«Χρυσή Αυγή: Προσωπική Υπόθεση»

Μπαίνοντας στο μυαλό και την καρδιά του κτήνους

| 21/12/2016

Επτά χρόνια πέρασαν από τη δυναμική εμφάνιση του νεοναζιστικού κόμματος της Χρυσής Αυγής, στο κεντρικό πολιτικό σκηνικό. Επτά χρόνια ποτισμένα με το αίμα και τα δάκρυα του Παύλου, του Λουκμάν, των μανάδων τους, όλων των θυμάτων της μαφιόζικης οργάνωσης, που έχει κάτσει στο εδώλιο κατηγορούμενη για μια σειρά εγκλημάτων.

Παρόλα αυτά, 380.000 άνθρωποι δεν δίστασαν το 2015 να χτυπήσουν τους δολοφόνους φιλικά στην πλάτη, να κάνουν χειραψία με τα ματωμένα χέρια τους και τελικά να τους ψηφίσουν, παρά την ανάληψη πολιτικής ευθύνης για τη δολοφονία Φύσσα από τον αρχηγό της, Ν. Μιχαλολιάκο.

Ο Γ. Ρουπακιάς με τον βουλευτή της Χ.Α. Ι. Λαγό στην εκδήλωση της οργάνωσης στον Μελιγαλά στις 15/9/2013

Ο Γ. Ρουπακιάς με τον βουλευτή της Χ.Α. Ι. Λαγό στην εκδήλωση της οργάνωσης στον Μελιγαλά στις 15/9/2013

«Μα τι σκατά έχουν στο κεφάλι τους, τελικά, οι χρυσαυγίτες (ψηφοφόροι);» θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς, εύλογα. Το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ της Αγγελικής Κουρούνη «Χρυσή Αυγή: Προσωπική Υπόθεση» επιδιώκει να δώσει κάποιες απαντήσεις γύρω από επίμονα ερωτήματα:

Για ποιο λόγο οι κυρίες με το ντεκαπάζ, που κατοικοεδρεύουν σε πολυτελή σπίτια στο Άλιμο και τη Γλυφάδα, όχι μόνο ψηφίζουν αλλά συμμετέχουν ενεργά στην εγκληματική οργάνωση;

Γιατί ο παππούλης των λαϊκών συνοικιών, με το θλιμμένο βλέμμα, που αναφέρει ότι παλιά ήταν αριστερός, πηγαίνει στα συσσίτια «μόνο για Έλληνες»;

Πώς ο πρώην αξιωματικός του στρατού, και όπως αυτό-παρουσιάζεται καλός οικογενειάρχης, κατέχει σπάνια αντίτυπα από το «Ο Αγών μου» του Χίτλερ και υποστηρίζει κυνικά «Έρχονται οι μουσουλμάνοι από το Πακιστάν και προσπαθούν να μου εμφυτεύσουν τη θρησκεία τους, μου ζητάνε δικαιώματα και έρχονται για τζιχάντ στην Ελλάδα»;

Τι σπρώχνει πρώην μεγαλοστέλεχος εταιρείας που έχασε τη δουλειά του, να πει οn camera κατά τη διάρκεια προεκλογικής δουλειάς της ΧΑ, ότι «αν έγινε τελικά το ολοκαύτωμα δεν το κάναμε εμείς»;

Γιατί νεαρή άνεργη «πρώην ψηφοφόρος του ΠΑΣΟΚ, με φίλους αριστερούς», όπως λέει η ίδια, φτάνει στο σημείο να πιστεύει ότι «τα παιδιά της Χρυσής Αυγής στον Πειραιά είναι τρισεύγενα»;

Τι ενώνει τις ιστορίες αυτών των ανθρώπων – με τη διαφορετική ταξική θέση, μόρφωση, ηλικία, φύλο – οδηγώντας τους να στοιχιστούν κάτω από τα ματωβαμμένα λάβαρα των νεοναζί; Πώς ψηφοφόροι διαφορετικών κομμάτων (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ) έφτασαν να βάζουν τους δολοφόνους στη Βουλή; Γιατί υποκύπτουν οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας στην κρυφή… γοητεία του πιο βάρβαρου κινήματος που γέννησε η σύγχρονη ιστορία;

gd1

Η χιλιοειπωμένη απάντηση, «είναι η κρίση, ηλίθιε», δεν φαίνεται να αρκεί στην Ελληνογαλλλίδα δημοσιογράφο και σκηνοθέτιδα, Αγγελική Κουρούνη. Έτσι, έχοντας ήδη στο ενεργητικό της δύο ταινίες με αντικείμενο τη ΧΑ, αποφάσισε να εργαστεί εντατικά προσπαθώντας να μπει στην καρδιά και το μυαλό του κτήνους. Επί πέντε ολόκληρα χρόνια (2009 – 2015) κατέγραφε σκηνές από εκδηλώσεις της νεοναζιστικής οργάνωσης, ενώ πήρε δεκάδες συνεντεύξεις από πρωτοκλασάτα και απλά μέλη, ψηφοφόρους της ΧΑ αλλά και αντιφασίστες ακτιβιστές και δημοσιογράφους, διανοητές, πολιτικούς, ηθοποιούς, ιερωμένους, συγκεντρώνοντας πάνω από 100 ώρες πρωτότυπου υλικού.

