Παλαιστίνη- Ελλάδα - Ισραήλ: Καλάσνικοφ, προπαγάνδα και διπλωματία

Ή ένα καλάσνικοφ … πολλά τρυγόνια.

| 16/12/2014

Την Παρασκευή τα ξημερώματα 12 Δεκεμβρίου, λίγο μετά τις τρεις το πρωί, και ενώ έβρεχε καταρρακτωδώς, άγνωστοι άνοιξαν πυρ κατά της ισραηλινής πρεσβείας προκαλώντας μικρές υλικές ζημιές, κανέναν τραυματισμό (ηθελημένα όπως εκτιμούν αστυνομικές πηγές) και πολλά, μα πάρα πολλά ερωτηματικά.

Α. Η επίθεση με τα καλάσνικοφ

Το «γιατί» και το «γιατί τώρα» είναι συνήθως τα μεγαλύτερα ερωτήματα που θέτουν τέτοιου είδους ενέργειες. Και συνήθως δεν έχουν ευθεία απάντηση. Το «ποιος» είναι ένα ακόμη ερώτημα, το οποίο, όμως, είθισται να μην απαντάται σχεδόν ποτέ με επαρκή πειστικότητα και κατά συνέπεια οδηγεί μόνο σε εικασίες που τείνουν ενίοτε στη συνωμοσιολογία, λογική που τελικά αποκρύπτει αντί να φωτίζει την πραγματικότητα.  Μια πιο ασφαλής προσέγγιση είναι το «ποιος ωφελείται τελικά;» αλλά η απάντηση αυτή, επί του πρακτέου, δίνεται μόνο μετά από χρόνια.

Ας δούμε όμως λίγο τα επίπεδα της πραγματικότητας. Όσον αφορά στο Παλαιστινιακό, η επίθεση κατά της ισραηλινής πρεσβείας έρχεται σε μια, ίσως, από τις κρισιμότερες περιόδους του. Έρχεται σε μια στιγμή που έχουν σταματήσει κάθε είδους προσπάθειες «διαμεσολάβησης» και συζήτησης μετά από τις αλλεπάλληλες παλινωδίες και προκλήσεις της ισραηλινής πλευράς. Αναμενόμενο για όλους όσοι παρακολουθούν το Παλαιστινιακό δεδομένης της πάγιας τακτικής του Τελ Αβίβ να παρουσιάζει ένα ζήτημα κατοχής ως διένεξη μεταξύ ισότιμων πλευρών, θέτοντας απαιτήσεις προς τους κατεχομένους για να διασφαλίσουν τα αιτήματα του κατακτητή.

Έρχεται επίσης λίγους μήνες μετά την αιματηρή επίθεση στη Λωρίδα της Γάζας που προκάλεσε 2.000 θανάτους, πολλαπλάσιους τραυματισμούς και ισοπέδωση του μεγαλύτερου μέρους της, σε βαθμό τέτοιο που οι ειδικοί του ΟΗΕ να εκτιμούν ότι μπορεί να χρειαστεί ακόμη και 20ετία για να επανέλθει στην πρότερη κατάστασή της. Έρχεται ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη ένα, ίσως, από τα πιο έντονα κύματα εποικισμού και καταστολής στην ανατολική Ιερουσαλήμ το οποίο απειλεί να καταπιεί τον παλαιστινιακό της πληθυσμό. Δύο μέρες μετά το θάνατο του Παλαιστινίου υπουργού από επιπλοκές λόγω των δακρυγόνων και του ξυλοδαρμού του, από Ισραηλινούς στρατιώτες, κατά τη διάρκεια ειρηνικής διαδήλωσης ενάντια στους εποικισμούς και την ανέγερση του διαχωριστικού τείχους.

