Lesson 2nd
Η Πολιτική Οικονομία ως κοινωνική επιστήμη. Με αφορμή ένα συνέδριο
Παρασκευή 6 και Σάββατο 7 Ιουνίου διεξάγεται στο Πάντειο Πανεπιστήμιο το «16ο Ετήσιο Συνέδριο Ελλήνων Ιστορικών Οικονομικής Σκέψης» και η είσοδος είναι ελεύθερη για όποιον θέλει να παρακολουθήσει τις εισηγήσεις. Ο συγκεκριμένος φορέας, μαζί με την Επιστημονική Εταιρία Πολιτικής Οικονομίας, αποτελούν τις σημαντικότερες επιστημονικές συλλογικότητες των οικονομολόγων που δεν εντάσσονται στο κυρίαρχο, νεοκλασικό ρεύμα.
Η στήλη χαιρετίζει το συνέδριο, στενοχωριέται που ανειλημμένες υποχρεώσεις δεν της επιτρέπουν να παρευρεθεί και δράττεται της ευκαιρίας να γράψει δυο κουβέντες για αυτήν την έρμη την Πολιτική Οικονομία και την προσπάθεια μετάλλαξης που έχει υποστεί.
Η Οικονομική Επιστήμη ή Πολιτική Οικονομία, όπως συνηθίζαμε να την αποκαλούμε παλαιότερα, μπορεί να εξακολουθεί να εντάσσεται στις κοινωνικές επιστήμες αλλά αυτό δε φαίνεται να αρέσει καθόλου στους mainstream οικονομολόγους οι οποίοι, σε μία εκδοχή ενός ιδιότυπου επιστημονικού επαρχιωτισμού, προσπαθούν με κάθε τρόπο να αποδείξουν ότι είναι και αυτοί θετικοί επιστήμονες. Από την επικράτηση της οριακής θεωρίας και δώθε, τα θεωρητικά υποδείγματα των οικονομικών δανείζονται συνεχώς έννοιες από τις θετικές επιστήμες, αποκτούν ολοένα και περισσότερες νομοτέλειες, ενώ αποκόπτονται από το κοινωνικό, πολιτικό και ιστορικό τους πλαίσιο. Τα μαθηματικά από εργαλείο στα χέρια της οικονομικής θεωρίας τείνουν να αυτονομηθούν τελείως από αυτή καθώς τα μαθηματικά μοντέλα γίνονται ολοένα και πιο πολύπλοκα, αποβάλλοντας προοδευτικά κάθε ανάγκη θεωρητικής αιτιολόγησης των σχέσεων τις οποίες πραγματεύονται. Η διαδικασία αυτή θα οδηγήσει και στη σταδιακή αντικατάσταση του Political Economy από το Economics προκειμένου και ο τίτλος του αντικειμένου να προσιδιάζει περισσότερο σε θετική επιστήμη (Physics, Mathematics, κλπ). Παράλληλα προωθείται μία νεοκλασική μονοκαλλιέργεια σε όλα τα επίπεδα: στα προγράμματα σπουδών, στα ακαδημαϊκά περιοδικά αλλά κυρίως στο δημόσιο λόγο.
Σε αυτό το πλαίσιο δεν είναι εύκολο να μιλά κανείς για ιστορία της οικονομικής σκέψης γιατί κάτι τέτοιο αναδεικνύει την ύπαρξη μίας ποικιλίας θεωρητικών ρευμάτων με ιστορικό βάθος τα οποία γίνεται προσπάθεια να εξοβελιστούν στο όνομα της μίας και μοναδικής οικονομικής «ορθοδοξίας». Επίσης γιατί υπενθυμίζει ότι στο πέρασμα του χρόνου έχουν κατά καιρούς επικρατήσει, για να υποχωρήσουν στη συνέχεια, διάφορες θεωρητικές προσεγγίσεις και ότι αυτή η διαδικασία που εξαρτάται περισσότερο από ιστορικές, πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες παρά από τη θεωρητική υπεροχή της κυρίαρχης κάθε φορά θεωρίας. Να ευχηθούμε λοιπόν καλή επιτυχία στη διεξαγωγή του συνεδρίου και να ελπίσουμε ότι αυτή θα συμβάλει στην, αναγκαία όσο ποτέ, ανάπτυξη ενός ριζοσπαστικού ρεύματος στην οικονομική σκέψη.
Διαβάστε:
– Ιστορία Οικονομικών Θεωριών και Οικονομική Ιστορία της Ελλάδας του Λ. Τσουλφίδη και Ιστορία της οικονομικής σκέψης: Μια επισκόπηση του Σ. Δρακόπουλου.
– From Political Economy to Economics και From Economics Imperialism to Freakonomics των Δ. Μυλωνάκη και B. Fine. ενώ εδώ μπορείτε να βρείτε τη μετάφραση μίας βιβλιοκριτικής που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “International Socialism”.
– Η πολιτική λογοκρισία εντός της κοινότητας των οικονομολόγων του Γ. Καλλή.