Άλλωστε το προσωπικό στοίχημα πίσω από αυτή τη δουλειά είναι φανερό τόσο στον τίτλο του ντοκιμαντέρ όσο και στη δική της αφήγηση: «Ο σύντροφος μου είναι Εβραίος, ο ένας γιος μου γκέι, ο άλλος αναρχικός κι εγώ αριστερή φεμινίστρια, κόρη μεταναστών. Αν η Χρυσή Αυγή έρθει στα πράγματα το μονό μας πρόβλημα θα είναι σε ποιο βαγόνι θα μας βάλουν.»

Η δημοσιογραφική έρευνα της Κουρούνη είναι βαθιά, διεισδυτική, μακριά από απλουστεύσεις και μανιχαϊστικά σχήματα και συνθήματα. Αν κα η ίδια έχει μια ριζωμένη αντιφασιστική θέση, που διαπερνά όλο το ντοκιμαντέρ, μπαίνει στα σπίτια και τα σαλόνια των μελών της ΧΑ, τους ακολουθεί στα γραφεία και τις εκδηλώσεις τους, δίνοντάς τους το μικρόφωνο, σκιαγραφώντας έτσι το πορτρέτο του χρυσαυγίτη της διπλανής πόρτας. Έτσι έρχονται στην επιφάνεια όλοι εκείνοι οι εσωτερικοί μηχανισμοί που τους κινητοποιούν: φτώχεια, εξαθλίωση, προϋπάρχον εθνικιστικό υπόβαθρο, παράλογη και παραλυτική ξενοφοβία, η αίσθηση του ανήκειν και μιας φρούδας «αντισυστημικότητας».

angelique

Παράλληλα φωτίζεται: η απολύτως ιεραρχική δομή της εγκληματικής οργάνωσης, οι αγαστές σχέσεις της με το στρατό, την αστυνομία, τις δικαστικές αρχές αλλά και την Εκκλησία, η κρατική ασυλία που έχαιρε από τη δεκαετία του ’80, ο ασυνάρτητος, λαϊκιστικός, βαθιά αντιδραστικός δημόσιος λόγος της και οι γκεμπελικές μέθοδοι παραπλάνησης που χρησιμοποιεί, αλλά και οι δίαυλοι επικοινωνίας βαθιά παγιωμένων αντιλήψεων μερίδας της ελληνικής κοινωνίας με τη ρατσιστική ιδεολογία του ναζισμού.

Η Κουρούνη με την κάμερα στραμμένη πάνω στα πρόσωπα και με τις επίμονες και μεθοδευμένες ερωτήσεις της προκαλεί σύγχυση στα υποκείμενα της έρευνάς της, ενώ συχνά αυτά εκτίθενται απροκάλυπτα. Αλλά ακόμα και όταν κάνουν τις «αθώες περιστερές», με ένα εύστοχο και γρήγορο μοντάζ και την παρουσίαση των πραγματικών γεγονότων, η αλήθεια αποκαθίσταται.

Ιούλιος 2013: Ο Γ. Ρουπακιάς δύο μήνες πριν από τη δολοφονία του Π. Φύσσα με τον βουλευτή της Χ.Α. Ηλ. Παναγιώταρο σε συσσίτιο μίσους στην Αθήνα

Ιούλιος 2013: Ο Γ. Ρουπακιάς δύο μήνες πριν από τη δολοφονία του Π. Φύσσα με τον βουλευτή της Χ.Α. Ηλ. Παναγιώταρο σε συσσίτιο μίσους στην Αθήνα

Για παράδειγμα, χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του υπόδικου βουλευτή Παναγιώταρου που δηλώνει «μάθαμε για τον Ρουπακιά μετά τη δολοφονία κανείς δεν τον γνώριζε» και αμέσως μετά ακολουθεί η σκηνή με τον δολοφόνο του Παύλου Φύσσα, που πλησιάζει τον βουλευτή και συνομιλεί φιλικά μαζί του, σε συσσίτιο μίσους έξω από τα γραφεία της Χρυσής Αυγής το 2013.

Το ντοκιμαντέρ αποτελεί παραγωγή της Omnia TV με συμπαραγωγούς το γαλλικό κανάλι Arte και τη Yemaya Productions υπό την αιγίδα των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα, της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ. Προβλήθηκε πρώτη φορά στην Ελλάδα στο 18ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης τον Μάρτιο και συνεχίζει το ταξίδι του σε κινηματογραφικά φεστιβάλ και αλλού, έχοντας αποσπάσει βραβεία και διακρίσεις. Παρόλα αυτά αξίζει να επισημανθεί ότι στην Ελλάδα δύσκολα βρίσκει αίθουσα, όπως επισημαίνει η Κουρούνη.

Ωστόσο, ο ιστορικός χώρος του κινηματογράφου «Αλκυονίς» (Ιουλιανού 42-46), θα φιλοξενήσει μια ακόμη προβολή του ντοκιμαντέρ (την δεύτερη) αυτή τη φορά παρουσία της σκηνοθέτιδας, την Πέμπτη 22 Δεκεμβρίου στις 22:00 με συμβολικό εισιτήριο 3€ (τα έσοδα θα διατεθούν στον χώρο για τη φιλοξενία του).

*Περισσότερες πληροφορίες για το ντοκιμαντέρ μπορείτε να βρείτε ΕΔΩ

Από πιτσιρίκα ήθελε να «δουλέψει ένα φεγγάρι αλογάκι σε λούνα παρκ» (βλέπεις κάτι είχε πιάσει το αυτί της από το ποίημα της Τζένη Μαστοράκη, Δούρειος Ίππος). Τελικά δεν τα κατάφερε και ασχολήθηκε με πιο πεζά πράγματα όπως η ιστορία και η δημοσιογραφία. Από το 2008 γράφει στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο.