Πώς γεννήθηκε “Το στρίψιμο της βίδας” του Χένρι Τζέιμς

Πριν τη λευκή σελίδα

| 23/07/2017

Τι υπάρχει στο «πριν» κάθε συγγραφέα, κάθε ποιητή; Σαν αναγνώστες βρισκόμαστε πάντα στο «μετά», στη στιγμή που «περπατάει» το έργο του κάθε λογοτέχνη. Τη στιγμή που κατεβάζουμε το βιβλίο από το ράφι και το ξεσκονίζουμε, ο δημιουργός «ξεσκονίζει» τις σκέψεις του, τις προσλαμβάνουσες και τα ερεθίσματα που θα οδηγήσουν το χέρι του στο χαρτί για να γράψει κάτι καινούριο. Η διαδικασία ίσως είναι επίπονη και κοπιαστική πνευματικά για τον ίδιο, όμως θέλουμε να συμμετάσχουμε. Το διάβασμα είναι απόλαυση, αλλά τι ήταν αυτό που άναψε τη σπίθα για να πάρει φωτιά η πένα και να «ζωντανέψει» η λευκή σελίδα; Ποια ήταν η αφορμή για να «γεννηθούν» τα μεγάλα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας; Ψάχνουμε, βρίσκουμε και απαντάμε.

[hr]

Τον Ιανουάριο του 1895 ο Χένρι Τζέιμς ήταν ριγμένος στην κατάθλιψη. Αιτία; Η παταγώδης αποτυχία του θεατρικού του Guy Domville”. Τον έσωσε όμως ο… Θεός. Ενας αντιπρόσωπός του συγκεκριμένα, ο Αρχιεπίσκοπος του Κάντερμπερι, ο οποίος του διηγήθηκε την ιστορία που έγινε “Το στρίψιμο της βίδας”. Ο Τζέιμς έγραψε στο σημειωματάριο του:

20106599_10156487380088345_718241879352738811_nΣημειώνω εδώ την ιστορία φαντασμάτων που μου είπε ο Αρχιεπίσκοπος, εδώ στο Άντιγκτον, απόγευμα Πέμπτης… Η ιστορία νέων παιδιών… που αφέθηκαν στη φροντίδα υπηρετών σε ένα παλιό εξοχικό μετά τον θάνατο, υποθέτουμε, των γονιών τους. Οι υπηρέτες κακοί και αχρείοι, διαφθείρουν και εξαχρειώνουν τα παιδιά… Οι υπηρέτες πεθαίνουν (δεν είναι σαφές πώς) και τα φαντάσματα τους, οι φιγούρες τους, επιστρέφουν για να στοιχειώσουν το σπίτι και τα παιδιά, στα οποία φαίνεται να γνέφουν… Είναι όλα σκοτεινά και υποτυπώδη, η εικόνα, η ιστορία, όμως σε όλο αυτό υπάρχει μια φρικτή επίδραση. Η ιστορία πρέπει να ειπωθεί… από ένα εξωτερικό παρατηρητή”

Η ιστορία ζυμώθηκε στο μυαλό του για δυόμιση χρόνια πριν αρχίσει να τη γράφει. Ο Τζέιμς πίστευε ότι τα βιβλία του δεν θα προσέλκυαν ποτέ μεγάλο κοινό. Υπήρχαν όμως εξαιρέσεις, όπως αυτή εδώ. Μέσω του φίλου του Ουίλιαμ Ντιν Χόουελς ήρθε σε επαφή με το αμερικάνικο περιοδικό “Collier” στο οποίο πούλησε τα δικαιώματα της ιστορίας. Εκανε “Το στρίψιμο της βίδας” όσο πιο τρομακτικό και δραματικό γινόταν διότι χρειαζόταν καινούργιο κοινό στις ΗΠΑ. Μάλιστα, το έκανε τόσο τρομακτικό, που τρόμαξε και τον εαυτό του! Όταν ήρθε η ώρα να κάνει διορθώσεις πριν δημοσιευθεί, (σε συνέχειες  σε 12 τεύχη το 1898) είπε στον φίλο του Εντμουντ Γκους: “Οταν τελείωσα ήμουν τόσο τρομαγμένος που φοβόμουν να ανέβω τις σκάλες και να πάω για ύπνο”.

“Από τις πιο συναρπαστικές ιστορίες”

Η ιστορία προκάλεσε έντονη αντίδραση. Η “New York Tribune” τη χαρακτήρισε ως “μια από τις πιο συναρπαστικές ιστορίες που διαβάσαμε”, Το “Outlook” ως “ευδιάκριτα αποκρουστική”, το “Bookman” “σκληρή και αναληθή”, ο “Independent” “την πιο απελπισμένα κακή ιστορία που θα μπορούσαμε να διαβάσουμε στη λογοτεχνία”.

Η ιστορία του Τζέιμς επηρέασε άμεσα άλλους λογοτέχνες, όπως τον Τζόζεφ Κόνραντ και την “Καρδιά του σκότους”. Οπως και τους δημιουργούς της ταινίας “Οι άλλοι” το 2001. Το 1954, όπερα του Μπέντζαμιν Μπρίτεν βασίστηκε σε αυτήν και το 1971 ο Μάρλον Μπράντο πρωταγωνίστησε στην ταινία τρόμου “The Nightcomers”, κ.α. “Το στρίψιμο της βίδας” χαρακτηρίζεται από αριστουργηματική πλοκή και διαβάζεται το ίδιο αχόρταγα και σήμερα.

20228659_10156487380033345_1320393257934451502_n

Πηγή:

theguardian, “Pure evil – Colm Tóibín on The Turn of the Screw”

*Στην Ελλάδα το βιβλίο κυκλοφορεί από εκδόσεις Μίνωας, Βακχικόν, Οξύ, Ζαχαρόπουλος, Αγρα, Καστανιώτη, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Θωμά Κώτσια, Γράμματα.

 

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Σπούδασε αθλητική δημοσιογραφία και παρά την αγάπη και την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία, συνεχίζει να ασχολείται με το αθλητικό ρεπορτάζ. Έχει εργαστεί σε εφημερίδες, περιοδικά, ραδιοφωνικούς σταθμούς, κάνοντας βιβλιοπαρουσιάσεις