Peyman Elahi: Ραπάροντας από το Αφγανιστάν μέχρι το City Plaza

Μια ιδιαίτερη συζήτηση για τη ραπ, τον πόλεμο, την ποίηση, την Ελλάδα και το Αφγανιστάν

Peyman σημαίνει υπόσχεση / συμφωνία στα φαρσί. Επέλεξε να ραπάρει, για να εκφραστεί και επιθυμεί να γίνει “η φωνή” της γενιάς του. Μιας γενιάς που γεννήθηκε και μεγάλωσε ζώντας στο πετσί της τον πόλεμο και την προσφυγιά. “Μα ποιός με πόνο θα μιλήσει για όλα αυτά;” που θα ‘λεγε και ο Αναγνωστάκης. Ήρθε στην Ελλάδα αφού πρώτα πέρασε από το Ιράν στην Τουρκία μαζί με την μητέρα του.

“Στη Χίο,” λέει, “δε θυμάμαι πού ακριβώς, αλλά είχε ένα κάστρο [δίπλα στον καταυλισμό]”.

Δε διάβασε τους -καταπληκτικούς- Πέρσες ποιητές, άκουσε όμως τους ράπερ. Εμπνεύστηκε από αυτούς και αποφάσισε να αρχίσει να γράφει και ο ίδιος. Κατάφερε με την οικογένειά του να βρει στέγη στο City Plaza και νιώθει πολύ τυχερός αλλά και ευγνώμων για αυτό. “Μου αρέσει το City Plaza. Όλοι είναι φίλοι εκεί. Όλοι είναι οικογένεια “ θα πει. Σύντομα θα φύγει για την Αυστρία, έχει ένα αδερφό εκεί.

“Θα γυρίσω όμως σίγουρα στην Ελλάδα μόλις μπορέσω! Εδώ θέλω να ζήσω!”

Είναι ο Peyman Elahi και είναι 19 χρονών. Βρεθήκαμε ένα πρωί του Αυγούστου, με μεταφραστή τον Vahid Pejman τον οποίο και ευχαριστώ πολύ, και τα είπαμε. Για τη ραπ, τον πόλεμο, την ποίηση, την Ελλάδα, το  City Plaza. Τον ευχαριστώ επίσης που με μύησε στο ραπ του Ιράν και του Αφγανιστάν.

[hr]

Από που έρχεσαι και πώς έφτασες εδώ;

[hr]

Με λένε Peyman, από το Αφγανιστάν από την πόλη Μπαμιάν. Είμαι 19. Ήρθαμε παράνομα, σαν πρόσφυγες. Ζούσαμε στο Ιράν. Περάσαμε τα σύνορα, μπήκαμε στην Τουρκία όπου μείναμε λίγο. Μετά πήραμε μια βάρκα περάσαμε τη θάλασσα και φτάσαμε στη Χίο, περίπου 20 μήνες πριν. Από κει περάσαμε στην Αθήνα και από τότε ζούμε στην Αθήνα.

[hr]

Πού στη Χίο;

[hr]

Δε θυμάμαι, αλλά είχε ένα Κάστρο.

[hr]

Στη Σούδα λοιπόν.  Και πώς βρεθήκατε στο City Plaza; Γιατί εκεί;

[hr]

Ήμασταν στον καταυλισμό στη Μαλακάσα. Και είχε τόσο πολύ κόσμο είχε καυγάδες κάθε μέρα. Η μητέρα μου αρρώστησε και ζητήσαμε από τους υπευθύνους εκεί να μας μεταφέρουν κάπου αλλού. Και ήρθαμε στην πόρτα του City Plaza, ξέραμε ότι πρόσφυγες μένουν εκεί. Μείναμε μια νύχτα έξω απ την πόρτα και την άλλη μέρα μας άφησαν να μπούμε.

[hr]

Τι σας είχαν πει για το City Plaza;

[hr]

Στον καταυλισμό είχαμε ένα γείτονα. Όταν αρρώστησε η γυναίκα του  οι γιατροί την έστειλαν στο City Plaza. Μετά μας είπαν ότι είναι καλό μέρος, αν μπορείτε να ‘ρθειτε να πάρετε δωμάτια θα ναι καλό. Και ήρθαμε και μείναμε ένα βράδυ, αλλά τότε η προτεραιότητα ήταν για ανθρώπους από τη Συρία. Μας κράτησαν λοιπόν τα στοιχεία και μας είπαν ότι δεν είχαν τότε χώρο αλλά θα μας τηλεφωνούσαν. Φύγαμε και λίγες μέρες αργότερα μας κάλεσαν και μας είπαν “ελάτε υπάρχει δωμάτιο.”

Μου αρέσει το City Plaza. Όλοι είναι φίλοι εκεί. Όλοι είναι οικογένεια.

