Kοινωνία + Κινήματα

No Justice, No Peace στο Ferguson. Και η Αμερική στις φλόγες ξανά.

Για την μη παραπομπή του δολοφόνου αστυνομικού

Κώστας Φουρίκος | 25/11/2014

Η απόφαση βγήκε. Ο δολοφόνος του Φέργκιουσον, Darren Wilson, αθωώθηκε. Στην πραγματικότητα δεν παραπέμφθηκε καν. Ο δημόσιος κατήγορος, Robert McCulloch, δηλώνει ότι οι ένορκοι περιήλθαν σε εξαντλητική εξέταση των στοιχείων και αποφάνθηκαν ότι ο δολοφόνος βρισκόταν σε άμυνα. Το σώμα των ενόρκων (9 λευκοί και 3 μαύροι από μια περιοχή με διαφορετική προφανώς πληθυσμιακή σύνθεση – και ενώ απαιτούνταν τουλάχιστον 9 ένορκοι για την παραπομπή) αποφάνθηκε ότι δεν υπήρχε “πιθανή αιτία” για να απαγγελθούν κατηγορίες στον αστυνομικό.

Η αστυνομία δηλώνει ότι τη Δευτέρα 24 Νοεμβρίου, το Φέργκιουσον έζησε τη χειρότερη νύχτα του. Χειρότερη και από τις χειρότερες του Αυγούστου. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, δηλώνει ότι η κοινωνία πρέπει να αποδεχτεί την απόφαση και προτρέπει να ηρεμήσουν οι εξεγερμένοι. “Hands up, don’t shoot”, φώναζαν όλο το βράδυ οι συγκεντρωμένοι περιμένοντας την απόφαση που αργούσε να ανακοινωθεί. Ήταν η φράση που φώναζε ο άοπλος Μάικλ Μπράουν πριν δολοφονηθεί, σύμφωνα με μάρτυρες. Η απόφαση βγήκε κι “ήταν μετά που πήρε ο ανεμος φωτιά”. Κτήρια, καταστήματα και αυτοκίνητα. Άλλος ένας νεκρός αφροαμερικανός, 20χρονος αυτή τη φορά αναφέρθηκε ότι έχασε τη ζωή του από σφαίρα πυροβόλου όπλου.

Η μητέρα του Brown ξέσπασε όταν άκουσε την είδηση: “Δε νοιάζονται, ποτέ δεν θα νοιαστούν”. Μια φωτιά άναψε από την ανείπωτη οργή και δεν μπορεί να σβήσει με τα δακρυγόνα και τις συλλήψεις των αστυνομικών όλου του κόσμου. Η Αμερική περιμένει αποφάσεις για άλλες τρεις δολοφονίες (υποθέσεις που δεν έχουν κλείσει) από αστυνομικούς από το καλοκαίρι μέχρι και προχθές. Και φαίνεται ότι δεν της έφτασε ένα Λος Άντζελες πριν από είκοσι περίπου χρόνια…

Λίγο πριν ανακοινωθεί η απόφαση η Michelle Alexander, καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο του Ohio και ακτιβίστρια για τα πολιτικά δικαιώματα, δήλωνε:

Ενώ περιμένουμε την απόφαση του δικαστηρίου, θέλω να εκμεταλευτώ την ευκαιρία και να σας πω ένα μεγάλο -μέσα από την καρδιά μου- ευχαριστώ. Σε όλους τους διοργανωτές και τους ακτιβιστές που κατέκλυσαν τους δρόμους μετά την δολοφονία του Michael Brown, που αρνήθηκαν να σταματήσουν να διαδηλώνουν να υψώνουν τις φωνές τους και να ζητάνε δικαιοσύνη. Εξαιτίας τους – εξαιτίας του κουράγιου, της τόλμης, του οράματος και της αντοχής τους- ολόκληρος ο κόσμος έχει στρέψει την προσοχή του σε ότι συμβαίνει σε ένα προάστειο, στο Ferguson του Missouri. O κόσμος δεν παρατηρεί με προσοχή επειδή σκοτώθηκε ένας άοπλος μαύρος νέος από την αστυνομία. Αυτό δεν είναι καν είδηση. Αυτό που έκανε αυτή την δολοφονία της αστυνομίας διαφορετική ήταν ότι ο λαός του Ferguson – ειδικά οι νέοι άνθρωποι- ξεσηκώθηκαν και είπαν: Δεν θα το ανεχτούμε αλλο! Οι ζωές μας “μετράνε”! Οι ζωές των μαύρων στην Αμερική “μετράνε”! Και η κραυγή τους ακούστηκε σε κάθε γωνιά του πλανήτη…