Η επίθεση στην πρεσβεία του Ισραήλ στην Αθήνα συνέβη ενώ έχουν πυκνώσει οι επιθέσεις κατά Ισραηλινών εντός Ισραήλ (όχι σε εποικισμούς) και κυρίως κατά Ισραηλινών πολιτών (και όχι στρατιωτικών στόχων) στο δρόμο, σε στάσεις λεωφορείων, σε συναγωγές. Μια τακτική που τα τελευταία χρόνια είχε εγκαταλειφθεί αλλά όταν παλιότερα είχε χρησιμοποιηθεί, κυρίως δια της μεθόδου των καμικάζι αυτοκτονίας, είχε καλλιεργήσει τον τρόμο στους κόλπους της ισραηλινής κοινής γνώμης διευκολύνοντας την εμφάνιση και ενίσχυση ακροδεξιών αντιδραστικών απόψεων, οργανώσεων και πολιτικών κομμάτων. Μια τακτική που ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου αξιοποιεί για να ενισχύσει το λογικό άλμα του επιχειρήματος της ταύτισης των παλαιστινιακών οργανώσεων, σχεδόν συλλήβδην, με τους εξτρεμιστές του «Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και στο Λεβάντε».

Είναι προφανές ότι στην ισραηλινή επιχειρηματολογία στο εξής η επίθεση στην πρεσβεία στην Αθήνα θα χρησιμοποιείται ως απτό παράδειγμα των αποτελεσμάτων «της εκστρατείας μίσους κατά του Ισραήλ που κάνει η παλαιστινιακή ηγεσία», όπως ήδη ανακοίνωσε το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών.

ein

Ο Παλαιστίνιος υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου, και επικεφαλής της Επιτροπής για το Τείχος και τους Εποικισμούς Ζιάντ Αμπού Αϊν, δέχεται επίθεση από στρατιώτες των Ισραηλινών Δυνάμεων Κατοχής, ενώ αναφέρεται ότι εισέπνευσε και δακρυγόνα, κατά τη διάρκεια κινητοποίησης στο χωριό Τουρμσάγια, στην περιοχή της Ραμάλας, στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. Λιγο μετά αφήνει την τελευταί του πνοή. (πηγή: intifada.gr)

Β. Πολιτική κρίση στο Ισραήλ

Συνέβη, επίσης,  λίγα μόλις 24ωρα μετά την διάλυση της ισραηλινής βουλής και την προκήρυξη νέων πρόωρων εκλογών για τον Μάρτιο από τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου,  ο οποίος απέπεμψε από τον κυβερνητικό συνασπισμό δύο εταίρους του, την υπουργό Δικαιοσύνης Τζίπι Λίβνι του κόμματος «Hatnua» και τον υπουργό Οικονομικό Γιάρ Λαπίντ του κόμματος «Yesh Atid», κατηγορώντας τους ότι τον υποσκάπτουν. Ως βασικότερα παραδείγματα της «συνομωσίας εναντίον του» ήταν οι διαφοροποιήσεις των δύο απέναντι στο θέμα του νέου εποικιστικού κύματος στην ανατολική Ιερουσαλήμ (διαφώνησαν με το εύρος και τον τρόπο), στην αντιμετώπιση του Παλαιστινιακού (θεωρώντας ότι πρέπει να γίνουν περισσότερες κινήσεις στην κατεύθυνση των συνομιλιών), αλλά και στο χειρισμό του ζητήματος του Ιράν (όπου οι δύο εκτιμούν ότι ο Νετανιάχου έχει παρατραβήξει το σχοινί).

Η Λίβνι του ανταπέδωσε τα πυρά αποδίδοντας του «φόβο και εξάρτηση» από τα ακροδεξιά στοιχεία εντός του κόμματός του «Likud», αλλά και εντός του κυβερνητικού συνασπισμού (όπως το κόμμα των εποίκων Jewish Home ή το κόμμα του υπουργού Εξωτερικών Αβιγκντόρ Λίμπερμαν Yisrael Beitenu) και τον κατηγόρησε ότι με τον τρόπο αυτό θέτει σε κίνδυνο τα συμφέροντα του Ισραήλ. Με άλλα λόγια, την περίοδο αυτή το Ισραήλ βυθίζεται σε μια νέα πολιτική κρίση που, κατά πολλούς, είναι όχι μόνο αναμενόμενη αλλά θα είναι ολοένα και πιο σύντομα επαναλαμβανόμενη, όσο διαιωνίζονται τα αδιέξοδα και οι συνέπειες της συνεχιζόμενης κατοχής και της οικονομικής κρίσης που επίσης το ταλαιπωρεί με μεγάλο τμήμα της κοινής γνώμης να έχει, ταυτόχρονα, συντηρητικοποιηθεί απέναντι στο Παλαιστινιακό και να έχει ριζοσπαστικοποιηθεί απέναντι στις ακολουθούμενες πολιτικές στο εσωτερικό.

