New Cool Jazz
Δεν είναι καθόλου καινούρια τούτη η στήλη. Έκανε την πορεία της για αρκετό καιρό, στο παρελθόν («Δίφωνο», «Jazz & Τζαζ») πέρασε στην διαθεσιμότητα και έρχεται και πάλι στο προσκήνιο του φιλόξενου «Περιοδικού». Κυρίως νέες μουσικές θα παρουσιάζει αλλά δεν θα παραλείπει να μεταφέρει δημιουργικές προτάσεις από το κυρίως ρεύμα της δισκογραφίας. Το βασικό χαρακτηριστικό της είναι η συνοπτική αλλά ουσιαστική παρουσίαση των καλλιτεχνικών προϊόντων.
Το καινούριο άλμπουμ των Βρετανών Portico Quartet τιτλοδοτείται «Terrain». Πρόκειται για μια σουίτα σε τρία μέρη επηρεασμένη σαφώς από τον αμερικάνικο μινιμαλισμό και το ευρύ άμπιεντ. Ηχογραφημένο και αυτό κατά την διάρκεια του σκληρού lockdown έφερε τον Duncan Bellamy και τον Jack Wyllie μαζί στο στούντιο τους στο Ανατολικό Λονδίνο όπου μετήλθαν σε μεγάλης διάρκειας αυτοσχεδιασμούς με βάση ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο. Σαξόφωνα, έγχορδα, κρουστά, συνθεζάιζερς και μη- δυτικά όργανα διαμορφώνουν ανατολίτικες μελωδίες δίκην Gamelan μπάντας με αισθητικά δάνεια απ’ τον Ιάπωνα συνθέτη Midori Takada αλλά και απ’ την περιρρέουσα ατμόσφαιρα στον «Καθρέφτη» του σπουδαίου φιλμουργού Ταρκόφσκι.
Η νέα δουλειά του Σουηδού μπασίστα Lars Danielsson αποκαλείται “Cloudland” και θυμίζει αρκετά την τριλογία του «Liberetto». Ή, μάλλον, ακολουθεί τα αισθητικά μονοπάτια της εμπλουτίζοντας τον ήχο με περισσότερο μελωδικά στοιχεία. Σημαντικό ρόλο σε αυτές τις επιλογές παίζει, πέρα από το κουαρτέτο του, ο Νορβηγός τρομπετίστας Arve Henriksen αλλά και ο Grégory Privat στο πιάνο καθώς και ο Magnus Öström (πρώην E.S.T.) στα κρουστά. Στο ύφος του post cool και με άφθονο λυρισμό, οι συνθέσεις του Danielsson εξελίσσονται μελωδικά και ενίοτε ηθελημένα χαλαρά με αυτοσχεδιαστικά σχήματα ανάμεσα στις αρμονικές γραμμές.
Η αυστριακή ηθοποιός Birgit Minichmayr ερμηνεύει εννιά σαιξπηρικά σονέτα στην συλλογή “As An Unperfect Actor – Nine Sonnets by William Shakespeare”, σε μουσικές συνθέσεις του Βαυαρού πιανίστα Bernd Lhotzky που έχει και την ενορχήστρωση. Καίριο ρόλο στο ύφος των κομματιών παίζει η παρουσία του Quadro Nuevo (σαξόφωνα, ακορντεόν, κιθάρα, μπάσο ή κρουστά). Η αλήθεια είναι πως τα ακούσματα ερωτοτροπούν με το ηχητικό κλίμα του Κούρτ Βάιλ αλλά και του Astor Piazzolla. Το τραγούδισμα της Minichmayr είναι πληθωρικό ενώ το όλο πρότζεκτ ανανεώνει απολαυστικά μια τέχνη, μερικών αιώνων, παλιά.
Το ενδέκατο άλμπουμ της Funk Unit, του Σουηδού τρομπονίστα Nils Landgren, με τίτλο -τι άλλο –“Funk Is My Religion” συνεχίζει ακάθεκτα μια πορεία, τριών, σχεδόν δεκαετιών! Λάτρης του τζαζ-φανκ, της σόουλ και του ριδμ εντ μπλουζ – μουσικής που εν πολλοίς στηρίζεται κυριολεκτικά στον ρυθμικό τομέα – εδώ το τεράστιο μπάσο του Magnum Coltrane Price όπως, επίσης, τα ντραμς, το τενόρο σαξόφωνο – η ηλεκτρική κιθάρα και τα κίμπορντς. Όλα τούτα γκρουβάρουν ατελεύτητα με γνώμονα πάντοτε τον στακάτο ρυθμό και γιατί όχι τον χορό. Έτσι κι’ αλλιώς ο Landgren είναι εξαιρετικός στο να μαγειρεύει όλα αυτά.