Όντως, οι διαδηλώσεις, οι κινητοποιήσεις, τα δημοσιεύματα, οι εκδηλώσεις, οι καμπάνιες στο ίντερνετ αλλά και στο δρόμο με πικετοφορίες και φυλλάδια, πρακτικά δεν είχαν σταματήσει από τις 9 Αυγούστου μέχρι και σήμερα, σε πολλά σημεία των ΗΠΑ. Τις τελευταίες μέρες οι κινητοποιήσεις πύκνωναν. Το δικαστήριο ετοιμάζονταν να αποφανθεί για το αν θα παραπεμφθεί ο Darren Wilson, ο δολοφόνος αστυνομικός. 12 ένορκοι, 9 λευκοί και 3 μαύροι μετά από “ενδελεχή” έρευνα βρίσκονταν στα πρόθυρα της ανακοίνωσης. Και η αστυνομία είχε αρχίσει να παίρνει τα μέτρα της. Με έκτακτες ανακοινώσεις , συλλήψεις και απειλές. Η Εθνοφρουρά είχε ήδη αναπτυχθεί στο Φέργκιουσον. Από κοντά και οι ρατσιστικές οργανώσεις όπως η Ku Klux Klan.

Η τελευταία μάλιστα, που είχε προσπαθήσει να κινητοποιηθεί και στα γεγονότα του καλοκαιριού “για να προστατεύσει τις περιουσίες των λευκών”, εξέδωσε ανακοίνωση που απειλούσε για επικείμενη χρήση “θανάσιμης βίας” (lethal force) αν οι μαύροι και άλλοι διαδηλατές ξαναβγαίναν στους δρόμους. Άνοιξε μάλιστα βεντέτα με την γνωστή πλέον οργάνωση ακτιβιστών – χακερς Anonymous, που ως απάντηση επιτέθηκαν και κατέλαβαν την ιστοσελίδα και τους λογαριασμούς κοινωνικής δικτύωσης της οργάνωσης των ρατσιστών. Δημοσιοποίησαν μάλιστα και στοιχεία με ονόματα και διευθύνσεις γραφείων, χώρων συγκεντρώσεων και στελεχών τους. Δημοσίευσαν επίσης δύο βίντεο που στοχοποιούσαν τους υπέρμαχους της λευκής φυλής, με τους τελευταίους να απειλούν με εκδίκηση. Πολλοί από τους διαδηλωτές κυκλοφορούσαν και χτες με τις μάσκες Guy Fawkes που έχουν υιοθετήσει και οι Anonymous. Χρήστες του twitter γράφανε για την κατάσταση που επικρατούσε τις τελευταίες ώρες: “Τα οπλοπωλεία κατακλύζονται από λευκούς και οι δρόμοι από μαύρους.” Ήδη μάλιστα δεν άργησαν να εμφανιστούν αναφορές πριν από λίγες ώρες που αναφέρουν πυροβολισμούς προς “ταραχοποιούς” που δεν προέρχοντυαι από την αστυνομία…

Το αριστερό περιοδικό των ΗΠΑ “The Nation” γράφει τις πρώτες στιγμές της ανακοίνωσης για την μη παραπομπή του Wilson:

Πλέον έχει ανακοινωθεί ότι δεν θα απαγγελθούν κατηγορίες στον αστυνομικό Darren Wilson για τη δολοφονία του 18χρονου Michael Brown. Αλλά η ετυμηγορία είχε ήδη γραφτεί στους τοίχους, είχε ακουστεί στις φωνές και είχε αποτυπωθεί στα σώματα των διαδηλωτών που αναζητούσαν δικαιοσύνη. Κανένας από όσους μιλήσαμε δεν πίστευε ότι ο αστυνομικός θα παραπεμφθεί. Κανένας δεν πίστεψε ότι το σύστημα που σκότωσε τον Michael Brown θα νοιαζόταν εκ των υστέρων για την αξία της ζωής του. Όλοι αυτοί προετοιμάζονταν να συνεχίσουν την μάχη.

Και μάλλον αυτή είναι η μεγάλη αλήθεια του τι συμβαίνει από τον Αύγουστο αλλά και τις τελευταίες ώρες στις ΗΠΑ. Σήμερα που -κατά τραγική ειρωνία- συμπληρώνονται 6 χρόνια από την εκλογή Ομπάμα (Νοέμβριος του ’08) οι εικόνες πολλων αφροαμερικανών σε όλες τις γωνιές των ΗΠΑ που δάκρυζαν για τον “πρώτο μαύρο αμερικάνο πρόεδρο”, μοιάζουν πολύ μακρινές. Δεν είναι οι “τρικλοποδιές’ από τους ρεπουμπλικάνους που ο πρόεδρος είχε ως δικαιολογία για τα μέτρα κοινωνικής πολιτικής που δεν πήρε. Δεν είναι μόνο το Γκουαντάναμο που δεν έκλεισε, οι αμερικάνοι στρατιώτες που δεν γύρισαν ποτέ πραγματικά πίσω αλλά ετοιμάζονται για νέες περιπέτειες. Είναι αυτό που σημειώνεται επίσης στο άρθρο του “The Nation”: Ακόμη κι αν ο Wilson παραπέμπονταν αληθινή δικαιοσύνη και ηρεμία δεν θα είχε επικρατήσει στο Ferguson, στο St. Louis, στο Missouri, στην Αμερική. Η παραπομπή του Wilson δεν θα είχε καταφέρει να αποτρέψει τις δολοφονίες που έλαβαν χώρα από τον περασμένο Αύγουστο και μετά: των Kajeime Powell, Vonderrit Myers, Tanesha Anderson, Tamir Rice και Akai Gurley.

Μόνο μια “δικαιοσύνη με διάρκεια” που να αναγνωρίζει ότι “η ζωή των μαύρων μετράει” θα μπορούσε να φέρει ηρεμία.” Η Αμερική του πρώτου μαύρου προέδρου όμως σήμερα περισσότερο από ποτέ δεν φαίνεται ικανή να εγγυηθεί κάτι τέτοιο. Σε μια χώρα και ένα έθνος που έχει χτιστεί πάνω στον λευκό ρατσισμό. Τι σημαίνει δικαιοσύνη σε ένα τέτοιο έθνος, σε μία τέτοια χώρα; Αυτή είναι η ερώτηση που πρέπει να απαντήσουμε,” συνεχίζει το The Nation. “Είναι η ερώτηση που μας ταρακουνάει και δημιουργεί αυτή την άβολη αίσθηση μέσα μας. Είναι το ερώτημα που προκαλεί την μεγαλύτερη αναταραχή.”

