Συρία: Πολεμικές ιαχές και ηχηρές (συνένοχες) σιωπές

Μια σειρά γεγονότων και «συμπτώσεων» διαμορφώνουν σκηνικό ευρύτερης σύρραξης

| 09/04/2018

Στόχος επίθεσης αεροπορικής επιδρομής, έγινε αργά το πρωί της Δευτέρας 9 Απριλίου, βάση της συριακής αεροπορίας, γνωστή ως Τ4 ή Τιγιάς, η οποία βρίσκεται ανάμεσα στην πόλη Χομς και στην αρχαία πόλη της Παλμύρας. Ρωσικές και συριακές ανακοινώσεις κάνουν λόγο για ισραηλινά αεροσκάφη F15 τα οποία εξαπέλυσαν την επίθεση, με την ανακοίνωση του ρωσικού στρατού να υποστηρίζει ότι η συριακή αεράμυνα εξουδετέρωσε 5 από τους 8 πυραύλους που εκτοξεύτηκαν.

Η ισραηλινή πλευρά, ακολουθώντας τη συνήθη τακτική που εφαρμόζει, άλλωστε, ακόμη και στο μείζον ζήτημα της κατοχής ή όχι πυρηνικών όπλων, απλώς αρνήθηκε να προβεί σε οποιοδήποτε σχόλιο. Από την άλλη πλευρά, το αμερικανικό Πεντάγωνο τόνισε ότι δεν έχει καμία σχέση με την επίθεση.

Τη βάση Τ4 φέρονται να χρησιμοποιούσαν ρωσικά αεροσκάφη, ωστόσο από ρωσικής πλευράς δεν υπήρξε καμία ανακοίνωση για τυχόν θύματα ή ζημιές. Καμία σχετική ανακοίνωση δεν έγινε ούτε από τη Δαμασκό. Άποψη, βέβαια, για το τι έγινε είχε το γνωστό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το οποίο πρακτικώς έχει έδρα το Κόβεντρι της Βρετανίας και αποτελείται, ουσιαστικά, από έναν Σύρο αντικαθεστωτικό που βρίσκεται εκτός χώρας από το 2000 αλλά υποστηρίζει ότι έχει δίκτυο πληροφοριοδοτών εντός Συρίας. Σύμφωνα με τον Ραμί Αμπντούλ Ραχμάν, λοιπόν, κατά την επίθεση σκοτώθηκαν 14 άνθρωποι, στην πλειοψηφία τους μέλη ιρανικών παραστρατιωτικών οργανώσεων που μάχονται στο πλευρό του συριακού στρατού.

«Σιγή ιχθύος» για τις ισραηλινές επιδρομές σε συριακό έδαφος

Να υπενθυμιστεί ότι η ισραηλινή ηγεσία έχει επανειλημμένως εκφράσει έντονες ανησυχίες και απειλές λόγω της παρουσίας μαχητών ιρανικών παραστρατιωτικών οργανώσεων στο συριακό έδαφος, όπως και για την παρουσία μαχητών της σιιτικής λιβανικής «Χεζμπολλάχ», θεωρώντας ότι οι πρώτοι βοηθούν τη δεύτερη να κατασκευάσει υψηλής τεχνολογίας αντιαεροπορικά ραντάρ τα οποία θα της επιτρέπουν να εντοπίζει εγκαίρως και ν’ αντιδρά σε ισραηλινές επιθέσεις (που να σημειώσουμε γίνονται επί λιβανικού εδάφους).  Γι αυτό και η ισραηλινή αεροπορία είχε πλήξει και τον περασμένο Φεβρουάριο τη βάση Ταγιάς.

Σύμφωνα με το συντηρητικό αμερικανικό think tank Stratfor αυτή είναι μια δορυφορική φωτογραφία που αποδεικνύει ότι η βάση Τ4 υπέστη μεγάλη καταστροφή

Η παράμετρος αυτή, δηλαδή το σταθερό ισραηλινό ενδιαφέρον αλλά και πίεση ακόμη και με εξαπόλυση επιθέσεων κατά συριακού εδάφους, συνήθως «ξεχνιέται»: παρά το ότι πρόκειται για επιθέσεις σε ξένο έδαφος και μάλιστα χωρίς να έχει προηγηθεί καμία απολύτως ενέργεια που να δίνει έστω ένα πρόσχημα για αυτές. Και εννοείται ότι εφόσον «περνούν απαρατήρητες», δεν καταδικάζονται κιόλας από κανέναν.

