Emily St. John Mandel: «Σταθμός έντεκα»

Ατενίζοντας τον «λογοτεχνικό ουρανό» της Mandel

| 19/08/2016

Η Emily Mandel χρησιμοποιεί το βασικότερο υλικό των μεγάλων έργων τέχνης και μεγαλουργεί: Τον χρόνο. Όχι με την έννοια του ημερολογίου ή της καταγραφής γεγονότων, στιγμών, εμπειριών. Τη ρευστότητά του καταφέρνει και αξιοποιεί. Το τρίπτυχο παρελθόν – παρόν – μέλλον χάνει την ακινησία του και αιωρείται στο φανταστικό σύμπαν της συγγραφέως. Η γεννημένη στη βρετανική Κολομβία του Καναδά, Mandel, συνδέει τον μύθο (της) με τη ζωντάνια του χρόνου. Φτιάχνει έναν «λογοτεχνικό ουρανό» στον οποίο κυριαρχεί το βαθύ μπλε και το πορτοκαλί της αυγής. Εκεί θα τοποθετήσει τους ήρωες, την ιστορία, τη δράση της και θα καθηλώσει. Γιατί; Διότι το προσκήνιο γεμίζει με το καθαρό λευκό του μυαλού και το γκρίζο της ταραγμένης καρδιάς.

Η αναφορά σε χρώματα και θεατρικούς όρους δεν είναι τυχαία. Μια χιονισμένη νύχτα ο Αρθουρ Λιάντερ, διάσημος ηθοποιός του Χόλιγουντ, παθαίνει καρδιακή προσβολή πάνω στη σκηνή κατά τη διάρκεια μιας παράστασης του «Βασιλιά Ληρ». Ο Τζίβαν Σόντρι, νεαρός παπαράτσι που σπουδάζει νοσηλευτική, βρίσκεται στο κοινό και σπεύδει να βοηθήσει. Παρά τις προσπάθειες του, ο Αρθουρ πεθαίνει. Λίγο μετά ξεσπά θανατηφόρα γρίπη. Εξαπλώνεται ραγδαία και αφανίζει τον ανθρώπινο πολιτισμό. Είκοσι χρόνια αργότερα, μια ομάδα ηθοποιών και μουσικών ταξιδεύει στους οικισμούς του αλλαγμένου πια κόσμου ανεβάζοντας Σαίξπηρ και παίζοντας μουσική. Η Περιπλανώμενη Συμφωνία. Η ζωή τους είναι ένας καθημερινός αγώνας επιβίωσης.

μαντελ3

Η αφήγηση της Mandel δεν είναι γραμμική. Δεν υπάρχει αρχή και τέλος. Ολοι κινούνται και δρουν σε έναν κόσμο που διαρκώς μεταβάλλεται παρά την καθήλωση του σε ένα αποκαλυπτικό, δυστοπικό, νέο παρόν. Οι αναμνήσεις των προσώπων κάνουν τη σύζευξη παλιού – νέου κόσμου. Η Mandel αφήνει σκόπιμα λογοτεχνικά ίχνη και την κατάλληλη στιγμή επανέρχεται για να ενώσει και να εξηγήσει τα ασύνδετα σημεία. Φροντίζει να αλλάζει τη διανομή στο προσκήνιο και ο αναγνώστης να εστιάζει σε αυτό που έχει μπροστά του. Η παρατήρηση και ανάδειξη των φαινομενικά ασήμαντων λεπτομερειών αναδεικνύουν τον πλούσιο συναισθηματικό κόσμο των χαρακτήρων.

Πραγματικά ένα υποβλητικό μυθιστόρημα που δεν μπορείς να αφήσεις από τα χέρια σου. Η μετάφραση της Βάσιας Τζανακάρη ακολουθεί πιστά τον ρυθμό του κειμένου και αποδίδει με τον καλύτερο τρόπο όσα θέλει να πει και να δείξει η Mandel. Ο «Σταθμός έντεκα» ήταν υποψήφιος για το «National Book Award» και «PEN/Faulkner Award», ενώ κέρδισε το «Arthur C. Clark Award».

Info: «Σταθμός έντεκα», Μετ: Βάσια Τζανακάρη, Εκδ. Ικαρος

μαντελ1

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Σπούδασε αθλητική δημοσιογραφία και παρά την αγάπη και την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία, συνεχίζει να ασχολείται με το αθλητικό ρεπορτάζ. Έχει εργαστεί σε εφημερίδες, περιοδικά, ραδιοφωνικούς σταθμούς, κάνοντας βιβλιοπαρουσιάσεις