Η αναταραχή (unrest) είναι κάτι που τα ΜΜΕ και το κυρίαρχο πολιτικό προσωπικό έχουν δαιμονοποιήσει ειδικά τις τελευταίες ώρες στις ΗΠΑ. Την έχουν κάνει συνώνυμο της βίας. Το μήνυμα του προέδρου, αμέσως μετά την απόφαση, κινούνταν γύρω από αυτόν τον φόβο, οι πύρινοι λόγοι των σχολιαστών επίσης. Όμως μάλλον έφτασε ξανά η ώρα η αναταραχή αυτή να αποδειχτεί ως η μόνη πραγματική ελπίδα και προϋπόθεση ώστε να κατακτηθεί η δικαιοσύνη. Όπως άλλωστε επισημαίνουν πολλοί στις ΗΠΑ, όπως η Michelle Alexander που αναφέρθηκε παραπάνω, αυτή η αναταραχή έκανε την περίπτωση του Michael Brown από τις τόσες άλλες κρατικές δολοφονίες, αυτή κράτησε ζωντανή τη μνήμη του. Σε αυτή τη βάση οι διαδηλωτές στο Ferguson, στο Oakland, στο Los Angeles, στην Νέα Υόρκη και σε όλες τις μεγάλες πόλεις που αυτές τις στιγμές που γράφονται αυτές οι γραμμές κατακλύζουν τους δρόμους των ΗΠΑ κάνουν πολύ καλά που επενδύουν σε μία τέτοια αναταραχή.

Ας μην ηρεμήσουν σήμερα. Ούτε αύριο. Ας μην ηρεμήσουν για πολύ καιρό ακόμη μέχρι να αρχίσουν τα πράγματα να αλλάζουν πραγματικά. Μέχρι τα δάκρυα χαράς να μην αφορούν έναν μαύρο πρόεδρο, ή μαύρο δήμαρχο ή μαύρο αρχηγό της αστυνομίας σε κάποια πολιτεία.

Μέχρι τα δάκρυα χαράς να συναντηθούν και να προκύψουν εξαιτίας μιας νέας πραγματικότητας όπως αυτή που οραματίστηκαν οι ιστορικοί ηγέτες του Black Movement, οι Μαύροι Πάνθηρες, αδερφωμένοι στο νήμα της ιστορίας με τους εργάτες ήρωες του Ludlow και αυτούς των IWW, τους φοιτητές του SDS και τους ακτιβιστές της αμερικάνικης αριστεράς, τους Weather Underground, τους Yippies και τόσους άλλους …

Φαγητό, δουλειές, αξιοπρέπεια, ελευθερία για όλους ανεξάρτητα από το χρώμα, τη φυλή και τη θρησκεία. Μπροστά σε τέτοια “απλά”, καθημερινά και πραγματικά οράματα αξίζει οι διαδηλωτές να παρακούσουν τις προεδρικές και όποιες άλλες συμβουλές. Δεν τις χρειάζονται. Ο Michael Brown δεν τις χρειάζεται. Τα αφροαμερικανάκια στις ΗΠΑ δεν τις χρειάζονται.

Αυτό που χρειάζονται είναι δικαιοσύνη. Και μέλλον.

****

Υστερόγραφο:

[Πριν κάποια χρόνια είχαμε βρεθεί με κάποιους φίλους σε ένα συνέδριο στη μακρινή Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ. Σε ένα συνέδριο επιστημονικό προς τιμή του ριζοσπάστη θεωρητικού Herbert Marcuse. Μία από τις κεντρικές ομιλήτριες ήταν η Angela Davis. Εμβληματική φυσιογνωμία του μαύρου και ευρύτερα ριζοσπαστικού κινήματος στις ΗΠΑ. Συνδεδεμένη με τους Μαύρους Πάνθηρες και μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος για πολλά χρόνια. Η σύλληψη και η στοχοποίησή της από το FBI, πέρα από ένα τραγούδι που έγραψε προς τιμήν της ο Mick Jagger, συγκρότησε ένα μεγάλο παγκόσμιο κίνημα αλληλεγγύης και συμπαράστασης προς το πρόσωπό της.

