Στήλη: Auditorium

Ο Θαυμαστός Νέος Κόσμος της ECM

| 14/05/2021

Δεν είναι καθόλου καινούρια τούτη η στήλη. Έκανε την πορεία της για αρκετό καιρό, στο παρελθόν («Δίφωνο», «Jazz & Τζαζ») πέρασε στην διαθεσιμότητα και έρχεται και πάλι στο προσκήνιο του φιλόξενου «Περιοδικού». Κυρίως νέες μουσικές θα παρουσιάζει αλλά δεν θα παραλείπει να μεταφέρει δημιουργικές προτάσεις από το κυρίως ρεύμα της δισκογραφίας. Το βασικό χαρακτηριστικό της είναι η συνοπτική αλλά ουσιαστική παρουσίαση των καλλιτεχνικών προϊόντων.

Το μεγάλο ενδιαφέρον με την Ιρανό- Γερμανίδα βοκαλίστρια  Cymin Samawatie  και τον Ινδό περκασιονίστα  Ketan Bhatti είναι o ομότιτλος δίσκος τους, με την πολυπληθή Trickster Orchestra, περιλαμβάνει πέρα των έγχορδων, πνευστά, κρουστά, βιμπράφωνα, φωνές, πιάνο, ακουστικό μπάσο, κιθάρα – κανονάκι, ney, koto -ακόμη και recorders συν ηλεκτρονικά! Οι διαπολιτισμικές επιρροές συνδυάζουν παραδοσιακούς λαϊκούς στίχους, ιερούς ψαλμούς, σούφι ποίηση των Ρουμί και Χαβί· τραγουδισμένα από την Cymin και τις άλλες δυο ερμηνεύτριες, στα Τούρκικα, τα Αραβικά και τα Εβραϊκά. Αλλά είναι η εξαιρετική ενορχήστρωση και ο βαθμός ελευθερίας των διαφόρων αυτοσχεδιασμών  όπως και το απρόβλεπτο στις εναλλαγές της μουσικής που καθιστούν την δουλειά του ντουέτου ομολογουμένως αξεπέραστη.

 

Το σπουδαίο τρίο του Αμερικανού πιανίστα Vijay Iyer περιλαμβάνει στο πλήρωμα την Αυστραλιανή Linda May Han Oh στο ακουστικό μπάσο και τον συμπατριώτη του Tyshawn Sorey στα κρουστά. Το «UnEasy», ηχογραφημένο πριν δυο χρόνια, εκτός απ’ τις οκτώ συνθέσεις του Iyer περιέχει, επίσης «ανορθόδοξες εκτελέσεις των κομματιών, “Drummer’s Song”, της μαύρης πιανίστριας  Gerri Allen και “Night and Day» του θρυλικού Cole Porter. Η αίσθηση του μετά- μποπ,  με το πιάνο στα όρια, ενίοτε, του abstrait , οι δυναμικές που αναπτύσσουν  τα όργανα μεταξύ τους αλλά πάνω όλα η προσωπικότητα που ακούει στο όνομα  Vijay Iyer καθιστούν το έργο απαραίτητο για κάθε ενδιαφερόμενο όσον αφορά την πορεία της σύγχρονης δημιουργικής μουσικής.

 

Στο έκτο προσωπικό άλμπουμ για την ετικέτα της ECM, η εκ Νορβηγίας  ερμηνεύτρια και μουσικός του kantele, Sinikka Langeland διασκευάζει  παραδοσιακούς ύμνους, σαμανιστικά rune τραγούδια και χορευτικά φολκ κομμάτια. Το «Wolf Rune», όπου το kantele  -αρχαίο νυκτό κανονάκι απ’ την Φιλανδία-συνδυάζεται δημιουργικά με την φωνή, ενώ δανείζεται, ενίοτε, ποιητικούς στίχους έτσι ώστε το αποτέλεσμα να εκπέμπει πνευματικότητα και αναστοχασμό.  Το ανοιχτό πεδίο, τα μεγάλα δάση, η ερημία του φυσικού κόσμου – η απλότητα της μουσικής -και τρόπος που χειρίζεται η Langeland το kantele προσφέρουν μια σύγχρονη αίσθηση της παλαιάς αυτής μουσικής.