Το ντεμπούτο του νέου Γερμανού πιανίστα Vincent Meissner, στη σειρά “young german jazz” της ACT, ονομάζεται «Bewegtes Feld”. Με το τρίο των συνομήλικων του, στο μπάσο και στα ντραμς, πειραματίζονται διαρκώς με λιτούς αυτοσχεδιασμούς και ασυνήθιστες μελωδίες. Επιρροές από Dave Brubeck, Paul Bley, Vijay Iver και Pablo Held για να σημειώσουμε μερικές. Ο Meissner δείχνει να κατέχει επαρκώς την ιστορία του τζαζ πιάνου, να την έχει μελετήσει ενδελεχώς και να την εκφράζει μέσω της δικής του εμπειρίας αν κρίνουμε και από τα διάφορα βραβεία που έχει αποσπάσει.
Ηχογραφημένο ζωντανά στο A-Trane του Βερολίνου το “XXXX” του κουαρτέτου των Michael Wollny (συνθεζάιζερ, rhodes, πιάνο), Emile Parisien (σοπράνο σαξόφωνο), Tim Lefebvre (ηλεκτρικό μπάσο, ηλεκτρονικά) και Christian Lillinger (ντραμς, κρουστά) –κουαρτέτου με εξαιρετικούς μουσικούς ικανούς δε για ιδιαίτερους πειραματισμούς. Όντως, εδώ δημιουργούν εντελώς ελεύθερα επιλέγοντας στοιχεία ήχων από ταινίες επιστημονικής φαντασίας και τρόμου αλλά και από τον πρώιμο Jean-Michel Jarre – «κλέβουν» τεχνοτροπίες του Krautrock και μάλιστα των περίφημων Can.Επίσης, χαρακτηριστικά ακούσματα των 70s, 80s και 90s ένθα ο αυτοσχεδιασμός κυριαρχεί κατά κράτος. Ένα, καθαρά, μετά -free jazz πρότζεκτ.
Το πρώτο σόλο άλμπουμ του Νορβηγού σαξοφωνίστα Marius Neset, “A New Down” αποκαλύπτει αυτό που ήδη γνωρίζουμε: ο σημαντικότερος, ίσως, πνευστός της νέας σκανδιναβικής γενιάς μουσικών με άνεση δημιουργεί απολαυστικά μουσικά έργα. Το τενόρο γεμίζει τις «λιτές» συνθέσεις του, επινοεί ηχητικές εικόνες και αυτοσχεδιάζει έτσι ώστε κάθε κομμάτι να έχει συγκρότηση μέσα στην απόλυτη αυτοσχεδιαστική του ελευθερία. Είναι στιγμές που ο ακροατής/τρια οδηγείται μέσα απ’ τις αυξομειώσεις της έντασης σε ατμοσφαιρικά μελωδικά τοπία αλλά και σε πεδία υψηλών εντάσεων. Ο Neset συνεχίζει γόνιμα την μακριά παράδοση του σόλο σαξόφωνου.
Η Σουηδή πιανίστρια, συνθέτρια και τραγουδίστρια, Ida Sand, κυκλοφορεί εν μέσω κορωνοϊού ένα άλμπουμ με δικά της κομμάτια. Το “Do You Hear Me?” ερμηνεύεται από ένα άξιο μουσικό σύνολο μεταξύ των οποίων ο μπασίστας Dan Berglund ( Ε.S.T. και Tonbruket) και ο ντράμερ Per Lindvall. Πέρα από τις συνθέσεις η Sand έκανε και την παραγωγή και αν κρίνουμε εκ του αποτελέσματος τα πήγε περίφημα. Διότι ο δίσκος της με τον συμβολικό τίτλο επιβεβαιώνει την έως τώρα πορεία της: συνεπής ερμηνεία στο ύφος της σόουλ – τζαζ και μάλιστα με ποπ αίσθηση.