Η Davis, μαθήτρια μεταξύ άλλων του Marcuse, σε εκείνο το συνέδριο -εν μέσω του Occupy κινήματος- είχε πει κάτι που στριφογυρίζει έντονα στο μυαλό σήμερα στο άκουσμα της απόφασης του δικαστηρίου και του ξεσπάσματος των ταραχών. Η σκέψη της νομίζω ότι συναντιέται πιθανόν και με τις σκέψεις που κατέγραψε το περασμένο καλοκαίρι ο θρύλος του μπάσκετ Kareem Abdul Jabbar , περί ταξικού και όχι μόνο φυλετικού πολέμου στις ΗΠΑ . Δήλωνε τότε η Davis:

“Πρέπει πλέον μέσα σε αυτό το νέο κίνημα να φτιάξουμε μια νέα ενότητα. Μια νέα συμμαχία. Όπου όλες οι επιμέρους ταυτότητες, όλα τα επι μέρους κινήματα που δημιουργούσαμε ένα προηγούμενο διάστημα να συνενωθούν. Να συνενωθούν, χωρίς να σταματήσουν να υπάρχουν αυτοτελώς, δημιουργώντας έτσι μια νέα ενότητα, μια νέα ταυτότητα, μια νέα συμμαχία.”

Η περίοδος των κινημάτων “Occupy – πλατείες – αγανακτισμένοι” έχει περάσει μάλλον ανεπιστρεπτί. Η κατάσταση είναι τέτοια που φαίνεται πλέον να χρειάζονται άνθρωποι όχι μόνο αγανακτισμένοι, αλλά εξοργισμένοι και αποφασισμένοι επίσης. Τα λόγια της Davis όμως ηχούν -απραγματοποιήτα ακόμη- στο μυαλό και δείχνουν να συναντιούνται με τις σημερινές εικόνες λευκών που συνδράμουν τους μαύρους αδερφούς τους σε διαδηλώσεις και συγκρούσεις στην “καρδιά του θηρίου”. Και κάπως έτσι νομίζω ότι μπορούμε να κοιτάμε προς τον ουρανό και με λίγη, τόσο δα, ελπίδα.

Για τον Mike και τον Αλέξη, τον Μπερκίν και τον Παύλο και τόσους άλλους. Γιατί ίσως ξεκινά μια νέα εποχή που ένα τέτοιο νέο κίνημα και μια τέτοια νέα ενότητα, ως πραγματικός μονόδρομος όλων όσων μένουν χωρίς φωνή, χωρίς ζωή, χωρις μέλλον ίσως δεν βρίσκεται πολύ μακριά. Μια τέτοια μεγάλη αναταραχή – όμορφη κατάσταση στη βάση και των όσων συμβαίνουν τις τελευταίες ώρες, ήδη φαίνεται πως ως “φάντασμα” και ως εφιάλτης για τους κυρίαρχους, ξεμύτισε και σουλατσάρει ξανά στους ουρανούς. Πότε πάνω από την Αμερική, πότε πάνω από την Ευρώπη και ίσως σύντομα πάνω από κάθε ήπειρο και γωνιά του πλανήτη… Και η κληρονομιά του ηγέτη των Μαύρων Πανθήρων, Huey P. Newton, ηχεί και πάλι ως απειλή και υπόσχεση στους δρόμους και τις γειτονιές των φτωχοδιαβόλων όλου του κόσμου:

“Η επανάσταση δεν δέχεται κανένα συμβιβασμό. Δεν θα συμβιβαστούμε γιατί το θέμα είναι πολύ βασικό. Αν συμβιβαστούμε είναι σαν να ξεπουλάμε την ελευθερία μας, την επανάσταση. Κι εμείς αρνούμαστε τη σκλαβιά. Καλύτερα να πεθάνουμε παρά να συνεχίσουμε να ζούμε σε αυτή την κατάσταση. Αν συμβιβαστούμε δεν θα χάσουμε μόνο την ελευθερία μας αλλά και την ανθρωπιά μας.” ]

****

Παράρτημα: Διαδηλώσεις, συγκρούσεις ταραχές εξαπλώνονται στις ΗΠΑ (Βίντεο – Φωτογραφίες- συνεχής ενημέρωση)

-Τελευταία ενημέρωση- 25/11/2014 20:55 (ώρα Ελλάδας): Η αστυνομία ανακοινώνει ότι βρέθηκε νεκρός ακόμη ένας (20χρονος αυτή τη φορά) αφροαμερικανός εντός αυτοκινήτου, κοντά στο σημείο της δολοφονίας του Michael Brown. Σύμφωνα με τις πληροφορίες ο νεαρός αφροαμερικανός φέρει τραύμα από πυροβόλο όπλο.