Η επίθεση στην ισραηλινή πρεσβεία στην Αθήνα είναι προφανές ότι θα αξιοποιηθεί τα μέγιστα από όλο το πολιτικό φάσμα στο Τελ Αβίβ, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της σκληρής προεκλογικής εκστρατείας που έχει αρχίσει, για να εκτοξευτούν κατηγορίες ως προς το ποιανού η προσέγγιση απέναντι στους Παλαιστινίους ευθύνεται για την πρόκληση τέτοιου είδους ενεργειών.

gaza-26

Γ. Η ενέργεια, τα drones και η περίοδος του «έρωτα»

Όσον αφορά, τώρα, στις ελληνο-ισραηλινές σχέσεις, η επίθεση στην ισραηλινή πρεσβεία συμβαίνει ενώ αυτές βρίσκονται μάλλον σε ένα μήνα του μέλιτος. Η Αθήνα, από το 2008 και μετά, αναβαθμίζει διαρκώς τις σχέσεις της με το Ισραήλ σε όλα τα επίπεδα: πολιτιστικό, εκπαιδευτικό, στρατιωτικό (κοινές στρατιωτικές ασκήσεις και στον ελληνικό εναέριο χώρο ακόμη και προσομοίωσης αεροπορικού πλήγματος στο Ιράν) και οικονομικό (το Ισραήλ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ελλάδας στην Μέση Ανατολή, αν και το εμπορικό ισοζύγιο είναι ελλειμματικό από πλευράς Ελλάδας, κοινώς μας πουλά περισσότερα από ό,τι αγοράζει). Επίσης, υπάρχει ενίσχυση της συνεργασίας σε επίπεδο ασφαλείας και «αντιμετώπισης της τρομοκρατίας» με ό,τι σημαίνει αυτό. Έχει ενδιαφέρον ότι  μόλις πριν λίγες εβδομάδες, στο Ισραήλ επαφές είχε ο υπουργός Δημόσιας Τάξης Βασίλης Κικίλιας, ο οποίος εκτός όλων των άλλων φαίνεται ότι συζήτησε και την προμήθεια από ελληνικής πλευράς μη επανδρωμένων μικρών αεροσκαφών, που θεωρητικώς θα αξιοποιηθούν για τον έλεγχο των συνόρων, ενώ πρακτικώς συζητιέται ήδη από πολλές χώρες η χρήση τους κατά διαδηλώσεων.

Η μεγάλη ώθηση, όμως, στις ελληνο-ισραηλινές σχέσεις αφορά στην ενέργεια: στην προσπάθεια του Ισραήλ να αξιοποιήσει Κύπρο και Ελλάδα για να πουλήσει φυσικό αέριο στην Ευρώπη και στην αντίστοιχη προσπάθεια της Αθήνας να αναχθεί σε «κόμβο» και ταυτόχρονα να αξιοποιήσει την κόντρα Ισραήλ – Τουρκίας προς όφελός της σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής. Στο τελευταίο αυτό σκέλος το πώς θα σταθεί τελικά το Ισραήλ απέναντι σε μια ελληνο-τουρκική αντιπαράθεση, π.χ., παραμένει ένα μεγάλο ερωτηματικό. Ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς ότι, με μικρές αποκλίσεις, οι αραβικές χώρες θέτουν διαρκώς ζήτημα για την κατοχή στην βόρεια Κύπρο κάνοντας την αναλογία με την κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών, ενώ η ισραηλινή διπλωματία φροντίζει να μην θίγει ποτέ ζητήματα που μπορεί να της γυρίσουν μπούμερανγκ.