Κατά τον Guardian, η ισραηλινή ηγεσία είχε «δυσαρεστηθεί» με την πρόθεση του προέδρου Τραμπ να αποσύρει ένα μέρος των αμερικανικών δυνάμεων που βρίσκονται στη βόρεια Συρία. (Γιατί στη Συρία, στο πλαίσιο της «εκστρατείας κατά του ISIS, δρουν επίγειες δυνάμεις αλλά και αεροσκάφη, από σειρά τρίτων χωρών, όπως οι ΗΠΑ, η Γαλλία κλπ., πέραν όσων συστηματικά «πληροφορούμαστε» από τα ΜΜΕ και είναι κυρίως η Ρωσία, το Ιράν και η Τουρκία, προσφάτως, λόγω της εισβολής στη βόρεια Συρία και της κατάληψης της πόλης Αφρίν).

Χρονικές συμπτώσεις και επιλεκτικό ενδιαφέρον για «χημικές» καταγγελίες

Η χρονική συγκυρία και το γενικότερο σκηνικό που έχει στηθεί έχει επίσης πολύ μεγάλη σημασία. Η επίθεση στην αεροπορική βάση Ταγιάς συμπίπτει σχεδόν χρονικά με την άφιξη στην Ντούμα λεωφορείων για να μεταφέρουν προς τη βόρεια Συρία τους μαχητές της  ακραίας ισλαμιστικής οργάνωσης «Τζάις αλ Ισλάμ», η οποία ήταν και η μόνη που είχε παραμείνει στην πόλη καθώς οι άλλες, στο πλαίσιο αντίστοιχων συμφωνιών είχαν αποχωρήσει. Όπως έγινε γνωστό από κάθε άλλο παρά φιλοσυριακές ή φιλορωσικές πηγές, όπως πχ ο Guardian (και έχει τη σημασία του ότι ΔΕΝ διαψεύδεται από πηγές προσκείμενες στους τζιχαντιστές) στο πλαίσιο της συμφωνίας που «έκλεισε» οριστικά την Κυριακή το απόγευμα (δηλαδή λιγότερο από ένα 24ωρο μετά τις πληροφορίες για τη χρήση χημικών στην Ντούμα) οι μαχητές της «Τζάις αλ Ισλάμ», μαζί με τις οικογένειές τους όπως και όποιον άλλον πολίτη της Ντούμα το επιθυμεί, θα αποχωρήσουν για τη βόρεια Συρία, σε περιοχές που βρίσκονται υπό τον έλεγχο αντικαθεστωτικών δυνάμεων.  Έχει ενδιαφέρον ότι παρά το ότι επισήμως είναι γνωστό ότι η οργάνωση χρηματοδοτείται, καταρχήν, από τη Σ. Αραβία και μαχητές της εκπαιδεύονται, από το Πακιστάν, επισήμως οι «ευαίσθητες» σε τέτοια θέμα αμερικανικές και ευρωπαϊκές αρχές, δεν την χαρακτηρίζουν τρομοκρατική οργάνωση.

Μαχητές της Jaysh al Islam με τις οικογένειές τους αποχωρούν από την Ντούμα, το πρωί της Δευτέρας 9 Απριλίου 2018. Σύμφωνα με πληροφορίες που δεν έχουν διασταυρωθεί, αποχώρησαν λίγο περισσότερα από 150 άτομα.

Σύμφωνα με πληροφορίες από το Λευκό Οίκο,  τη Δευτέρα ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ συνομίλησε τηλεφωνικώς με τον Γάλλο ομόλογό του Μακρόν κατά την οποία συμφώνησαν να «ανταλλάξουν πληροφορίες για τη φύση των επιθέσεων με χημικά που καταγγέλθηκε ότι έγιναν το Σάββατο στην  Ντούμα και να συντονίσουν την αντίδρασή τους». Πάντως, προς το παρόν, η γαλλική προεδρία εμφανίζεται προσεκτική ως προς την υιοθέτηση εκδοχών για το ποιος ευθύνεται για την καταγγελθείσα επίθεση στην Ντούμα.

Υπενθυμίζεται ότι ο Γάλλος πρόεδρος, μόλις τον Φεβρουάριο, μετά από μια ανάλογη καταγγελία για επίθεση με χημικά από τις συριακές δυνάμεις είχε θέσει ως «κόκκινη γραμμή» για ενεργότερη, μαζικότερη στρατιωτική εμπλοκή της Γαλλίας στη Συρία τη χρήση χημικών. Ταυτόχρονα είχε παραδεχθεί ότι μέχρι στιγμής οι γαλλικές μυστικές υπηρεσίες ΔΕΝ έχουν αποδείξεις ότι οποτεδήποτε έγινε καταγγελία για χρήση χημικών στη Συρία τα τελευταία χρόνια, ένοχος ήταν ο συριακός στρατός και το καθεστώς Άσαντ.