Το κοινό μου είναι η γενιά μου. Οι Αφγανοί της γενιάς μου. Όλοι έχουμε την ίδια ιστορία. Είμαστε πρόσφυγες, μεγαλώσαμε μέσα στον πόλεμο όλοι μας. Έχουμε όλοι πολλά προβλήματα, ψυχολογικά, σωματικά…χάσαμε γονείς και περιπλανιόμαστε στον κόσμο. Την ίδια ιστορία έχουμε και χρειαζόμαστε ειρήνη και ελευθερία και όπως προείπα θέλω να είμαι η “φωνή” αυτής της γενιάς.

[hr]

 Και με τη ραπ; Γιατί ραπ; Γιατί όχι ποπ για παράδειγμα;

[hr]

Δε μ’αρέσει η ποπ (γέλια)! Ακούω ραπ -φαρσί ραπ από το Ιράν- από παιδί, από τα 10 μου, και μου αρέσει πολύ.  Μεγαλώνοντας διαπίστωσα ότι η χώρα μου είναι το χειρότερο μέρος στον κόσμο, χρειαζόμαστε ελευθερία, ειρήνη…και κάποιος πρέπει να το φωνάξει αυτό! Και νιώθω ότι η ραπ είναι ένας πολύ αποτελεσματικός τρόπος προς αυτήν την κατεύθυνση, ώστε να υπηρετήσω έτσι τη χώρα μου, και να γίνω η φωνή ειδικότερα για τους νέους που έχασαν τη νιότη τους στον πόλεμο και την προσφυγιά. Γι ‘αυτό διάλεξα τη ραπ- για να γίνω η φωνή των νέων.

[hr]

Είναι δημοφιλής η ραπ στο Αφγανιστάν;

[hr]

Όχι ιδιαίτερα. Είναι κάτι νέο αλλά αναπτύσσεται. Φυσικά τώρα υπάρχουν πολλοί ράπερς αλλά τραγουδάνε σκουπίδια…ξέρεις…δεν ξέρουν ποιό είναι το ακροατήριό τους. Αλλά αναπτύσσεται και πολλοί χρησιμοποιούν τη ραπ σαν εργαλείο για να “δυναμώσουν” τη φωνή τους. Κι εγώ κάνω το ίδιο. Τη χρησιμοποιώ σαν όπλο.

[hr]

Έχει λοιπόν να κάνει με τη δύναμη του λόγου, με το γεγονός ότι είναι κάπως πιο “εύκολο” μουσικά να κάνεις ραπ, ή και με τα δυο;

[hr]

Δε νομίζω ότι είναι εύκολο να κάνεις ραπ, θεωρώ όμως ότι ο λόγος έχει δύναμη. Δεν είναι όμως εύκολο να φτιάξεις ένα τραγούδι με νόημα. Πρέπει να αφιερώσεις χρόνο σε αυτό. Μπορώ να πω όμως ότι αυτό που με τράβηξε είναι η δύναμη του λόγου.

[hr]

Είδα το βίντεο από ένα τραγούδι σου, τη μετάφραση των στίχων, και αυτό που βρήκα πολύ δυνατό είναι η ποίηση των στίχων σου. Και είσαι μόλις 19. Πώς το κάνεις; Ξέρω ότι έχετε πολύ αξιόλογη ποίηση και ποιητές στο Αφγανιστάν, και το Πακιστάν. Τον Μιρζά Χαλίμπ και άλλους. Διαβάζεις και εμπνέεσαι από αυτούς;

[hr]

Δεν διάβασα αρχαία ποίηση. Άκουγα όμως ραπ, και ενώ άκουγα ένιωθα την ανάγκη να γράψω κάτι παρόμοιο ή διαφορετικό ή το αντίθετο. Οπότε έπαιρνα έμπνευση από άλλους ραπερς.

[hr]

Οι ράπερς που ακούς που ζουν; Στο Αφγανιστάν; Ή εκτός αυτού;

[hr]

Οι ράπερ που ανέφερα, οι Amir Khalvat, Hichkas, Shayan, είναι όλοι από το Ιράν. Κανείς δεν είναι Αφγανός. Και ζουν στο Ιράν ή αλλού.

[hr]

Άρα υπάρχει καλή ραπ στο Ιράν ε;

[hr]

Είναι πολύ προηγμένη η ραπ του Ιράν. Γίνεται σιγά σιγά παγκόσμια. Αλλά το Αφγανιστάν επίσης έχει καλούς ραπερ, τους άκουγα κι αυτούς, αλλά κυρίως τους Ιρανούς.

