Σε τεντωμένο σχοινί. «Ρίττερ, Ντένε, Φος», του Τόμας Μπέρνχαρντ στο Θέατρο Τέχνης

| 16/12/2019

Η αγία οικογένεια. Μη νιώσετε ενοχές για την απουσία του εθνικού προσδιορισμού. Η οικογένεια είναι αγία και δεν είναι μόνο ελληνική. Είναι κομμάτι πολύτιμο για το κυρίαρχο σύστημα, για τον καπιταλισμό. Τα πρώτα “μη”, τα πρώτα “πρέπει”, οι πρώτες οδηγίες εκεί εκφράζονται και επιβάλλονται. Το θέμα είναι πώς επιβάλλονται. Υπάρχουν δύο τρόποι: ο άμεσα αυταρχικός, δεσποτικός και ο ύπουλος, αυτός που κρύβεται πίσω από την ψευδαίσθηση δημοκρατίας και ανεκτικότητας. Το μεγάλωμα ενός παιδιού είναι πολύ σοβαρή υπόθεση, ίσως η δυσκολότερη αποστολή του ανθρώπου. Χωρίς να ρωτάς φέρνεις έναν άνθρωπο στον κόσμο και θες, πρέπει να τον διαμορφώσεις. Το σημείο καμπής είναι η αποφυγή του ολοκληρωτισμού. Αν η φροντίδα γίνει εμμονή, η αγάπη θηλιά και το ενδιαφέρον ασφυκτικό, τότε ο άνθρωπος που κάνει τα πρώτα του βήματα στον κόσμο δύσκολα θα μάθει να περπατά ευθεία, ή όπως θέλει. Οι καταβολές και οι προσλαμβάνουσες των προηγούμενων γενεών όταν προβάλλονται αφιλτράριστες πάνω στο παιδί, τότε το βάζουν να περπατήσει σε τεντωμένο σχοινί δίχως δίχτυ ασφαλείας. Αν πέσει όλοι ξέρουν τον υπεύθυνο. Τον άμεσα υπεύθυνο. Αν τα καταφέρει και περάσει στην απέναντι όχθη πάλι όλοι ξέρουν τον υπεύθυνο. Αν όμως μείνει στη μέση του σχοινιού και απλά πηγαίνει από την μία άκρη στην άλλη, τότε δεν υπάρχει ευθύνη, αλλά τρέλα! Τρέλα χωρίς επαρκείς αποδείξεις, τρέλα γιατί ασφαλής εξήγηση δεν υπάρχει, τρέλα γιατί πρέπει να αποσείσουμε τις ευθύνες μας και την άρνηση του κόσμου να δεχτεί αυτούς που τον αμφισβητούν, αμφισβητούν τα θεμέλιά του, την οικογένεια. Ο «ιερός» θεσμός της οικογένειας διαλύεται όταν οι ανθρώπινες σχέσεις αναλύονται εξαντλητικά. Η εξάντληση φτιάχνει το εύθραυστο δίχτυ ασφαλείας και η ζωή συνεχίζεται. Στο θέατρο ευτυχώς που υπάρχει ο Τόμας Μπέρνχαρντ για να μας θυμίζει ότι αν θέλουμε να μάθουμε το «γιατί» της πορείας μας αρκεί να κοιτάξουμε τον καθρέφτη. ΄Η να κάτσουμε σ’ ένα τραπέζι και να τα πούμε μεταξύ μας.

Το «Ρίττερ, Ντένε, Φος», στο «Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν» είναι μια μοναδική εμπειρία. Εμπειρία γιατί σε αναγκάζει να επιστρέψεις εκεί που έχεις αφήσει όσα σε διαμόρφωσαν, να τα ξαναδείς και να μην τα αφήσεις αν δεν καταλάβεις τι σημαίνουν για σένα και την οικογένειά σου. Ο Μπέρνχαρντ σε πιέζει μέχρι να «ματώσεις» ψυχικά, να εξουθενωθείς σωματικά. Ο λόγος του εύστοχος γιατί δεν νοιάζεται για τίποτα παρά μόνο για αυτό που έχει να πει. Δεν υπολογίζει καθωσπρεπισμούς, κανόνες και κοινωνικές συμβάσεις. Αυτά πολεμά! Τα πολεμά απαιτώντας την αλήθεια ή τουλάχιστον τον πιο αληθινή προσπάθειά μας. Και εκεί χωρά ο πόνος, το γέλιο, η σύγκρουση, καταστάσεις ατόφιες ανόθευτες και καθαρισμένες από την υποκρισία της αρμονικής συνύπαρξης σ’ έναν κόσμο που προωθεί την ιδιώτευση, τον καιροσκοπισμό και την άκρατη φιλοδοξία που φτάνει μέχρι την κατάκτηση του κόσμου! Φτάνει μέχρι τον θάνατο και ο Μπέρνχαρντ δεν φοβάται να «αγγίξει» τον θάνατο σε όλες τους τις μορφές. Οι τρεις του ήρωες μπαίνουν στην αρένα του πατρικού σπιτιού και ξεκαθαρίζουν τους λογαριασμούς τους. Οι συντελεστές της παράστασης τολμούν να ακολουθήσουν και δικαιώνονται

