Οι εκπαιδευτικοί, λοιπόν, με τη βοήθεια ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών και άλλων αρμόδιων φορέων βρίσκονται ενώπιον πολλών «ερωτημάτων» που χρήζουν ουσιαστικής απάντησης, με πρώτο και κυρίαρχο εκείνο το «εσύ τι σημαίνεις;» που θα εκφράσουν τα παιδικά προσφυγικά μάτια.
Άσεμνο, λοιπόν, για το πιο διαδεδομένο προπαγανδιστικό εργαλείο του σύγχρονου δυτικού κόσμου, το Facebook, δεν είναι το γυμνό κορίτσι που τρέχει με εγκαύματα τρίτου βαθμού να σωθεί από τις βόμβες ναπάλμ, αλλά το μήνυμα το οποίο περιέχει.
Η σοσιαλδημοκρατία και η «κλασική» δεξιά έχουν αντικειμενικό πολιτικό συμφέρον να εμφανίζουν τις συνέπειες του συστήματος που υπηρετούν, όπως πχ την προσφυγιά, ως «αιτίες» της ανόδου του φασισμού, σε μια προσπάθεια να ετεροκαθορίσουν την ουσία της αντιδραστικής πολιτικής τους έναντι της ρατσιστικής ρητορικής του μίσους.
Εικοσιεπτά χρόνια μετά την «ανθρώπινη αλυσίδα» του «Βαλτικού Δρόμου», η Εσθονία, η Λετονία και η Λιθουανία «υπομένουν» τα δεινά της καπιταλιστικής παλινόρθωσης με «ενέσεις» ρατσισμού και φασισμού.
Δυο περιστατικά που το ένα αλληλοδιαδέχεται το άλλο και φανερώνουν για μια ακόμα φορά την αυθαιρεσία της αστυνομίας και τη βία που με νομιμοποίηση ασκείται από τους φορείς της στο όνομα της δικαιοσύνης.
Το νησάκι Ελις απέναντι από τη Ν. Υόρκη, που «υποδεχόταν» τους μετανάστες στις ΗΠΑ των αρχών του αιώνα, είναι απλό «πταίσμα», μπροστά στα ανατριχιαστικά «οράματα» των Ευρωπαίων σοσιαλδημοκρατών και των «αντιπάλων» τους.
«Να ζήσουμε, να τους θυμόμαστε» ως είχαν όμως, με τις θετικές και τις αρνητικές τους πλευρές κι όχι μέσα από ιδεατές κατασκευές και, έστω και ασυνείδητα, ενός photoshop της μνήμης.
Η συγγνώμη αναδεικνύεται ως μέσο που δημιουργεί ένα συναίσθημα εσωτερικής απελευθέρωσης για τα λάθη του παρελθόντος και ένα σημείο εκκίνησης διαφορετικής πορείας για το μέλλον. Κι αυτό βεβαίως αφορά στην ειλικρινή συγγνώμη, όχι σ’ εκείνη που «παραχωρείται» τύποις, για να χύνονται κροκοδείλια δάκρυα για τα δεινά που μαστίζουν την ανθρωπότητα.
Η φιλοσοφία το εξηγεί, η πολιτική το εκμεταλλεύεται (και πρέπει να το κάνει), η Ιστορία το αποδεικνύει, η τέχνη το επιβεβαιώνει. Μια ματιά στον φακό και ο λαός ο ίδιος ουρλιάζει πολιτικά μέσα στα κάδρα του. Μπορεί να μην ρωτήθηκε ποτέ για το τί πρέπει να γίνει. Μα τα ερωτήματα τα δικά του, απλά, καφενετζίδικα, έμφυτα ή και ανόητα, είναι σίγουρα ερωτήματα.
Απροσχημάτιστη «δήλωση» συνέχειας της ίδιας αντιδραστικής πολιτικής στον πολιτισμό συνιστά ο «πολιτιστικός» απολογισμός της επίσκεψης του πρωθυπουργού, Α. Τσίπρα στην Κίνα.