Ολλανδικές εκλογές: Ακροδεξιά ανατριχίλα

Ο Γκέερτ Βίλντερς δεν θα κάνει κυβέρνηση, ό,τι και να γίνει. Αλλά αυτό δεν είναι αρκετό.

| 15/03/2017

Η Ολλανδία βαίνει σήμερα στις κάλπες σε μια αναμέτρηση που ανοίγει την αυλαία σε ένα κύκλο εκλογών στην Ευρώπη που καθορίζεται από την εμφάνιση που θα καταγράψουν οι πολιτικές δυνάμεις της σύγχρονης ακροδεξιάς. Με την κρίσιμη ψηφοφορία ολοκληρώνεται μια προεκλογική εκστρατεία από τις πιο νευρικές, σε μια χώρα που, τα τελευταία τουλάχιστον χρόνια, δεν συνήθιζε να τραβά τα φώτα της δημοσιότητας για τα έντονα πολιτικά της πάθη.

“Ο μαροκινός συρφετός που κατακλύζει την Ολλανδία”, είναι μια από τις χαρακτηριστικές δηλώσεις του Γκέερτ Βίλντερς, του επικεφαλής του ακροδεξιού «Κόμματος της Ελευθερίας», ο οποίος και διαγκωνίζεται για την πρώτη θέση με τον απερχόμενο πρωθυπουργό του δεξιού Κόμματος των Φιλελευθέρων. Μετά από αρκετούς μήνες που οι δημοσκοπήσεις τον παρουσίαζαν ως τον μεγάλο νικητή, λίγες μέρες πριν τις κάλπες, ο Βίλντερς «έχανε έδαφος» και περνούσε στη δεύτερη θέση πίσω από τον Ρούτε.

Πρόκειται για εξέλιξη στην οποία σίγουρα συνέβαλε, ως ένα βαθμό τουλάχιστον, η πρωτοφανής κλιμάκωση στις σχέσεις Ολλανδίας – Τουρκίας μετά την άρνηση της πρώτης να πραγματοποιηθούν συγκεντρώσεις υπέρ του «ναι» στο τουρκικό δημοψήφισμα από πολιτικούς του κόμματος ΑΚΡ του Ερντογάν και την ανταλλαγή σκληρότατων αλληλοκατηγοριών που έχουν φτάσει στα όρια της διακοπής διπλωματικών σχέσεων. Ο Ρούτε διαγωνίστηκε επάξια τον Βίλντερς σε εθνικίζουσες κορώνες και έτσι επισημοποίησε και τυπικά την μετατροπή του ακροδεξιού πολιτικού λόγου σε σημείο αναφοράς στο πολιτικό σκηνικό. Πίσω από τα μαθήματα «δημοκρατίας» που η μία πλευρά δίνει στην άλλη, είναι σαφές το όφελος που και οι δύο επιδιώκουν να αποκομίσουν από την ένταση αυτή ερίζοντας με τα χαμηλότερα ένστικτα του εκλογικού τους ακροατηρίου και στήνοντας ένα σκηνικό κάθε άλλο παρά προβλέψιμο μέχρι τέλους και άκρως επικίνδυνο για τους δύο λαούς και όχι μόνο.

Το ότι ο Βίλντερς δεν πρόκειται να σχηματίσει κυβέρνηση, ακόμη και αν κερδίσει την εκλογική μάχη, είναι, ήδη, βέβαιο πριν καν ανοίξουν οι κάλπες. Το κατακερματισμένο πολιτικό σκηνικό της χώρας (28 κόμματα συμμετέχουν στις εκλογές) και κυρίως το σύστημα απλής αναλογικής που ισχύει, χωρίς κανένα μπόνους, καθιστούν σχεδόν ανέφικτη τη συγκέντρωση του 50% + 1% των ψήφων. Το πρώτο κόμματα, είτε πρόκειται για του Βίλντερς είτε για του Ρούτε, δεν αναμένεται να ξεπεράσει το 18% ή, σε μεγάλα κέφια και λαμβάνοντας ως δεδομένο ότι το περίπου 75% των αναποφάσιστων λίγο πριν την ημέρα των εκλογών θα πάει τελικά να ψηφίσει, το 20%.

Πρακτικώς αυτό σημαίνει ότι δεν θα διασφαλίσει παρά 23 – 28 και κάτι έδρες στη Βουλή, αριθμό πολύ χαμηλότερο των 75 που χρειάζεται για το σχηματισμό κυβέρνησης. Και έτσι θα ακολουθηθεί η επίπονη, και όπως αποδείχτηκε στο πρόσφατο παρελθόν ενίοτε και πολύ μακρόχρονη, διαδικασία διαπραγματεύσεων για το σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας. Κανένα από τα κόμματα που συμμετέχει στις εκλογές δεν μοιάζει διατεθειμένο να συνεργαστεί με τον Βίλντερς.

Εκτός από την πρώτη θέση, με ενδιαφέρον αναμένεται και η εκλογική επίδοση του Κόμματος της Πράσινης Αριστεράς, το οποίο υπό τον νεότατο επικεφαλής του, εμφανίζεται, και πάλι στις δημοσκοπήσεις, να βρίσκεται κοντά σε ιδιαίτερα θετικά ποσοστά.

Το «καμπανάκι» 

Ο μη σχηματισμός κυβέρνησης από τον Βίλντερς δεν μειώνει σε τίποτε τη σοβαρότητα και την επικινδυνότητα που αντανακλάται στα αυξημένα του ποσοστά εδώ και καιρό. Επικεφαλής σε ένα κόμμα, στο οποίο τυπικώς είναι το μοναδικό μέλος, το οποίο δεν έχει ούτε εσωτερική λειτουργία ούτε κομματικά όργανα, σε ένα κόμμα του οποίου το πρόγραμμα προεκλογικώς δεν ξεπέρασε την μία σελίδα στην οποία αναγράφονταν τελικά μόνο ρατσιστικά και ξενοφοβικά συνθήματα, χωρίς καμία συγκεκριμένη οικονομική ή άλλη πρόταση, ο Βίλντερς φλερτάρει με την πρωτιά. Και αυτό, αν μη τι άλλο, είναι από μόνο του εξαιρετικά ανησυχητικό.

Ιδιαίτερα αν λάβει κανείς υπόψη ότι,  μέχρι στιγμής, η καπιταλιστική κρίση δεν έχει αγγίξει έντονα την Ολλανδία, η ανεργία κυμαίνεται σε ανεκτά επίπεδα που δεν ξεπερνούν το 5,4%, οι μισθοί δεν έχουν κάνει βουτιά. Εντούτοις, το κοινωνικό κράτος έχει δεχτεί σοβαρά πλήγματα και οι έρευνες καταγράφουν, ιδιαίτερα μεταξύ των νέων, υψηλό αίσθημα ανασφάλειας ως προς το μέλλον. Και απέναντι σε αυτό το αίσθημα, το δάχτυλο του Βίλντερς δείχνει τον μετανάστη, τον ξένο, τον πρόσφυγα. Τον πιο αδύναμο, και, σε τελική ανάλυση, και τον εντελώς άσχετο με τις αιτίες της ανασφάλειας και τους λόγους της κρίσης.

Γιατί φυσικά όταν ο Βίλντερς επιτίθεται στην ΕΕ, και μιλά για αποχώρηση της Ολλανδίας από το ευρώ και την ΕΕ, δεν εννοεί τίποτε προοδευτικό. Εννοεί την παροχή προτεραιότητας στο ολλανδικό κεφάλαιο έναντι των υπολοίπων στην Ευρώπη, και αυτό προφανώς διόλου δεν θα σηματοδοτήσει κάποιου είδους σημαντική βελτίωση της θέσης των Ολλανδών εργαζομένων. Άλλωστε, ο Βίλτνερς, όπως και η Λε Πεν και οι ομοϊδεάτες τους, ουδέποτε έχουν ασκήσει κριτική στην ΕΕ για τον πραγματικό της ρόλο ως ιμπεριαλιστική ένωση, αλλά την κρίνουν μόνο από εθνικιστικής πλευράς ως «κερκόπορτα για τους ξένους».

Με αιχμή την προσφυγική κρίση και υποβόσκον κίνητρο τη βαθιά καπιταλιστική κρίση που κλυδωνίζει και την ΕΕ ολοένα πιο αισθητά καθώς είναι προφανής, και αντικειμενική, η αδυναμία των ευρωπαϊκών αστικών τάξεων να δώσουν πραγματική λύση με βάθος χρόνου, οι ακροδεξιές δυνάμεις συνολικά έχουν βρει το πιο εύφορο έδαφος για τις απόψεις τους υποβοηθούμενες και από την καταστολή και την περιστολή δικαιωμάτων που έχει εφαρμοστεί με αφορμή την τρομοκρατική απειλή. Ελλείψει πραγματικά ανατρεπτικής, απέναντι στην ΕΕ καταρχήν, πολιτικής πρότασης, που θα αποκαλύπτει τα βαθύτερα αίτια της διαρκώς επιδεινούμενης, σε όλα τα επίπεδα, κατάστασης για όλους τους λαούς της ηπείρου και του κόσμου και θα θέτει τις βάσεις για μια πορεία σε ριζικά διαφορετική κατεύθυνση που θα κάνει τα θεμέλια του ανθρωποφαγικού καπιταλιστικού συστήματος να τρίζουν μέχρι την τελική τους πτώση, η ακροδεξιά θα καρπώνεται τη βαθιά λαϊκή δυσφορία. Και θα την ενσωματώνει στο υπάρχον πλαίσιο καθιστώντας την τυφλή πολιτική αντίδραση, μίσος και τυφλή ισοπεδωτική οργή, καθόλα συμφέρουσα για τους ιθύνοντες.

Και μπορεί ο Βίλντερς να μην κάνει το τεράστιο άλμα, αλλά κρούει ήδη ένα ανατριχιαστικό καμπανάκι που αντηχεί ήδη σε πολλές πρωτεύουσες, αρχής γενομένης από το Παρίσι.

 

Ανάμεσα στις δύο μεγάλες αγάπες, την ψυχολογία και τη δημοσιογραφία, την μία την σπούδασε και την άλλη την έκανε επάγγελμα. Καμβάς το διεθνές ρεπορτάζ. Eκεί που δυστυχώς οι ζωές γίνονται ακόμη αριθμοί. Αγαπημένη ερώτηση: γιατί. Αγαπημένο μέσο: οι λέξεις, γραπτές ή ραδιοφωνικές. Μετά κόπων και βασάνων, κατάφερε να ολοκληρώσει διδακτορική διατριβή, όπου αποπειράθηκε να συνδυάσει πολιτική φιλοσοφία και σύγχρονες εξελίξεις.