Η παράσταση είναι η αποθέωση της ερμηνείας. Λουκία Μιχαλοπούλου, Στεφανία Γουλιώτη, Αργύρης Ξάφης στη κόψη του ξυραφιού. Ο Μπέρνχαρντ τους προκαλεί και αυτοί ανταποκρίνονται. Ο δυϊσμός, καθενός διαφορετικός, τους οδηγεί και φτιάχνει πρόσωπα ξεχωριστά. Η Λουκία Μιχαλοπούλου που ερμηνεύει τη «Ρίττερ» είναι κυνική, ανασφαλής, τολμηρή, επιθετικά γοητευτική. Η Στεφανία Γουλιώτη που ερμηνεύει την «Ντένε» είναι υποταγμένη (όπως και η «Ρίττερ») στον αδερφό της και το δείχνει με την εκδήλωση των ψυχαναγκασμών της, με τις εμμονές της, με την υπερβολική ευαισθησία και τα συχνά ξεσπάσματα κλάματος. Ο Αργύρης Ξάφης (ερμηνεύει τον «Φος») υποδύεται τον τρελό, αλλά αυτόν που οι άλλοι θεωρούν τρελό. Καταιγιστικός, αντιμετωπίζει τις εκ διαμέτρου αντίθετες ψυχικές καταστάσεις ιδανικά, καταγγέλλει, σπαράζει, αγριεύει, συμπονά και δεν έχει ίχνος ψέματος. Φυσικά, δίχως τη στέρεη βάση που τους έδωσαν η Μαρία Πρωτόπαππα στη σκηνοθεσία και ο Γιώργος Δεπάστας στη μετάφραση, δεν θα βλέπαμε αυτό το αποτέλεσμα.

Το μίνιμαλ σκηνικό και οι φωτισμοί του Σάκη Μπιρμπίλη εξυπηρετούν τη δράση, δίνουν τον απαραίτητο χώρο. Σημαντική η συμβολή της Κατερίνας Φωτιάδη στη κίνηση (ο τρόπος που στήνει το σερβίτσιο στο τραπέζι η Γουλιώτη είναι άψογος). Όπως πρέπει τα κοστούμια του Αγι Παναγιώτου, διακριτική αλλά καίρια η ηχητική παρέμβαση του «Λόλεκ», ενώ αξιοπρόσεχτο το styling του Θοδωρή Μπουρνέλη. Το «Ρίττερ, Ντένε, Φος» είναι μια καλοκουρδισμένη παράσταση που σου δίνει τα πάντα συναισθηματικά. Τίποτα δεν περισσεύει.


Info

«Ρίττερ, Ντένε, Φος», στο «Θέατρο Τέχνης Κάρολους Κουν» (έως 12 Ιανουαρίου)

Σκηνοθεσία: Μαρία Πρωτόπαππα

Μετάφραση: Γιώργος Δεπάστας 

Ερμηνεύουν: Λουκία Μιχαλοπούλου, Στεφανία Γουλιώτη, Αργύρης Ξάφης

Σκηνικά-φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης. Αντικείμενα-Props: Γεωργία Μπούρα. Κοστούμια: Άγις Παναγιώτου. Sound design: Λόλεκ. Κίνηση: Κατερίνα Φωτιάδη. Styling: Θοδωρής Μπουρνέλης. Βοηθός σκηνοθέτης-εκτέλεση παραγωγής: Μαρία Ξανθοπουλίδου. Β’ Βοηθός σκηνοθέτη: Ιουλία Σταμούλη. Βοηθός σκηνογράφου: Νατάσα Τσιντικίδη. Φωτογραφίες: Δομινίκη Μητροπούλου. Video trailer παράστασης: Μιχαήλ Μαυρομούστακος.

Τους πίνακες στην παράσταση φιλοτέχνησε η εικαστικός Νατάσα Πουλαντζά.

Συμπαραγωγή: Θέατρο Τέχνης-Θέατρο του Νέου Κόσμου-Kart Productions

Παραστάσεις: Πεμ.Σαβ 9:15 μ.μ., Κυρ., Τετ. 8μ.μ.

 Εισιτήρια: 18-10 ευρώ. Ισχύουν ειδικές τιμές

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Σπούδασε αθλητική δημοσιογραφία και παρά την αγάπη και την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία, συνεχίζει να ασχολείται με το αθλητικό ρεπορτάζ. Έχει εργαστεί σε εφημερίδες, περιοδικά, ραδιοφωνικούς σταθμούς, κάνοντας βιβλιοπαρουσιάσεις