«Πάρανταϊς», της Φερνάντα Μελτσόρ

Στο τέλος θα μείνει η σκόνη από τα γαριδάκια

| 10/03/2023

Η σακούλα, οικογενειακό μέγεθος, με τα γαριδάκια μόνιμη συντροφιά. Η οικογένεια, κλασικό μέγεθος εδώ, περισσότερο αφηρημένη έννοια. Η λάμψη από την οθόνη του φορητού υπολογιστή σταθερή, συνεπής στο έργο της αποχαύνωσης. Το πάτωμα-κρεβάτι τόπος εξορίας σε λίγα τετραγωνικά. Η μισθωτή εργασία-σκλαβιά το αναπόφευκτο κακό, μαζί και οι καταστροφικές φιλοδοξίες. Σε αυτές τις γραμμές ενώνονται, ζουν, δυο άτομα. Η γραμμή θα μπορούσε να είναι μία: να ζήσουμε όπως θέλουμε, χωρίς περιορισμούς-διαχωρισμούς. Η καταπίεση, όμως, είναι μεγάλη, η καταστολή αμείωτη και τα ματαιωμένα όνειρα κατάσταση επαναλαμβανόμενη. Γι’ αυτό και οι σακούλες με τα γαριδάκια πολλαπλασιάζονται. Γι’ αυτό και το μάνα-πατέρας γίνεται παππούς-γιαγιά. Γι’ αυτό η οικογένεια γίνεται χοάνη που ζητά μόνο τον πόνο και τον ιδρώτα. Γι’ αυτό η παράβαση γίνεται ο μοναδικός τρόπος ζωής. Γι’ αυτό όλα καταλήγουν στον φόνο και στο τέλος δεν μένουν παρά μόνο κομματάκια της προηγούμενης ζωής. Η σκόνη από τα γαριδάκια μέσα στα νύχια, το πενιχρό ημερομίσθιο και οι διαλυμένοι εγωισμοί. Η Φερνάντα Μελτσόρ είναι ένας συγγραφικός τυφώνας και το δείχνει. Το τελευταίο της βιβλίο, «Πάρανταϊς» (Εκδόσεις Δώμα), θα σας συναρπάσει.

Δεν συμβαίνει συχνά. Ξέρετε, να πιάνεις ένα βιβλίο και να μην μπορείς να το αφήσεις από τα χεριά σου. Για τον γράφοντα, αυτό ακριβώς έγινε. Υπήρχε η υποψία, η προσμονή και η προσδοκία. Η γνωριμία με τη μεξικανή συγγραφέα ήταν αξέχαστη. Διαβάζοντας το «Η εποχή των τυφώνων» (Εκδ. Δώμα) νιώσαμε το σοκ του αληθινά ωμού, σκληρού και το δέος της αιχμηρής γραφής. Όταν, λοιπόν, μάθαμε για την κυκλοφορία του «Πάρανταϊς», περιμέναμε κάτι καλό. Ε, με το που ξεκίνησε η ανάγνωση όλα είχαν τελειώσει. Πώς να αφήσεις το βιβλίο; Πώς να μη γυρίσεις σελίδα και πώς να μην αγνοήσεις τον χρόνο; Η περιγραφή του βιώματος δεν είναι τυχαία. Η Μελτσόρ έχει αυτή την ικανότητα, να σου μεταδίδει ορμητικά την αλήθεια της ιστορίας της! Ναι, το έργο ανήκει στη μυθοπλασία. Και τι με αυτό; Το ύφος και οι λέξεις που επιλέγει, κάνουν τον μύθο να σφιχταγκαλιάζει την αλήθεια. Παράδειγμα. Η πρώτη φράση στο «Πάρανταϊς» είναι αυτή: Για όλα έφταιγε ο χοντρός, αυτό θα τους έλεγε. Χωρίς χρονοτριβή καταλαβαίνεις σε τι κόσμο θα μπεις. Η χρήση του επιθέτου τραβά αμέσως την προσοχή του αναγνώστη και στήνει μια ατμόσφαιρα οικεία. Από το άνοιγμα μπαίνεις σε μια κατάσταση αναμονής, υποψίας και αδημονείς για το φινάλε. Αυτό είναι ταλέντο και δικαίως η Μελτσόρ έχει χαρακτηριστεί ως μία από τις σημαντικότερες νέες φωνές της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας.

Η ιστορία αφορά δύο νεαρούς. Τον Πόλο και τον Φράνκο Ανδράδε. Ο πρώτος εργάζεται ως κηπουρός (και όχι μόνο) στο συγκρότημα πολυτελών κατοικιών «Πάρανταϊς». Ό,τι ευγενή φιλοδοξία κι αν είχε έχει καεί. Η μάνα του τον πιέζει να συνεισφέρει στα οικογενειακή βάρη. Παίρνει τον μισθό του για να πληρώνει χρέη της. Η ξαδέρφη του, η Ζοράιντα, είναι έγκυος, μάλλον απ’ αυτόν, και τον εκβιάζει για να μην αποκαλύψει την αλήθεια. Κι αυτή θέλει λεφτά. Ο Πόλο γνωρίζει μόνο εκμετάλλευση. Θέλει να φύγει από κει και να γίνει μέλος συμμορίας, όπως ο ξάδερφός του. Ο Ανδράδε είναι πλουσιόπαιδο, όμως είναι αποκλεισμένος λόγω βάρους. Την ίδια στιγμή θέλει να ικανοποιήσει τη σεξουαλική του επιθυμία και ο πόθος του στρέφεται στην πλούσια γειτόνισσα Μαριάν. Τη σκέφτεται συνέχεια και είναι διατεθειμένος να κάνει τα πάντα για σεξουαλική επαφή μαζί της, τα πάντα!

Η αφήγηση της Μελτσόρ είναι καταιγιστική. Ο ρυθμός σαρωτικός και η γλώσσα της τόσο δυνατή που αναδεικνύει πεντακάθαρα σημερινά κοινωνικά, προσωπικά, αδιέξοδα. Η μαεστρία της φαίνεται ξεκάθαρα στο φινάλε. Παρουσιάζει το δραματικό φινάλε με μικρά, δυνατά, χτυπήματα. Κοφτές φράσεις-καυτές ανάσες. Η πολύ καλή μετάφραση ανήκει στην Αγγελική Βασιλάκου. Η επιμέλεια είναι των Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, Θάνου Σαμαρτζή.

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Σπούδασε αθλητική δημοσιογραφία και παρά την αγάπη και την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία, συνεχίζει να ασχολείται με το αθλητικό ρεπορτάζ. Έχει εργαστεί σε εφημερίδες, περιοδικά, ραδιοφωνικούς σταθμούς, κάνοντας βιβλιοπαρουσιάσεις