για κάθε συλλογή ψίθυροι ενώνονται και στροβιλίζονται μέχρι να επιστρέψουν στη ζωή, στο δέντρο δηλαδή. Πώς ξεκινάει όμως ο ψίθυρος και βρίσκει τον ποιητή και πώς τον διακρίνεις και δεν σε προσπερνά; Είναι το στιγμιαίο πάγωμα του χρόνου και το παρασκήνιο του κάθε ανθρώπου που καλούν τον ποιητή σε σιωπηλή επικοινωνία. Το απόσταγμα αυτής δίνει ποιήματα που κρατάνε τον ψίθυρο και τον σκορπίζουν παντού. Τέτοια και η προσπάθεια του Δημήτριου Δημητριάδη στη συλλογή «Όταν ο ψίθυρος».

Η δεύτερη ποιητική του συλλογή ξεκινά με ψίθυρο και τελειώνει με ψίθυρο. Ο Δημητριάδης τα εύθραυστα αποτυπώματά του ακολουθεί και σε αυτή την δίχως αυστηρό σχέδιο πορεία μάς καλεί. Η ήρεμη δύναμη του άηχου αλλά σίγουρου λόγου δίνει τον τόνο και θωρακίζει την ποιητική έκφραση του Δημητριάδη. Λίγο πριν το τέλος διαβάζουμε:

Βρήκαν τον ψίθυρο να κρέμεται ανάποδα στο δέντρο. Μόλις έκοψαν το σχοινί, όλα τα κλαδιά άνθισαν. Κι η ποίηση έγινε φως και το νερό έγινε μέλι, κι η τρέλα σίγησε. Κι ακούστηκαν ακόμη και τα βήματα της πασχαλιάς στο νωπό γρασίδι. 

Στη λογική, λοιπόν, του ψιθύρου, της εσωτερικής φωνής γράφει ο Δημητριάδης και τα ποιήματα, σε ελεύθερο στίχο, κερδίζουν με κόπο τη θέση τους στο χαρτί. Με λέξεις-οδηγούς «δένει» κάθε ποίημα και δείχνει ότι η ποίηση του έχει χώρο να ανακαλύψει και χρόνο να κερδίσεις.

 

Χλόη Κουτσουμπέλη, «Το σημείωμα της οδού Ντεσπερέ» (Εκδ. Πόλις)

Η ποίηση επινοεί και νοηματοδοτεί. Αν ανανεώνει κάτι μένει ανολοκλήρωτο γιατί αυτό που υπάρχει έχει φθαρεί από τον χρόνο και την επανάληψη. Η καλή ποίηση εμφιλοχωρεί στα χαλάσματα της καθημερινότητας, στο ημιερειπωμένο τοπίο «χτίζει»  και μέσα σε σκονισμένους χώρους προχωρεί. Η ποίηση γεννιέται από το ημιθανές και από το σχεδόν τίποτα φτιάχνει τον κόσμο της. Δύσκολη αποστολή, σπάνια εκπληρώνεται, αλλά ο ποιητής δεν πρέπει να μένει στη φιλοδοξία του. Η προσπάθεια μετράει, τα αναρίθμητα σημειώματα που γράφονται και πετάγονται στον κάλαθο των αχρήστων. Κάποια μένουν και διαβάζονται σε δρόμους δίχως όρια, σε οδούς ποιητικές…

Η Χλόη Κουτσουμπέλη έχει κατακτήσει ένα κομμάτι του ποιητικού χρόνου. Ο χρόνος που κινείται με άλματα, στάσεις-λεπτομέρειες στον χώρο και μεγαλώνει πίσω από την πρώτη εικόνα της ζωής. Η Κουτσουμπέλη στη συλλογή «Το σημείωμα της οδού Ντεσπέρε» (Εκδ. Πόλις) μας δείχνει τι σημαίνει να ξέρει να επιλέγει ο ποιητής. Να επιλέγει τις λέξεις αλλά και τους δρόμους, την κατάλληλη οδό που το σουρεάλ γίνεται η πιο σύντομη διαδρομή. Ναι, ο αναγνώστης είναι ο προορισμός, όμως τα ποιητικά σημειώματα φτάνουν στον ανυποψίαστο δέκτη. Και μένουν όταν ισορροπούν την αλήθεια της πρόθεσης, τη μοναδικότητα της έμπνευσης και τον κόπο της παρατήρησης.

Οι εικόνες που πλάθει η Κουτσουμπέλη είναι φτιαγμένες από συμπαγή υλικά, άριστα τοποθετημένες στον χώρο και το ποιητικό μήνυμα ευδιάκριτο αλλά αθόρυβο. Η Κουτσουμπέλη είναι ευρηματική, τολμηρή και με διάθεση ευχάριστη που δεν γίνεται να μην αγγίξει τον αναγνώστη. Η Κουτσουμπέλη εκτός πραγματικότητας σίγουρη και με μοναδικά, ξεχωριστά πετράδια από την επικράτεια του ονείρου. Με την ίδια ευκολία αφήνει το καθημερινό, το «τώρα» για το «μετά» που δεν έχει τέλος. Η Κουτσουμπέλη επινοεί και το σημείωμά της ξεχωρίζει ανάμεσα στα αναμενόμενα και άκεφα μηνύματα του ποιητικού καιρού μας.

Κεντρική εικόνα: Seb Janiak, από το φωτογράφικό του έργο “Το Βασίλειο”

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Σπούδασε αθλητική δημοσιογραφία και παρά την αγάπη και την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία, συνεχίζει να ασχολείται με το αθλητικό ρεπορτάζ. Έχει εργαστεί σε εφημερίδες, περιοδικά, ραδιοφωνικούς σταθμούς, κάνοντας βιβλιοπαρουσιάσεις