– Στο Φέργκιουσον όπου η αστυνομία και η Εθνοφρουρά είχε αναπτυχθεί στους δρόμους από νωρίς βάζοντας συρματοπλέγματα μπροστά από τα κτήρια της εισγγελίας και της αστυνομίας τα πράγματα δεν άργησαν πολύ να βγουν εκτός ελέγχου. Η οικογένεια είχε ζητήσει να κρατηθούν 4,5 λεπτά σιγής στη μνήμη του Brown για τις 4,5 ώρες που το κορμί τουνεαρού αφροαμερικάνου έμεινε στο δρόμο μετά το χτύπημα του Wilson. Δακρυγόνα, πυρπολήσεις κτηρίων και περιπολικών συνθέτουν το σκηνικό συγκρούσεων που κρατάει ώρες μετά την ανακοίνωση της απόφασης.

– Η ένταση, και η ανησυχία των αρχών, ήταν τέτοια, που τα ξημερώματα η υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας απαγόρευσε προσωρινά τις πτήσεις στο Φέργκιουσον ώστε «να υπάρξει ασφαλές περιβάλλον για την δραστηριότητα των αρχών ασφαλείας».

– Αμέσως μετά την ανακοίνωση της απόφασης του σώματος των ενόρκων, εκατοντάδες διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν στην Τάιμς σκουέρ της Νέας Υόρκης κρατώντας μαύρα πανό που έγραφαν “Ο ρατσισμός σκοτώνει”, “Δεν θα μείνουμε σιωπηλοί”. “Χωρίς Δικαιοσύνη, δεν υπάρχει Ειρήνη”, φώναζε το πλήθος που μεγάλωνε καθώς περνούσε η ώρα αναφερόμενο στην αστυνομία ως Κου Κλουξ Κλαν. Ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις αναπτύχθηκαν στο κέντρο της Νέας Υόρκης, ενώ ελικόπτερα της αστυνομίας πετούσαν πάνω από την περιοχή. Ο διοικητής της αστυνομίας της Νέας Υόρκης επέλεξε να μεταβεί αυτοπροσώπως στην Τάιμς Σκουέρ, όπου κάποιος τού πέταξε ένα κόκκινο υγρό στο πρόσωπο.

– Αλλη ομάδα διαδηλωτών συγκεντρώθηκε στη Γιούνιον Σκουέρ, νοτιότερα στο Μανχάταν, ενώ μία τρίτη πορεία επρόκειτο να φθάσει πεζή μέσω της 7ης λεωφόρου στο Χάρλεμ πίσω από πανό που έγραφε “Δικαιοσύνη για τον Μάικλ Μπράουν”. Στην Ουάσινγκτον, εκατοντάδες διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν μπροστά στον Λευκό Οίκο, φωνάζοντας “Ψηλά τα χέρια, μην πυροβολείτε” και κρατώντας πανό που έγραφαν “Σταματείστε τον ρατσισμό της αστυνομίας” και “Η Ζωή των Μαύρων μετράει”. Το πλήθος των διαδηλωτών κατευθύνθηκε προς το Καπιτώλιο.

– Διαδηλώσεις οργανώθηκαν επίσης στη Βοστόνη, το Λος Αντζελες, τη Φιλαδέλφεια, το Ντένβερ, το Σιάτλ, το Οκλαντ, στο Σικάγο και το Σολτ Λέικ Σίτι.