[hr]

Άρα θέλεις να κάνεις ραπ, σου αρέσει. Συγχρόνως εξαιτίας του πολέμου και της προσφυγιάς ζεις εδώ στην Αθήνα, αλλά απευθύνεσαι σε ανθρώπους που φυσικά πρέπει να μιλούν φαρσί και κάποιοι από αυτούς- ζουν στο Αφγανιστάν, άλλοι στο Ιράν, και οι υπόλοιποι είναι διάσπαρτοι σε ολόκληρο τον κόσμο. Στη Γερμανία, την Αυστρία, την Ελλάδα, οπουδήποτε. Σχεδιάζεις να μάθεις και τη γλώσσα της χώρας που ζεις, Ελληνικά ή Γερμανικά για παράδειγμα, έτσι ώστε να μπορείς να απευθυνθείς και στους ανθρώπους της χώρας στην οποία θα ζήσεις;

[hr]

Δεν έχω εγκατασταθεί ακόμα κάπου για να μάθω τη γλώσσα. Από όταν ήρθα όμως στην Ελλάδα άρχισα  να μαθαίνω αγγλικά και τώρα και Γερμανικά γιατί θα πάω στην Αυστρία. Φυσικά πρέπει να  μελετήσω και να μάθω τη γλώσσα, αλλά αν μπορούσα -σαν μελλοντικό σχέδιο-  θα ήθελα να γράψω στα αγγλικά ή τα γερμανικά, ή αλλιώς να κάνω κάποιες συνεργασίες με ανθρώπους που ραπάρουν στις γλώσσες αυτές: φαρσί και αγγλικά, ή φαρσί και γερμανικά.

[hr]

Όμως το κοινό στο οποίο απευθύνεσαι κυρίως ποιο είναι;

[hr]

Το κοινό μου είναι η γενιά μου. Οι Αφγανοί της γενιάς μου. Όλοι έχουμε την ίδια ιστορία. Είμαστε πρόσφυγες, μεγαλώσαμε μέσα στον πόλεμο όλοι μας. Έχουμε όλοι πολλά προβλήματα, ψυχολογικά, σωματικά…χάσαμε γονείς, και περιπλανιόμαστε στον κόσμο. Την ίδια ιστορία έχουμε και χρειαζόμαστε ειρήνη και ελευθερία και όπως προείπα θέλω να είμαι η “φωνή” αυτής της γενιάς.

[hr]

Έχεις σκεφτεί να προσθέσεις παραδοσιακά όργανα Περσικά στη μουσική σου;

[hr] 

Είναι ενδιαφέρον και το σκέφτομαι αλλά δεν το έχω κάνει ακόμα. Παίζω κιθάρα προς το παρόν.

[hr]

Θα ήθελες να προσθέσεις κάτι; Κάτι που δε ρώτησα;

[hr]

Εύχομαι και ελπίζω μια μέρα το Αφγανικό ραπ, που το λέμε Νταρί, να μεγαλώσει και να γίνει γνωστό στον κόσμο όπως η ραπ του Ιράν που είναι πολύ δημοφιλής και γνωστή και στην Ευρώπη, ένας από αυτούς θα κάνει συναυλία και με τον Έμινεμ, Θέλω να ακουστεί η φωνή μας.

[hr]

 Τελευταία ερώτηση -αυτή που ξέχασα: Τώρα που φεύγεις από την Ελλάδα και πας στην Αυστρία. Πώς αποτιμάς την παραμονή σου στην Ελλάδα;

[hr]

Έζησα 17 χρόνια στο Ιράν. Γεννήθηκα εκεί, όχι στο Αφγανιστάν. Η ζωή ήταν πολύ διαφορετική εκεί, μπορώ να πω με ειλικρίνεια ότι δεν γεύτηκα τη ζωή εκεί. Για όσο θυμάμαι από παιδί ήταν πολύ δύσκολη η ζωή. Τη μισή μέρα πήγαινα να δουλέψω, την άλλη μισή πήγαινα στο σχολείο, και μετά γύρναγα σπίτι και κοιμόμουν. Έπρεπε να δουλεύουμε και δεν γεύτηκα τη ζωή. Εδώ στην Ελλάδα ένιωσα ότι ζω, ότι είμαι άνθρωπος. Ήταν μια εντελώς νέα εμπειρία, η Ελλάδα ήταν τέλεια για μένα και δε θα ξεχάσω ποτέ καμία ημέρα της παραμονής μου εδώ. Ακόμα και οι δύσκολες μέρες, στον καταυλισμό, που ζούσαμε σε σκηνή, μου έκαναν καλό.

*To videoclip που συνοδεύει το τραγούδι του Peyman RISE σκηνοθετήθηκε από τον Giorgio Bosisio.

[hr]

Ο Λεωνίδας Οικονομάκης είναι ράπερ των Social Waste,  διδάκτορας Πολιτικών και Κοινωνικών επιστημών του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας και μέλος της συντακτικής ομάδας του αυτόνομου περιοδικού ROAR Magazine. Διδάσκει στο τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Παράλληλα, ασχολείται και με την πολιτική διάσταση του χιπ χοπ σαν ερευνητής «από τα μέσα». Φιλοξενείται άτακτα στο ToPeriodiko, με τη στήλη Hip Hop Politics παρουσιάζοντας κάθε φορά, ιστορίες, εικόνες και ήχους από το hip hop ως μουσική των κινημάτων.

[hr]