Κούρδοι γιατροί στο Αφρίν καταγγέλλουν, σε συνέντευξη Τύπου, τη χρήση αερίου χλωρίνης από την τουρκική πλευρά

Και έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ότι οι εξαγγελίες του αυτές συνέπεσαν χρονικά με τις καταγγελίες Κούρδων για χρήση χημικών (και μάλιστα αερίου χλωρίνης όπως αυτό που τώρα καταγγέλλεται ότι χρησιμοποιήθηκε στην Ντούμα) από την εμπροσθοφυλακή του τουρκικού στρατού στην επιχείρηση «Κλάδος Ελαίας», δηλαδή από τους Σύρους αντικαθεστωτικούς του FSA –Ελεύθερος Συριακός Στρατός- που έχουν ενισχυθεί από σειρά μαχητών ακραίων ισλαμιστικών οργανώσεων-, οι οποίες ουδέποτε δημοσιοποιήθηκαν πλατειά αλλά δεν φάνηκε να ενοχλούν και κανέναν.  Ο Ερντογάν, στις καταγγελίες του Συμβουλίου Υγείας του Αφρίν, είχε απαντήσει ότι η χρήση έγινε από τους Κούρδους και τους συμμάχους τους που έχουν πρόσβαση σε τέτοια χημικά.

 Πληροφοριοδότες με ιστορικό ψευδών και διαστρέβλωσης

Όσον αφορά, δε, την επίθεση με χημικά στην Ντούμα υπάρχουν ορισμένα σημεία που και πάλι αξίζουν λίγο μεγαλύτερης προσοχής: Για άλλη μια φορά οι καταγγελίες προέρχονται από πηγές που έχουν αποδειχτεί ότι αποτελούν εκπροσώπους μόνο αντικαθεστωτικών και δεν είναι διόλου «ανθρωπιστικές οργανώσεις».  Οργανώσεις όπως το μονοπρόσωπο Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στη Συρία με το θολό και ουδέποτε διασταυρωμένο «δίκτυο πληροφοριοδοτών» ή τα «Λευκά Κράνη» είναι πια γνωστό σχεδόν σε όλους (εντάξει, στο Χόλλυγουντ και στα Όσκαρ παίρνει λίγο χρόνο παραπάνω να φτάσουν οι ειδήσεις) ότι κάθε άλλο παρά αξιόπιστες πηγές μπορούν να θεωρηθούν. 

Μάλιστα, οι ισχυρισμοί τους σε σειρά περιπτώσεων, όπως το προπαγανδιστικό πυροτέχνημα της πολιορκίας της πόλης Μαντάγια το 2016 έχουν καταρριφθεί όχι μόνο ως ανυπόστατοι αλλά και ως μεθοδική διαστρέβλωση της πραγματικότητας, με βάση μαρτυρίες ΜΚΟ και οργανώσεων, που κάθε άλλο παρά φιλο-Ασαντικές τις λες, όπως πχ ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός ο οποίος συνεργάζεται με την Ερυθρά Ημισέληνο στη Συρία και της οποίας τα μέλη, παρά το ότι δρουν μέσα στις ίδιες περιοχές που διατείνονται ότι βρίσκονται τα «Λευκά Κράνη» και οι συναφείς «εθελοντές», υποστηρίζουν ότι έχουν αντιμετωπίσει περιστατικά με σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα αλλά ποτέ δεν κατάφεραν, μέσα από τις εξετάσεις που έκαναν, να αποδείξουν ότι πρόκειται για χρήση χημικού παράγοντα στις περιοχές που οι αντικαθεστωτικοί υποστηρίζουν ότι έγιναν επιθέσεις από το καθεστώς Άσαντ.

Χαλέπι: χρήση αμάχων, κυρίως παιδιών, ως ανθρώπινη ασπίδα

Χαρακτηριστικό στοιχείο, επίσης, της διαστρέβλωσης της πραγματικότητας, είναι ότι μετά από τις αλλεπάλληλες καταγγελίες από τις τζιχαντιστικές οργανώσεις που δρούσαν στο Χαλέπι ότι ο συριακός στρατός χρησιμοποιούσε αμάχους ως «ασπίδα», ειδική Επιτροπή του ΟΗΕ παρουσίασε έκθεση με στοιχεία που αποδείκνυαν το ακριβώς αντίθετο: ότι οι αντικαθεστωτικοί χρησιμοποιούσαν αμάχους ως ανθρώπινη ασπίδα. Και ούτε ο ΟΗΕ μπορεί να θεωρηθεί φιλο-Ασαντικός.

