«Το μαύρο και το άσπρο συμβολίζουν την ελπίδα και την απόγνωση στην οποία για πάντα η ανθρωπότητα θα είναι υπόδουλη», λέει ο Robert Frank. Αυτή η αντίθεση που υπάρχει παντού γύρω μας και εκφράζεται με τούτα τα δύο «μη χρώματα». Φως και σκοτάδι. Μέρα και νύχτα. Ο θάνατος και η ζωή.
Το “νερό” σαν παγκόσμιο στοιχείο επαναφέρει την ισορροπία, την φυσική αρμονία, την κοινή συνείδηση, την συλλογική μνήμη, το δίκαιο των ανθρώπων.
Τα ανθρώπινα, γήινα ένστικτα του έρωτα, της σεξουαλικής ελευθερίας, η αγιοσύνη της ζωής, η αγιοσύνη της γυναικείας ομορφιάς, η αγιοσύνη του ανθρώπινου σώματος γίνονται ένα συμβολικό μέσο αντίστασης στον κοινωνικό και πνευματικό καθωσπρεπισμό.
Στην ταινία του, ο ούγγρος Lazlo Nemes δεν ξύνει επιδερμικά. Σκάβει και ξανασκάβει, ώσπου βρίσκει την νοσηρότητα του ναζισμού και στην αιτία όπως και στις συνέπειες. Σε ατομικό όπως και σε συλλογικό επίπεδο. Προσπαθεί και καταφέρνει να μην προβάλει μια ιστορία του Άουσβιτς, ενός Άουσβιτς που υπήρξε και τελείωσε όπως έχουμε μάθει, μα να μετατραπεί ως έργο τέχνης σε ένα μόνιμα ανοιχτό παράθυρο: να βλέπουμε, να ακούμε, να σκεφτόμαστε την ναζιστική κόλαση συλλαμβάνοντας συνειρμικά την έκταση της στο κάθε παρόν. Κατασκευάζοντας ευθύνες. Ταυτοποιώντας και εξισώνοντας το βλέμμα του κεντρικού χαρακτήρα με το δικό μας.
Βαθιά φιλοσοφημένο και στοχευμένο ιδεολογικά, μα δίχως να είναι δυσνόητο με περιττούς πλατειασμούς, η ταινία του Larrain βασίζεται στη περιεκτικότητα όλων των στοιχείων της κινηματογραφικής αφήγησης, αποτελώντας το πιο ώριμο έργο του.
Με τον “Αστακό” ο Λάνθιμος αναπτύσσει τα στοιχεία που σε επίπεδο φόρμας ορίζουν το προσωπικό του ύφος. Ωστόσο, χρειάζεται στο μέλλον να απεμπλακεί από τις αβαθείς και σχηματικές προβληματικές, περικλείοντας στο κάδρο ένα σύνολο ιδεών που να μπορούν να ταράξουν τις νοητικές και συναισθηματικές ανάγκες του κοινού.
★★☆☆☆ Η νέα ταινία του Paolo Sorrentino που πιάνει το νήμα των μεγάλων συμπατριωτών του παρελθόντος, προβάλλεται ήδη στις αίθουσες. Και φυσικά, είναι όμορφη. Αλλά…
Ο πολιτικοποιημένος δημιουργός ήρθε για λίγες ώρες στην Αθήνα και κατέθεσε τις απόψεις του πάνω στη νέα του ταινία, τον κινηματογράφο, την πολιτική, τον Καζάν και τους κριτικούς που δεν είδαν με καλό μάτι την τελευταία του δημιουργία.