Όσον αφορά αυτήν την πτυχή της πραγματικότητας, ίσως το πώς θα αξιοποιηθεί η επίθεση κατά της πρεσβείας του Ισραήλ μπορεί να συμπυκνωθεί στις επίσημες δηλώσεις που έχουν γίνει μέχρι τώρα και τονίζουν ότι «δεν θα διαταραχθεί η στρατηγική σχέση Ελλάδας – Ισραήλ». Τα υπονοούμενα ότι κάποιο «σκοτεινό κέντρο» επιδιώκει το κακό της χώρας (στο διαδίκτυο ακόμη και απόψεις ότι επρόκειτο για Τούρκους πράκτορες εμφανίστηκαν) λειτουργούν πάντα «συσπειρωτικά» ως προς την λαϊκή αντίδραση και καλλιεργούν θετική διάθεση ακόμη και σε ζητήματα για τα οποία η πλειοψηφία μπορεί να έχει κεκτημένα αρνητικά αντανακλαστικά, πχ στην προκειμένη περίπτωση η πάγια συμπάθεια προς τον αγώνα του παλαιστινιακού λαού.

Mideast Israel Greece

Δ. Η αναμονή του «μεγάλου τρομοκρατικού χτυπήματος»

Αναμφιβόλως η πιο ενδιαφέρουσα πτυχή της χρονικής συγκυρίας της επίθεσης κατά της ισραηλινής πρεσβείας βρίσκεται εντός συνόρων. Εν μέσω καταιγιστικών πολιτικών εξελίξεων (παράταση μνημονίου, προεδρική εκλογή, πιθανότητα πρόωρων εκλογών κ.λπ.), οι αστυνομικές αρχές, από την πλευρά τους, και δη  η αντιτρομοκρατική τους τελευταίους μήνες, και κυρίως μετά από την έκρηξη παγιδευμένου αυτοκινήτου έξω από την Τράπεζα της Ελλάδας, το καλοκαίρι, καλλιεργεί κλίμα αναμονής «τρομοκρατικού πλήγματος κατά μεγάλου στόχου».

Στο τρομολαγνικό αυτό μίγμα αναμιγνύονται «τα πάντα όλα», που λέμε κοινώς. Γκαζάκια σε τράπεζες και εκθέσεις αυτοκινήτων, πληροφορίες για δράση εξτρεμιστών ισλαμιστών, τοποθετήσεις βομβών, οι εκδηλώσεις αλληλεγγύης για τον Νίκο Ρωμανό, τα επεισόδια της περασμένης εβδομάδας στην επέτειο της δολοφονίας του Α. Γρηγορόπουλου, διαδηλώσεις. Όλα αυτά, χωρίς καν να συνδέονται με κάποια λογική εξήγηση έστω και για «τα μάτια του κόσμου» μεταξύ τους, (πλην της διατήρησης του «νόμου και της τάξης» όπως γίνεται αντιληπτή στη  λογική των λεγόμενων νοικοκυραίων), μεθοδικά και επισταμένα, μπαίνουν στο «μίξερ» και χρησιμοποιούνται απροκάλυπτα για την κατατρομοκράτηση του κόσμου μέσα από τα δελτία των 8.

Και σε αυτά, «κερασάκι» ήρθε η επίθεση στην ισραηλινή πρεσβεία, η οποία, αν μη τι άλλο, μπορεί κάλλιστα να χαρακτηριστεί «μεγάλος στόχος» αφού είναι και ένα από τα πραγματικά καλύτερα φυλαγμένα σημεία της πρωτεύουσας. Ενέτεινε, δηλαδή, περαιτέρω την αίσθηση πολιτικής αβεβαιότητας και αστάθειας αλλά και της εντεινόμενης παρακρατικής δράσης.