Τρεις αρκετά γνωστοί ευρωπαίοι μουσικοί ενώνουν τις δυνάμεις τους για έναν δίσκο με τίτλο, “The New Cool”. Σαφείς οι στιλιστικοί προσανατολισμοί για τον Αυστριακό πιανίστα David Helbock, και τους Γερμανούς Sebastian Studnitzky στην τρομπέτα και Arne Jansen στην ηλεκτρική κιθάρα: νέας κοπής κουλ τζαζ 40s και 50s -εμπλουτισμένης με κλασικότροπα στοιχεία, κυρίως στην τρομπέτα αλλά και στο πιάνο. Υπάρχει, επιπλέον, η ποπ αίσθηση (άκου κομμάτι της Cindy Lauper) και το ροκ (αυτό του Jack Bruce απ’ την θητεία του στους Cream). Στέρεα θέματα και μελωδίες με την υποστήριξη δυναμικού ρυθμικού υπόβαθρου.
Γεννημένος στην Ουρουγουάη, ο κρουστός Diego Piñera, έζησε ενδιάμεσα στην Αβάνα, στην Νέα Υόρκη και στην Λειψία πριν εγκατασταθεί μόνιμα στο Βερολίνο. Στο δεύτερο του άλμπουμ για την ACT, “Odd Wisdom”, συνεργάζεται με τρεις Αμερικανούς μουσικούς –Donny McCaslin (σαξόφωνο), Ben Monder (ηλεκτρική κιθάρα) και Scott Colley (ακουστικό μπάσο) πάνω σε δικές του συνθέσεις και μία του θρυλικού Thelonious Monk. Δεν θα την λέγαμε φιούζιον – τζαζ αλλά αυτοσχεδιαζόμενη στο ύφος της κουλ με πολλά λάτιν ρυθμικά στοιχεία. Τούτων δοθέντων, το κουαρτέτο του Piñera διαθέτει όλες εκείνες τις προϋποθέσεις ώστε να ηχεί δημιουργικά μέσα στον μελωδικό αυτοσχεδιασμό της.
Πολύ ενδιαφέρον τίτλος για το νέο άλμπουμ των Γερμανών Jazzrausch Bigband: «téchne» ενώ πάνω στο εξώφυλλο φιγουράρει η ελληνική λέξη «τέχνη»! Η δεκαπενταμελής τζαζ μπάντα πλαισιώνεται από σημαντικούς καλλιτέχνες της ACT: Nesrine, Jelena Kuljić, Viktoria Tolstoy στα φωνητικά, Nils Landgren -τρομπόνι, David Helbock –πιάνο, πλήκτρα, συνθεζάιζερ, Wolfgang Haffner –ντραμς, Kalle Kalima –ηλεκτρική κιθάρα και Jakob Manz –άλτο σαξόφωνο. Η αίσθηση της τέκνο – τζαζ πανταχού παρούσα · ένα πάρτι υψηλής ηλεκτρονικής ενέργειας, μια γιορτή με πολλά beats και γενικώς ένας δίσκος κατάλληλος ως dance- floor σκηνικό.
Θα χαρακτηρίζαμε το “Cathedral” ως έναν δημιουργικό διάλογο ανάμεσα στον βετεράνο Γερμανό πιανίστα Walter Lang και στον αρκετά νεώτερο του Philipp Schiepek στην nylon string κιθάρα. Με αυτά τα δεδομένα το ντουέτο ερμηνεύει σειρά από συνθέσεις του Lang –συν δύο του Schiepek -σε ύφος μπαρόκ, με επιρροές από Μπαχ. Ένα είδος σύγχρονης ευρωπαϊκής μουσικής δωματίου. Είναι οι απέριττες μελωδικές γραμμές, οι ολοκληρωμένοι αυτοσχεδιασμοί που δίνουν την αίσθηση της γαλήνης και της ομορφιάς των ήχων σε αυτό το καλαίσθητο και ειλικρινές μουσικό έργο κεντροευρωπαίων δημιουργών.
Αλλά και το “First Strings From Marsh” μπορεί άνετα να θεωρηθεί μουσική δωματίου καθότι οι Γερμανοί Florian Willeitner και Igmar Jenner στα βιολιά, το μαντολίνο και τα φωνητικά και ο Αυστριακός Georg Breinschmid στο ακουστικό μπάσο και τα φωνητικά, εννοούν να ερμηνεύουν με άρτια τεχνική, με τέμπο και σε ελεύθερο αυτοσχεδιασμό κομμάτια που συνδυάζουν επιτυχώς κλασική και τζαζ χωρίς να έρχονται σε υφολογική αντίθεση. Είναι ο τρόπος παιξίματος, το νεύρο -η βαθιά αίσθηση της μελωδίας που αναδεικνύουν τις βιβαλντικές μουσικές επιλογές του τρίο.
Για περισσότερες πληροφορίες εδώ: https://www.facebook.com/AN-MUSIC-194639600602630
