«Meadowlands», της Λουίζ Γκλικ

Να ξεκινάς με τη μουσική και να τελειώνεις με τον χτύπο της καρδιάς. Έτσι πρέπει να είναι η ποίηση! Θαυμαστικό, τελεία και αποσιωπητικά για να μην τελειώσει ποτέ το ποιητικό έργο. Ο δημιουργός απευθύνει το κάλεσμα και οι χιλιάδες εαυτοί του προσπαθούν να ανταποκριθούν. Πες μου μια ιστορία που να ξεκινά με την πιο προσωπική μελωδία. Μια παράκληση μόνο. Το φινάλε να ανήκει στον χτύπο της καρδιάς. Και η Λουίζ Γκλικ αυτό ακριβώς κάνει στην ποίησή της. Η βραβευμένη με Νόμπελ Λογοτεχνίας ποιήτρια, ανήκει σε αυτούς που αποθέωσαν, και αποθεώνουν, το έργο δεν χάνεται ποτέ, το μεγαλείο των «μικρών» πραγμάτων. Η σκιά και το φως, η τυχαία πινελιά και η ανεπαίσθητη κίνηση που ζει στο διάφανο. Αυτά φτιάχνουν τον ποιητικό ιστό της εν λόγω και κάθε κλωστή είναι δεμένη σε μίσχους λουλουδιών, σε επίμονες κλωστές και σε αποφάσεις καθημερινές. Στην ποιητική συλλογή «Meadowlands» (Εκδόσεις Στερέωμα) όλα αυτά υπάρχουν και γίνονται στήριγμα και ζητούμενο για τον γοητευτικό μύθο που υφαίνει. Στα λιβάδια του δικού μας τοπίου, σε αυτά που κάπου υπάρχουν και σε αυτά που μπορούν να γεμίσουν το μπαλκόνι μας, σε αυτά ξαπλώνουμε και ακούμε τους ψιθύρους και τις κραυγές της ζωής. Και από μύθο σε μύθο πετάμε.

Η Γκλικ σε αυτή τη συλλογή επιβεβαιώνει το άχθος του προσωπικού ταξιδιού. Και ένα είναι το μεγαλύτερο προσωπικό ταξίδι, του Οδυσσέα. Ο ήρωας του ομηρικού έπους είναι αυτός που πάντα κινείται και πάντα επιστρέφει στην Ιθάκη. Και η Γκλικ τι κάνει; Την αέναη επιστροφή του ενός την εντοπίζει στο χάσμα του χωρισμού των άλλων. Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου διαβάζουμε: Η Λουίζ Γκλικ συνυφαίνει την ιστορία ενός σύγχρονου διαζυγίου με την επιστροφή του Οδυσσέα στην Ιθάκη. Κι ενώ το κλείσιμο του κύκλου είναι από μόνο του μεγάλο γεγονός, η ποιήτρια στρέφει το βλέμμα στα απλά, στα τετριμμένα, στους δευτερεύοντες χαρακτήρες της «Οδύσσειας» και αναδεικνύει τον πυρήνα του ατέλειωτου ταξιδιού, της επιστροφής, της κίνησης που δεν σταματά. Εδώ εντοπίζεται η δεξιοτεχνία της Γκλικ να φτιάχνει μύθους και να τους αφηγείται. Ένας απλός, καθημερινός, διάλογος του ζευγαριού που δεν θα μείνει μαζί. Μια ανύποπτη στιγμή του Τηλέμαχου όταν σκέφτεται τη σχέση του με τους φίλους του και το παράπονο της Κίρκης. Η απλότητα του λόγου και η αφτιασίδωτη εικόνα που κρύβει περνά στην αφηγηματική ικανότητα της ποιήτριας.

Το «άγγιγμα» της φωνής της το νιώθεις από το δεύτερο ποίημα [Κανά], ενώ βλέπεις πώς ακολουθεί τους ψιθύρους των ανθρώπινων σχέσεων. Υπάρχουν στιγμές που φτιάχνει εικόνα μέσα στην εικόνα [Νύχτα χωρίς φεγγάρι] και πατά στο καθαρό μέταλλο της αγάπης [Αναχώρηση]. Η Γκλικ εντοπίζει τη σοφία του βιώματος [Ιθάκη] και θέλει να μοιραστεί τα πάντα με τους αναγνώστες [Βροχερό πρωινό]. Φυσικά δεν σταματά να μαθαίνει από τη φύση [Παραβολή της πέργκολας] και με άνεση φωτίζει τις αθέατες πλευρές της «Οδύσσειας» [Η ενοχή του Τηλέμαχου]. Καθετί ανθρώπινο γίνεται πεδίο μάχης και ευλογίας και γι΄αυτό όλα είναι δυνατά. Ακόμα και η σύμπλεξη μουσικής, πουλιού, ανθρώπου [Παραβολή του περιστεριού]. Σε αυτή τη συλλογή υπάρχει και το λυτρωτικό, απελευθερωτικό, χιούμορ [Ο βράχος] και η φυσικά η κατανόηση της ανθρώπινης ψυχής. Υπάρχουν στιγμές που φτάνει μέχρι το σαιξπηρικό προηγούμενο [Η εξομολόγηση του Τηλέμαχου] και στιγμές που ελέγχει τόσο καλά τα συναισθήματα της που σε καθηλώνει. Μας δείχνει ότι δεν υπάρχει «τέλειος γάμος», αλλά ούτε και «καταστροφικό διαζύγιο» [Το όνειρο].

Στο «Meadowlands» βλέπουμε τη σιγουριά του δημιουργού και την ικανότητά του να μπαίνει ανάμεσα στις κραυγές και τους ψιθύρους. Τη μετάφραση σε αυτή την υποβλητική συλλογή έχει αναλάβει ο Χάρης Βλαβιανός. Καθαρή, ουσιαστική και προσεγμένη μεταφραστική δουλειά. Το «Meadowlands» είναι μια στιβαρή, επικών διαστάσεων συλλογή.