Ε. Ο αυξανόμενος ελληνικός «αντισημιτισμός»

Στην καλλιέργεια κλίματος τρόμου και πίεσης από ποικίλα κέντρα, αναμφιβόλως, συντείνουν και τα δημοσιεύματα του ξένου Τύπου αμέσως μετά την επίθεση που έσπευσαν να περιγράψουν την Ελλάδα ως χώρα «φυτώριο αντι-ισραηλινών αισθημάτων», χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα τις συχνές, όπως αναφέρεται, διαδηλώσεις έξω από την ισραηλινή πρεσβεία υπέρ των Παλαιστινίων. Αν και δεν αναφέρεται ξεκάθαρα, πίσω από αυτά τα δημοσιεύματα και κάθε παρόμοιου τύπου προσέγγιση, ασχέτως προθέσεων και σχεδιασμών, ενυπάρχει η λογική της ταύτισης της άσκησης κριτικής στην ισραηλινή πολιτική της κατοχής απέναντι στους Παλαιστινίους με τον αντισημιτισμό.

Είναι μια ταύτιση που η ισραηλινή διπλωματία έχει πολλάκις χρησιμοποιήσει και την προωθεί ακόμη και αν δεν το κάνει τόσο ανοιχτά όσο το 2002, όταν κατά τη διάρκεια της ισραηλινής αιματηρής εισβολής στη Δ. Όχθη, ο τότε Ισραηλινός πρέσβης στην Αθήνα εμμέσως κατηγορούσε τα ελληνικά ΜΜΕ για «μεροληψία σε βάρος του Ισραήλ» λόγω της κάλυψης των γεγονότων, αφήνοντας υπονοούμενα για αντισημιτισμό. Λογική που προσπαθούν να καλλιεργήσουν και εκθέσεις διεθνών εβραϊκών ινστιτούτων, όπως το Κέντρο Σάιμον Βίζενταλ για τον αντισημιτισμό, που επανειλημμένως «βλέπουν» μεγάλη ανάπτυξη αντι-εβραϊκών συναισθημάτων στην ελληνική κοινή γνώμη, ταυτίζοντάς τα με την καταδίκη της ισραηλινής κατοχικής πολιτικής, με ίσως χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τις καταγγελίες για αντισημιτισμό σε βάρος σκιτσογράφων, όπως ο Δημήτρης Χαντζόπουλος, επειδή είχε σκιτσάρει τον Αριέλ Σαρόν ως χασάπη κατά τη διάρκεια του αιματοκυλίσματος στη Δ. Όχθη, και κατά του Στάθη, επειδή είχε σε σκίτσο του παρομοιάσει την ισραηλινή πολιτική απέναντι στους Παλαιστινίους με αυτήν των Ναζί απέναντι στους εβραίους.

Ενέργειες όπως η επίθεση κατά της ισραηλινής πρεσβείας ενισχύουν τέτοιου είδους λογικές και καλλιεργούν κλίμα ενοχοποίησης απέναντι στις, κάθε είδους, εκδηλώσεις αλληλεγγύης προς τον παλαιστινιακό λαό καθώς υπογείως θα γίνεται προσπάθεια να ταυτιστούν με εκδηλώσεις μίσους απέναντι σε έναν άλλο λαό.

presveia-isr-4

Δ. Για το τέλος…

Απομένει και άλλη μια διάσταση της παρούσας χρονικής συγκυρίας. Τις τελευταίες εβδομάδες είναι αλλεπάλληλες οι αποφάσεις ευρωπαϊκών κοινοβουλίων υπέρ της ανάληψης δράσης για την αναγνώριση ανεξάρτητης Παλαιστίνης. Σχετικές αποφάσεις έλαβαν τα κοινοβούλια σε Γαλλία, Ισπανία, Βρετανία, Ιρλανδία και την Παρασκευή, ημέρα της επίθεσης, στην Πορτογαλία, ενώ έχει προηγηθεί η επίσημη αναγνώριση ανεξάρτητης Παλαιστίνης από τη σουηδική κυβέρνηση. Οι αποφάσεις των κοινοβουλίων δεν είναι δεσμευτικές αλλά αναμφιβόλως σε ένα συμβολικό διπλωματικό επίπεδο έχουν βαρύνουσα σημασία. Ιδίως, γιατί εμμέσως πλην σαφώς, αναγνωρίζουν το τέλμα των όποιων διαπραγματευτικών διαδικασιών αλλά και το μερίδιο ευθύνης που βαραίνει την ισραηλινή πλευρά. Όπως ακριβώς είχε βαρύνουσα σημασία, σε διπλωματικό επίπεδο, η ένταξη της Παλαιστίνης στην Unesco και πολύ περισσότερο η αναβάθμισή της σε «κράτος μη-μέλος» με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τον Νοέμβριο του 2012.

