Pedro Juan Gutierrez: «Βρόμικη σάρκα»

Ο Pedro Juan Gutierrez γράφει για την επανάσταση στην Κούβα. Γράφει για την προσπάθεια των ανθρώπων να επαναστατήσουν και να καταλάβουν την επανάσταση. Μπερδεμένο; Όχι, γιατί όσο μεγάλη κι αν είναι η αποδοχή της αλλαγής ποτέ δεν είσαι προετοιμασμένος να τη δεχτείς και να την κατανοήσεις απόλυτα. Όταν δε υπάρχουν οργανωτικές αδυναμίες και λάθη τακτικής – στρατηγικής, τότε το νέο καθεστώς γίνεται στενάχωρο ενώ δεν θα έπρεπε. Η «Βρόμικη σάρκα» σαν να θέλει να μας δείξει ότι ο Κάφκα είχε δίκιο όταν έλεγε πως «κάθε επανάσταση εξατμίζεται και αφήνει ένα κατακάθι γραφειοκρατίας». Ο Κουβανός συγγραφέας βάζει τη σάρκα απέναντι στη σάρκα και όσο πιο βρόμικη, τόσο πιο καθαρή, επαναστατική.

Οι ήρωες του πασχίζουν να καταλάβουν, να προσαρμοστούν και τη λαϊκή αντιβία των ανταρτών να αποδεχτούν. Ο Φιντέλ Κάστρο και οι σύντροφοί του από τα βουνά της Σιέρα Μαέστρα βρίσκονται στην Αβάνα. Τέλη δεκαετίας ’50, αρχές ΄60 και η Κούβα μπαίνει νέα εποχή. Ο Πέδρο Χουάν και ο Φαμπιάν Κουγκάτ μεγαλώνουν στη νέα Κούβα. Προσπαθούν να περάσουν από την εφηβεία στην ενηλικίωση, να ανδρωθούν, να διαμορφώσουν χαρακτήρα, να φτιάξουν μια ισχυρή προσωπικότητα για να αντέξουν τις υψηλές απαιτήσεις του νέου κόσμου. Ακόμη κι αν το θέλουν δεν μπορούν να ελέγξουν τη σάρκα και όλα όσα αυτή προστάζει. Αυτή ορίζει το παρόν και το μέλλον τους. Αυτή όρισε και το παρελθόν τους.

Οι γονείς τους υπήρξαν δέσμιοι αυτής. Είτε για να επιβιώσουν, είτε για να ικανοποιήσουν τη φιλαργυρία τους, είτε απλά για να μην περιέλθουν σε αχρηστία. Η επανάσταση όμως απαιτεί επαναστατικό πνεύμα ευθυγραμμισμένο με αυτό της νέας ηγεσίας. Πνεύμα στην υπηρεσία της λαϊκής εξουσίας. Αυτό, όμως, είναι αδιανόητο για τους ήρωες του Gutierrez. Γι’ αυτούς είναι πάνω απ’ όλα τα πάθη, οι παρορμήσεις, οι προσωπικές φιλοδοξίες, ο έρωτας, η ηδονή, η ατομικότητα. Ο ένας, ο Φαμπιάν, είναι σεμνός, διακριτικός, σχεδόν αόρατος, δειλός και του αρέσει η κλασική μουσική. Ομοφυλόφιλος. Ο άλλος, ο Πέδρο Χουάν, τολμηρός, άγριος, φιλήδονος και εραστής, εγωιστής, απερίσκεπτος. Η σάρκα θα τους ενώσει. Ο πόνος και η ηδονή μέσα απ’ αυτήν είναι διέξοδος και λύτρωση. Θυσία.

Ο Pedro Juan Gutierrez δεν χαρίζεται στον αναγνώστη. Ο λόγος του είναι ανεπιτήδευτος, σκληρός, όπως και οι συνθήκες εκείνης της εποχής. Στηλιτεύει τις παθογένειες της επαναστατικής Κούβας, αλλά και την ανόητη κληρονομιά της προηγούμενης περιόδου. Ήτοι τον βίαιο προσανατολισμό αγοριών και κοριτσιών στο κουβανικό «Πατρίς – Θρησκεία – Οικογένεια». Το ύφος του ναι, μοιάζει με αυτό του Μπουκόφσκι αλλά συνοδεύεται από την μποέμικη, αντισυμβατική φύση των Κουβανών.

Η μετάφραση ανήκει στην Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη που κατάφερε να ακολουθήσει τον ορμητικό εκφραστικό – γλωσσικό δρόμο του Gutierrez.

Info: «Βρόμικη σάρκα», Μετ: Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη, Εκδ. Μεταίχμιο