Σε όλα αυτά, θα μπορούσε κάποιος να προσθέσει και μόνο την απλή λογική. Μια λογική που θέτει το εξής ερώτημα: Για ποιο λόγο, σε μια σύγκρουση, η πλευρά του νικητή, αυτού που ετοιμάζεται να επαναθέσει υπό τον έλεγχό του μια ολόκληρη περιοχή, (επίσης αυτό είναι μια παράμετρος που «παραβλέπεται» συνήθως: δεν πρόκειται για αμφισβητούμενες περιοχές αλλά για συριακό έδαφος και από μόνο του αυτό έχει μια σημασία), να ρίξει χημικά για να εξοντώσει ή τουλάχιστον να εξοργίσει όσο δεν πάει περαιτέρω, τον κόσμο που από την επόμενη μέρα θα βρίσκεται στη δικαιοδοσία του;  Πρόκειται περί ενός λογικού (και στρατιωτικού και πολιτικού) άτοπου που ουδείς μπορεί ν’ απαντήσει σοβαρά εκτός και αν επαναλάβει τα γνωστά περί «τόσο αιμοβόρου Άσαντ» που τον ενδιαφέρει να έχει γη χωρίς κόσμο. Ελαφρώς προβληματικό και αυτό εν τέλει ως προς τα συμφέροντα του ίδιου αυτού του «αιμοβόρου Άσαντ».

Αλλά και η πρόσφατη εμπειρία είναι διδακτική: η επίθεση που εξαπέλυσαν οι ΗΠΑ και οι «πρόθυμοι» στο Ιράκ το 2003 έγινε με το πρόσχημα της ύπαρξης απαγορευμένων όπλων, κάτι που τελικά δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ. Το ίδιο έγινε και στην περίπτωση της Λιβύης, όπου επίσης δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ.  Αντίθετα, αποδεδειγμένες πρωτοφανείς σφαγές που αγγίζουν τα όρια της γενοκτονίας, όπως αυτή που βρίσκεται σε εξέλιξη όλα τα τελευταία χρόνια στην Υεμένη υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας, παραμένουν επιμελώς στο περιθώριο της ειδησεογραφίας και κυρίως της οργής και του αποτροπιασμού.

Ποιος ελέγχει τι, στα τέλη Μαρτίου 2018, επί συριακού εδάφους

Με δύο βασικούς αντίπαλους άξονες ιμπεριαλιστικών – περιφερειακών δυνάμεων να έχουν σχεδόν διαμορφωθεί στην ευρύτερη περιοχή της Μ. Ανατολής και κεντρικό, προς το παρόν, πεδίο δράσης την πολύπαθη Συρία, η οποιαδήποτε ενέργεια, καταγγελία, δράση ή αντίδραση, δεν μπορεί παρά να εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο. Αυτό δεν σημαίνει ούτε ότι θα μείνουν ως έχουν οι άξονες  μέχρι τέλους, ούτε ότι μπορεί κάτι να προβλεφθεί. Σίγουρα, όμως, δεν πρέπει να «αφομοιώνονται» βεβαιότητες χωρίς καν ερωτηματικά, ιδιαίτερα όταν υπάρχει «βεβαρημένο παρελθόν» όταν η «παρτίδα» αφορά την παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων και εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές. Μοναδική βεβαιότητα μπορεί να είναι μόνο η υιοθέτηση μιας σαφούς ξεκάθαρης θέσης ενάντια σε οποιαδήποτε πολεμική κλιμάκωση στη Συρία ή στην ευρύτερη περιοχή που θα πυροδοτήσει ανεξέλεγκτες καταστάσεις, μιας θέσης ενάντια σε οποιονδήποτε «τείνει» να διαμορφώνει συνθήκες στην κατεύθυνση αυτή με οποιονδήποτε τρόπο, μιας θέσης ενάντια σε ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς και σχεδιασμούς, στους οποίους ολοένα ενεργότερα εμπλέκεται μέσα από τη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ και τις συμμαχίες της και η Ελλάδα.

 

–Στην κεντρική φωτογραφία του άρθρου απεικονίζεται ισραηλινό F15 κατά την απογείωσή του από στρατιωτική βάση στην έρημο Νεγκέβ, σε απροσδιόριστη χρονική στιγμή.

Ανάμεσα στις δύο μεγάλες αγάπες, την ψυχολογία και τη δημοσιογραφία, την μία την σπούδασε και την άλλη την έκανε επάγγελμα. Καμβάς το διεθνές ρεπορτάζ. Eκεί που δυστυχώς οι ζωές γίνονται ακόμη αριθμοί. Αγαπημένη ερώτηση: γιατί. Αγαπημένο μέσο: οι λέξεις, γραπτές ή ραδιοφωνικές. Μετά κόπων και βασάνων, κατάφερε να ολοκληρώσει διδακτορική διατριβή, όπου αποπειράθηκε να συνδυάσει πολιτική φιλοσοφία και σύγχρονες εξελίξεις.