Ασπρουλιάρη άκου!
Ενα mixtape για την Αφροαμερικανική χειραφέτηση
Πενήντα χρόνια πριν, στις 15 Οκτώβρη του 1966, ιδρύθηκε το κόμμα των Μαύρων Πανθήρων, η πιο ριζοσπαστική οργάνωση που υπήρξε στα πλαίσια του Αφροαμερικανικού λαού των ΗΠΑ και η οποία αποτέλεσε την κορύφωση, συνάμα και το όριο του κινήματος της Μαύρης Δύναμης.
Οι Μαύροι Πάνθηρες επιχείρησαν να συνδυάσουν τον αντί-φασισμό, τον αντί-ιμπεριαλισμό και στοιχεία του κομμουνιστικού κινήματος, μπολιάζοντας κατ’ επέκταση το Αφροαμερικανικό απελευθερωτικό κίνημα με αυτά. Αποτέλεσαν το τρίτο κύμα της Black Power, μετά το ρεύμα του Martin Luther King και του Malcolm X και έγιναν γνωστοί παγκόσμια με την τακτική της οργάνωσης της έμπρακτης αλληλεγγύης, της ενεργητικής πολιτικής ανυπακοής και της ένοπλης αυτοάμυνας.
Το Black Power Movement, το οποίο χτυπήθηκε με όλους τους τρόπους από το αμερικανικό κατεστημένο (κατασταλτική βία, δολοφονίες, φυλακίσεις, δικαστικές πλεκτάνες, εξαγορά και ενσωμάτωση) δεν ήταν μόνο ένα κοινωνικό, φυλετικό και πολιτικό κίνημα. Αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για εκατοντάδες μουσικούς και καλλιτέχνες, διαμορφώθηκε και ως ένα πολιτιστικό ρεύμα, το οποίο συνέβαλλε καθοριστικά στη πιο δημιουργική περίοδο της μαύρης μουσικής την δεκαετία του 60, του οποίου η κληρονομιά φτάνει μέχρι και τις μέρες μας που το Black Lives Matters αναδεικνύει το πόσο ανολοκλήρωτα έχουν μείνει τα αιτήματα και οι διεκδικήσεις εκείνης της εποχής.
Θα ξετυλίξουμε λοιπόν το κουβάρι της Μαύρης Δύναμης μέσα από τραγούδια και μουσικές που απέδειξαν για μία ακόμη φορά ότι η δημιουργική συγχώνευση του ριζοσπαστικά πολιτικού με το ριζοσπαστικό καλλιτεχνικό είναι που δημιουργεί το διαχρονικό και το ουσιώδες.
Το 2012 κυκλοφόρησε ένα βιβλίο από τον Pat Thomas το «Listen Whitey! The Signs and Sounds of Black Power 1965-1975», το οποίο συνοδεύτηκε και από το ομότιτλο σάουντρακ και έχει συλλάβει το πνεύμα, το κλίμα και χαρακτηριστικές ηχογραφήσεις αυτής της ανατρεπτικής και συνάμα δημιουργικής περιόδου. Στο εξώφυλλό του συναντάμε τον Huey P Newton, εκ των ιδρυτών του κόμματος των Μαύρων Πανθήρων, φωτογραφημένο γυμνό από τη μέση και πάνω να κρατά τον αγαπημένο του, όπως έλεγε δίσκο το Highway 61 Revisited του Bob Dylan (μέρες που είναι…).
Δεν θα περιοριστούμε βέβαια στα κομμάτια του Listen Whitey, πέρα από ορισμένα από αυτά που «δανειστήκαμε» από αυτό. Όσο αφορά τα κομμάτια των δεκαετιών του ’60 και του ’70 υπάρχουν και οι συλλογές «Stand up and be counted» του 1999 και «Black and Proud The Soul Of The Black Panther Era» vol I και II το 2002 και 2005 αντίστοιχα. Βέβαια δεν είναι δυνατό για τις «αντοχές» και το ρόλο του toperiodiko.gr να συμπεριλάβουμε όσα κομμάτια θα έπρεπε. Ελπίζουμε αυτό το mixtape να εμπνεύσει τους αναγνώστες για μια πιο ενδελεχή αναζήτηση
Ξεκινάμε με τη μεγάλη Nina Simone και το Ι wish I knew how it would feel to be free από το άλμπουμ της Silk & Soul του 1967. Τότε που η τζαζ εμπνεύστηκε από τον αγώνα για τα πολιτικά δικαιώματα.
O James Brown δεν θα μπορούσε να λείπει από το αφιέρωμά μας. Εδώ τον βρίσκουμε, πολύ πριν γίνει ένας εκ των πιο επιτυχημένων επιχειρηματιών της μουσικής βιομηχανίας, στο τραγούδι που έγινε ύμνος της μαύρης νεολαίας της δεκαετίας του ’60. Say It Loud I’ m Black and I’ m Proud από τον Νονό της soul. Το κομμάτι το έγραψε ο συνεργάτης του Brown Alfred “Pee Wee” Ellis και κυκλοφόρησε το 1968.
H Marlena Shaw, η μεγάλη φωνή της Soul και του μαύρου φεμινισμού, τραγούδησε το κομμάτι ύμνο της μαύρης γυναίκας το Woman of the Ghetto το 1969 στο άλμπουμ της Spice of life. Την προσοχή σας σε μια καλλιτέχνιδα στης οποίας τα τραγούδια οφείλει πολλά το hip hop μιας και έχει σαμπλαριστεί πολλαπλώς και ποικιλοτρόπως.…
Συνεχίζουμε με τους The Last Poets και την επανάσταση που έρχεται. Ποιητές του δρόμου στήριζαν τις λυρικές τους εξαγγελίες πάνω σε μινιμαλιστικούς ρυθμούς αφρικάνικων κρουστών και λειτούργησαν, μαζί με τους Watts Prophets, ως πρόδρομοι του hip hop. Στο When The Revolution Comes είναι χαρακτηριστική η κριτική τους στον αναπτυσσόμενο κομφορμισμό κομματιών του αφροαμερικάνικου πληθυσμού. Το κομμάτι τους είναι από το πρώτο τους άλμπουμ με τίτλο το όνομα τους το 1970.
