Το «Νήμα» είναι μια κραυγή και μια αγωνία γεμάτη ωμότητα. Μια εφιαλτική αναπαράσταση της ζωής. Μια –κατά Francis Bacon- προσέγγιση των ανθρώπινων μορφών και σχέσεων. Με βίαιες και βάναυσες εσωτερικές συγκρούσεις που φτάνουν στα όρια της σωματικού τρόμου. Το «Νήμα» είναι η σύγχρονη ιστορία της χώρας από την αρχή της δικτατορίας και έπειτα. Και τέλος είναι ένα παράδειγμα της πορείας του νέου ελληνικού σινεμά.
«Δεν είναι παράνοια του μυαλού μου (σ.σ. ο ρατσισμός) μα ένας κοινωνικός τρόμος και ένας κίνδυνος ορατός σε κάθε μπάτσο, κάθε αφεντικό, στον καθένα» δηλώνει ο μαύρος στοχαστής, συγγραφέας και αγωνιστής πολιτικών δικαιωμάτων James Baldwin στο καθηλωτικό ντοκιμαντέρ «Δεν είμαι ο νέγρος σου»
Ένα πολύ μεγάλο μέρος των ιστοριών που λέγονται και των σεναρίων που υλοποιούνται προϋποθέτει την μοναξιά και την αποξένωση του χαρακτήρα. Ισχύει παντού και πάντα. Ο σύγχρονος κόσμος μοιάζει θλιβερός.
Σπάνιο και σπουδαίο σινεμά που λείπει πραγματικά στις μέρες μας στην καλύτερη παράδοση των ανοιχτών τοπίων της Αμερικής και την ανοιχτοσύνη των ανθρώπων. Ένα αυθεντικό πορτρέτο ενός αυθεντικού ανθρώπου και μιας αυθεντικής ζωής, τόσο γλυκόπικρα τρυφερό, τόσο ευαίσθητο και με μια φυσιογνωμία τόσο σπάνια όμορφη. Ο Harry Dean Stanton στον τελευταίο του ρόλο τιμάει τον κινηματογράφο.
Από την πρώτη στιγμή που αυτοί οι δυο κύριοι μίλησαν, έγραψαν και υπήρξαν… το όλο δομημένο σύστημα συνταράχθηκε τρομοκρατημένο. Γι’ αυτό και η βιομηχανία του κινηματογράφου ποτέ δεν τους έπιασε… στη κάμερα τους. Ο Raoul Peck – ο μαύρος σκηνοθέτης από την Αϊτή – όμως ήρθε να επαναφέρει την ιστορική ισορροπία και ο Μαρξ και ο Ένγκελς σταματάνε να είναι κάδρα και μετατρέπονται σε αυτό που ήταν πραγματικά: οι πιο καθοριστικές προσωπικότητες της ιστορίας.
Αυτή η ταινία είναι φασισμός: όπως ο ήρωας που ηρωοποιείται έτσι και ο σκηνοθέτης που τον δημιουργεί. Ο κινηματογράφος στην χειρότερη κατρακύλα του. Άψογο αφηγηματικό στυλ για ένα απαράδεκτο (με κάθε κυριολεξία) ιδεολογικό περιεχόμενο.
Είναι 1η Μάη του 1944. Τα μεγάφωνα του στρατοπέδου αρχίζουν να ανακοινώνουν τα ονόματα, και τα διακόσια το ένα μετά το άλλο και ο λαός χάνει το ένα μετά το άλλο του παιδί, το έναν μετά τον άλλο φορέα ανθρωπιάς… «Από τον γιο μου θα την φάτε, κουφάλες!» θα ακούσουμε. Μια δήλωση αξιοπρέπειας. Λαϊκή. Λεβέντικη. Αυθεντική. 200 εκτελεσμένοι κομμουνιστές. Αυτή είναι η υπογραφή.
Η 21 Οκτώβρη σηματοδοτεί τα 50 χρόνια από την μέρα που ο φωτογράφος του Magnum Marc Riboud τράβηξε την διάσημη φωτογραφία που θα γινόταν έμβλημα του κινήματος ενάντια στο πόλεμο του Βιετνάμ.
Η κρατική πολιτική της υποχρεωτικής αλλοίωσης – αν όχι της υποχρεωτικής λήθης – είχε πάντα άλλα σχέδια. Η διδάσκουσα ιστορία εξάλλου μόνο για τέτοιου τύπου δολιοφθορές είναι ικανή. Μέχρι που η συλλογική «μνήμη» επιστρέφει εκδικήτρα. Αυτή την μνήμη που ο Νίκος Καβουκίδης ξαναοπλίζει.
Ο Kaurismaki είναι με τους «λάθος». Έχει το θάρρος να τα χώνει και στους κινηματογραφικούς κανόνες και στους εθιμοτυπικούς κανόνες και στα γούστα του εκάστοτε κοινού και στα γούστα της εκάστοτε εποχής. Και η τελευταία του ταινία είναι άλλο ένα θαυμάσιο πολιτικό και πάντα επίκαιρο παράδειγμα.