 

 

Το ιδιαίτερο τρίο που ηχογράφησε το άλμπουμ «Bayou» αποτελείται εκ των Νορβηγών Thomas Strønen στα ντραμς και Marthe Lea στο κλαρινέτο, κρουστά και φωνή και την Γιαπωνέζα Ayumi Tanaka στο πιάνο. Η δεύτερη δουλειά τους ως σύνολο εμπεριέχει στοιχεία κλασικής μουσικής, φολκ και τζαζ: διαρκής αυτοσχεδιασμός, μινιμαλίστικοι ρυθμοί, σκόρπια φωνητικά μα πάνω από όλα το αυθόρμητο πνεύμα της συλλογικής δημιουργίας. Υπάρχουν στιγμές χαμηλών τόνων, επίσης, υψηλά ενεργειακά και βεβαίως, αυτοσχεδιαστικά σόλα. Υποβλητική ατμόσφαιρα, με τις ηχητικές λεπτομέρειες να ακούγονται στην εντέλεια χάρις στην εξαιρετική ακουστική του Auditorio Stelio Molo στο Λουγκάνο της Ελβετίας.

 

Πάντοτε γοητεύει και εκπλήσσει ευχάριστα ο Ελβετός πιανίστας και συνθέτης Nik Bärtch. Το γνωρίσαμε και τον ακούσαμε μέσω της μπάντας του Ronin για να καταλάβουμε πως χειρίζεται το πιάνο σχεδόν ως κρουστό. Παραλλαγές μετρικών αυτοσχεδιασμών σε πλήρη ένταση, χωρίς κουραστικούς ακαδημαϊσμούς. Σε ολόκληρο το «Entendre» επιβεβαιώνει μέχρι κεραίας τις προθέσεις του -μια βαθύτερη επίγνωση  στην μουσική σκέψη του δημιουργού.  Και μόνο το “Modul 5” να ακούσει κανείς, το πώς χτυπά, κυριολεκτικά, τα πλήκτρα του πιάνου μεταμορφώνοντας το σε ένα μεγάλο κύμβαλο, είναι αρκετό για να εισχωρήσει στο αισθητικό σύμπαν του καλλιτέχνη.

 

Ο τρίτος δίσκος της σειράς, Prism III του Danish String Quartet, συσχετίζει τη Φούγκα σε ντο δίεση ελάσσονα  του Μπαχ με το Κουαρτέτο Εγχόρδων αρ. 14. του Μπετόβεν και αυτό με το Κουαρτέτο Εγχόρδων  αρ.1 του Μπάρτοκ. Είναι γνωστό πως ο Αυστριακός συνθέτης πήρε την γραμμική ανάπτυξη στην μουσική του μέγιστου Γερμανού δημιουργού και την μετάλλαξε μέσα από διαφορετικά ηχοχρώματα και κατευθύνσεις. Όπως, είναι γνωστό ότι ο Ούγγρος μουσικός έγραψε το πρώτο του κουαρτέτο για έγχορδα σε πολύ νεαρή ηλικία αποτίοντας φόρο τιμής στο εν λόγο έργο του Λουδοβίκου Μπετόβεν. Με αυτά τα δεδομένα το Δανέζικο Κουαρτέτο ερμηνεύει παραστατικά το αισθητικό νήμα που ενώνει απολαυστικά τα τρία έργα.

 

Γεννημένος στην Αλγερία ο μπασίστας Michel Benita, χρόνια πολιτογραφημένος στην γαλλική τζαζ σκηνή, δουλεύει με το κουαρτέτο του -με τον Ελβετό Matthieu Michel στο φλούγκελχορν αλά Kenny Wheeler, τον Γάλλο ντράμερ Philippe Garcia και τον γνωστό Βέλγο κιμπορντίστα Jozef Dumoulin. Το Fender Rhodes του τελευταίου, με τα πετάλια, τα reverbs και τα διάφορα ηλεκτρονικά,  δημιουργεί μια σουινγκάτη  ροή με το πνευστό να γεμίζει τα κενά και το μπάσο να δημιουργεί ρυθμικά περάσματα παράλληλα με τα κρουστά, με αποτέλεσμα το «Looking At Sounds» να προσφέρεται  ως το απόλυτο σάουντρακ  για τον δρόμο τώρα που ανοίγουν οι περιορισμοί –άκουσε, μάλιστα, το ομότιτλο κομμάτι.

 

Για τον πέμπτο δίσκο του με την ECM ο Δανός κιθαρίστας και συνθέτης Jakob Bro έχει ως συμπαίκτες τον εξαίρετο Νορβηγό τρομπετίστα Arve Henriksen, τον οποίο έχουμε δει πολλάκις στην Ελλάδα και τον Ισπανό ντράμερ Jorge Rossy. Στο «Uma Elmo» ξεχωρίζει σαφώς, ο γεμάτος ποίηση ψιθυριστός ήχος του Henriksen δίπλα στην υπναγωγική κιθάρα του Bro. Το εισαγωγικό κομμάτι, «Reconstructing a Dream» ξεχωρίζει με την δραματική του βαθιά σκοτεινή μελωδία όπως επίσης και το αμέσως επόμενο αφιερωμένο στο μεγάλο Πολωνό τρομπετίστα Tomasz Stanko που δεν είναι πια κοντά μας.

 

Στο «Hallgató», ηχογραφημένο ζωντανά στην Μεγάλη Αίθουσα της Ακαδημίας του Λιστ στην Βουδαπέστη, ο Ούγγρος κιθαρίστας και συνθέτης της τζαζ Ferenc Snétberger και το Keller Quartett συνεργάζονται στα περισσότερα κομμάτια εκτός από τα κουαρτέτα εγχόρδων των Σοστακόβιτς και  Σάμιουελ Μπάρμπερ. Μεγάλο τους μέρος είναι γραμμένο απ’ τον ίδιο αλλά υπάρχουν και δυο, διασκευασμένα για κιθάρα, μεσαιωνικά  τραγούδια του Τζον Ντόουλαντ. Ο Ρομά  καλλιτέχνης αφιερώνει το κονσέρτο της εισαγωγής, “In Memory of My People”, στους προγόνους του. Επίσης το κουαρτέτο του μεγάλου Ρώσου μουσικού αναφέρεται στα θύματα του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. Αυτό, βέβαια, που ξεχωρίζει πέρα από την ποιότητα των αλλότριων συνθέσεων είναι ακριβώς οι μελωδικές αναφορές του Snétberger στις απέριττες τσιγγάνικες μελωδίες.

 

Η σπουδαία Γιαπωνέζα πιανίστρια Momo Kodama συνεργάζεται με τον συμπατριώτη της, τον διάσημο μαέστρο  Seiji Ozawa, υπό την διεύθυνση του οποίου η Mito Chamber Orchestra ερμηνεύει το Κονσέρτο Νο.23 σε Λα μείζονα του Μότσαρτ και την σύνθεση «Lotus Under The Moonlight» του Toshio Hosakawa, –ένα φόρο τιμής στην τέχνη του Αυστριακού μουσουργού. Και είναι το αισθαντικό, το  εκφραστικό  παίξιμο της Kodama που απογειώνει τόσο το έργο του Μότσαρτ αλλά πολύ περισσότερο εκείνο του συμπολίτη της έτσι ώστε να γράφει αποκλειστικά γι’ αυτήν !

Για περισσότερες  πληροφορίες εδώ: https://www.facebook.com/AN-MUSIC-194639600602630

Γεννήθηκε στην Αθήνα και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε Βιολογία στην Ιταλία και στην Ελλάδα. Παράλληλα, έπαιξε ως μουσικός παραγωγός σε πολλά ραδιόφωνα για πολλά χρόνια και έγραψε ως μουσικός κριτικός σε μια σειρά περιοδικά. Αυτό συνεχίζει μέχρι και σήμερα.