Η επανάσταση όταν θα έρθει δεν πρόκειται να «τηλεοπτικοποιηθεί». Η μαχητική κατάθεση του Gill Scot Heron από το δίσκο του Small Talk at 125th and Lenox το 1970, αποτελεί μια διαχρονική πρόσκληση του μαύρου αδερφού να πάψει να παραπλανάται από τις καταναλωτικές συνήθειες του καπιταλισμού.
Οι The Lumpen, μπάντα αποτελούμενη από μέλη των μαύρων πανθήρων και κάτι σαν συγκρότημα – όργανο, κυκλοφόρησαν το 1970 σε αυτοέκδοση του κόμματος το 45άρι Free Bobby Now για την υπόθεση της απελευθέρωσης του Huey P. Newton.
Η Elaine Brown υπήρξε ενεργό μέλος των Μαύρων Πανθήρων. Το 1968 ηχογράφησε με τη βοήθεια του κόμματος το άλμπουμ Seize the time το οποίο κυκλοφόρησε το 1969. Εδώ την ακούμε στο Until we free του 1971.
Συνεχίζουμε με τους The Flames, το συγκρότημα του James Brown, και το Stand up and be counted που κυκλοφόρησε ως 45άρι βινύλιο το 1971.
Η επιστροφή ενός μαύρου στρατιώτη από το Βιετνάμ δεν ήταν και το ευκολότερο πράγμα στην Αμερική της δεκαετίας του ’70. Ο Marvin Gay περιγράφει αυτή την εμπειρία στο What’s Happening Brother από το δίσκο What’s Going On του 1971.
H Esther Marrow, γνωστή πλέον ως Queen Esther Marrow και μια από τις μεγαλύτερες φωνές της σόουλ και της τζαζ, υπήρξε ακτιβίστρια των πολιτικών δικαιωμάτων στο πλάι του Martin Luther King. Εδώ την ακούμε στο Things Ain’t Right από το άλμπουμ της Sister Woman του 1972.
Ο Malcolm X υπήρξε έμπνευση για πολλούς ανθρώπους. Ένας από αυτούς ήταν και ο καλλιτέχνης της reggae, Earl Sixteen, ο οποίος ηχογράφησε το ομώνυμο κομμάτι προς τιμή του Malcolm X το 1975. Η reggae άλλωστε ιδεολογικά συνδέεται απόλυτα με τις πρώιμες μορφές έκφρασης του κινήματος της Μαύρης Δύναμης, με το μέντορά της Marcus Carvey και την επιστροφή στη μαμά Αφρική.
Κάνουμε ένα χρονικό άλμα φτάνοντας στο 1988 και στο γκρουπ που πέρασε τη φιλοσοφία του Black Power στο hip hop όσο λίγα. Οι Public Enemy στο It takes a million of nation to hold us back, ανατρέπουν την εφηβική αλητεία των Beastie Boys και του Fight for your right to party με το Party for your right to fight επαναφέροντας τη σωστή ροή των πραγμάτων…
O Paris είναι ένας ακόμη ράπερ και μουσικός που έχει εμπνευστεί από τους Μαύρους Πάνθηρες. Εδώ τον ακούμε στο Make way for a panther από το άλμπουμ του Sleeping with the enemy του 1992.
Έχουν αποκαλεστεί “νέοι μαύροι πάνθηρες του hip hop”. Το δίδυμο των Μ1 και Stickman, γνωστό ως Dead Prez, ταρακούνησαν για τα καλά την Αμερική και το hip hop το 2000 με το άλμπουμ τους Let’s get free. Εμπνευσμένοι από ιστορικές φυσιογνωμίες του black Power και τους Μαύρους Πάνθηρες φυσικά, ραπάρουν για την φτώχεια την καταστολή, τα ελλείμματα εκπαίδευσης των φτωχών γειτονιών και τον ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ. Επιλέγουμε το Hip hop (it’s bigger than) γιατί όντως είναι κάτι μεγαλύτερο από το hip hop και την ίδια τη μουσική…
Πάμε στη Κούβα για να συναντήσουμε την Assata Shakur μέλος των Μαύρων Πανθήρων που ζήτησε πολιτικό άσυλο στο νησί από το 1984 για να γλιτώσει από τουλάχιστον βέβαιη φυλάκιση, καθώς κατηγορείται για πυροβολισμό αστυνομικού το 1973. Την Assata συνάντησαν οι Asian Dub Foundation και ηχογράφησαν το Reluctant Warrior το οποίο και συμπεριλαμβάνεται στο Black & Proud vol II του 2005.
Θα κλείσουμε αυτό το αφιέρωμα με ένα κομμάτι εξαιρετικά και τραγικά επίκαιρο με τα όσα συμβαίνουν το τελευταίο διάστημα στις ΗΠΑ. Aπο το πολύ σημαντικό άλμπουμ Hard Truth Soldiers vol I του Paris του 2006, που σημειωτέον συμμετέχουν μεταξύ άλλων οι Dead Prez και οι Public Enemy, ακούμε τον Mc Ren να ραπάρει Still Ain’t Free.