Οι κοινοβουλευτικές αποφάσεις είναι το αποτέλεσμα της αναθέρμανσης της ευρείας διπλωματικής καμπάνιας μονομερούς αναγνώρισης που έχει ξεκινήσει η Παλαιστινιακή Αρχή και τώρα επαναφέρει, δεδομένης της κατάρρευσης της όποιας διαπραγμάτευσης, θέτοντας το αίτημα αναγνώρισης επισήμως δια μέσου των, κατά τόπους,  διπλωματικών της αποστολών οι οποίες, σύμφωνα με πληροφορίες, φροντίζουν να ενημερώσουν προηγουμένως τις πολιτικές δυνάμεις των εκάστοτε χωρών. Ενδεικτικό, π.χ., είναι ότι στην Πορτογαλία το αίτημα κατατέθηκε στο κοινοβούλιο από κοινού από τις Κοινοβουλευτικές Ομάδες του κυβερνώντος κόμματος και της αντιπολίτευσης.

Στην Ελλάδα το αίτημα αυτό διατυπώθηκε επισήμως από τον Παλαιστίνιο πρέσβη Μαρουάν Εμίλ Τουμπάσι, δύο εβδομάδες ακριβώς πριν την επίθεση στην ισραηλινή πρεσβεία, προφανώς έχοντας ακολουθήσει την ίδια οδό με τις άλλες χώρες, δηλαδή την ενημέρωση των πολιτικών δυνάμεων. Το αίτημα αυτό περιμένει πάντα απάντηση εν μέσω μιας, όπως όλα δείχνουν, παρατεταμένης προεκλογικής εκστρατείας που κινείται ήδη σε εξαιρετικά πολωμένο κλίμα με κάθε είδους απειλές σε όλα τα επίπεδα όσον αφορά στην θέση της Ελλάδας (οικονομικά και από άποψη συμμαχιών) στην Ευρώπη αλλά και στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου όπου όλα τα μέτωπα παραμένουν «ανοιχτά». Θα μπορούσε κανείς να πει ότι, από άποψη χρονικής και μόνο σύμπτωσης, η επίθεση στην ισραηλινή πρεσβεία, στην παρούσα πολιτική συγκυρία, διαμορφώνει κλίμα και δεδομένα τέτοια που μπορούν κάλλιστα να λειτουργήσουν ως πρόσχημα για να τεθεί, στην καλύτερη περίπτωση, στις καλένδες μέχρι νεωτέρας το παλαιστινιακό  αίτημα.

Υ.Γ. Ανακοινώθηκε ότι την Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου η Παλαιστινιακή Αρχή θα καταθέσει αίτημα για ψήφισμα στο Συμβούλιο Ασφαλείας ζητώντας τερματισμό της ισραηλινής κατοχής.

palestinewillbefreebyshekoo

Ανάμεσα στις δύο μεγάλες αγάπες, την ψυχολογία και τη δημοσιογραφία, την μία την σπούδασε και την άλλη την έκανε επάγγελμα. Καμβάς το διεθνές ρεπορτάζ. Eκεί που δυστυχώς οι ζωές γίνονται ακόμη αριθμοί. Αγαπημένη ερώτηση: γιατί. Αγαπημένο μέσο: οι λέξεις, γραπτές ή ραδιοφωνικές. Μετά κόπων και βασάνων, κατάφερε να ολοκληρώσει διδακτορική διατριβή, όπου αποπειράθηκε να συνδυάσει πολιτική φιλοσοφία και σύγχρονες εξελίξεις.